کشورهایی که مالیات کمتری دارند، کمترین اصلاح را در نظام مالیاتی خود صورت داده‌اند

پژوهشی به نام «پرداخت مالیات» برای سال 2016 از سوی گروه بانک جهانی و PWC صورت گرفته‌است که به بررسی نظام مالیاتی 189 اقتصاد جهان می‌پردازد و داده‌های بی‌نظیری را نشان می‌دهد. نتایج از یک‌سو اصلاحات موفقیت‌آمیز را نشان می‌دهد و از سوی دیگر چالش‌های اصلاحاتی را به نمایش می‌گذارد. علاوه بر آن فضایی را برای ورود دولت‌ها و کسب‌وکارها به مذاکرات سازنده در زمینه اصلاحات مالیاتی مهیا می‌کند و از تمامی زوایا به این مسئله می‌پردازد. بر اساس مطالعات یازده ساله تقریباً 80 درصد از 189 اقتصاد مورد بررسی در گزارش حداقل یک بار تغییرات چشمگیری را در نظام مالیاتی خود صورت داده‌اند.

سه مورد اصلی در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته‌است: زمان جمع‌آوری،  تعداد پرداخت مالیات و مجموع نرخ مالیات. هر سه مورد در طول مدت‌زمان بررسی این گزارش، روندی نزولی را در پیش گرفته‌اند. این مسئله به خوبی نشان می‌دهد که دولت‌ها اقدامات اصلاحی بسیاری را در زمینه پرداخت مالیات انجام داده‌اند با این هدف که وضعیت کسب‌وکار تسهیل شود.

این گزارش همچنین نشان می‌دهد که مالیات بر تولید در مقایسه با سهم کسب‌وکار در بودجه عمومی تنها بخش کوچکی از ماجراست. وضعیت مالیت بر تولید و مالیات بر سود در سال 2014 نشان می‌دهد این مالیات‌ها تنها 40 درصد از مجموع مالیات را تشکیل داده‌اند.

شرکتی که در این پژوهش مورد مطالعه موردی قرار گرفته‌است در سال 2014 به طور متوسط 40.8 درصد مالیات پرداخته‌است. جمع‌آوری آن 261 ساعت زمان برده‌است.

در سال 2014 حدود 40 فعالیت اصلاحی صورت گرفته‌است که پرداخت مالیات را ساده‌تر کرده‌است. اصلاحات در زمینه مالیات به مناطق جغرافیایی وابسته است. در این زمینه کمترین پیشرفت مربوط به آفریقای جنوبی بوده‌است.

هر چه سه فاکتور اصلی که در بالا به آن اشاره شد در دوران پژوهش روندی نزولی را در پیش گرفته‌اند اما این روند طی چند مدت اخیر آهسته شده‌است.

کشورها و اقتصادهایی که کمترین مالیات را دارند در این مدت کمترین اصلاح را نیز تجربه کرده‌اند. این مسئله نشان می‌دهد که هر چند اصلاحات ضروری هستند اما هنوز چالش‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد.

از سال 2004 تا 2010 رایج‌ترین نوع اصلاحات در زمینه کاهش مالیات بوده‌است. اما از سال 2010 به بعد اصلی‌ترین اصلاحی که صورت گرفته تبدیل سیستم مالیات‌گیری به نظام الکترونیکی بوده‌است. بر اساس داده‌های موجود در سال 2050 تنها 46 اقتصاد جهان از چنین سیستمی برخوردار بودند.

منبع: بانک جهانی