دنیای معدن -پس از کش و قوس های فراوان در سال جاری گندله سنگ آهن در بورس کالا پذیرفته شد و 2 شرکت نیز توانستند این محصول را در بورس کالای ایران عرضه کنند. هر چند که نیمی از عرضه های گندله سنگ آهن در بورس کالا فروش نرفت، اما عرضه این محصول خود یک اقدام مثبت در جهت قیمت ‎گذاری صحیح زنجیره سنگ آهن و خروج از قیمت گذاری دولتی محسوب می شود. به گزارش دنیای معدن، گندله یکی از مهم ترین محصولات زنجیره سنگ آهن برای تولید فولاد محسوب می شود. از این رو کشور ما نیز به دلیل تولید بالای فولاد، یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان گندله سنگ آهن در دنیا است. در سال های گذشته به دلیل اینکه تولیدکنندگان سنگ آهن و فولاد همگی به دولت تعلق داشتند، بنابراین قیمت گذاری همه محصولات زنجیره تأمین فولاد برعهده دولت بود و در نتیجه در هر سال دولت فرمول قیمت گذاری را اعلام می کرد. به طور مثال قیمت گندله حدود 23 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان در بورس کالا کلید می خورد. در حالی که قیمت جهانی و قیمت واردات این محصول، به گونه دیگری تعیین می شد. با این حال، پس از خصوصی سازی و واگذاری شرکت های زنجیره سنگ آهن و فولاد در بورس، زمزمه هایی مبنی بر لزوم برچیده شدن قیمت گذاری دولتی نیز شنیده می شد. نکته قابل توجه دیگر در مورد زنجیره فولاد کشور این است که تولیدکنندگان گندله و مصرف کنندگان آن شرکت های محدودی بودند و معمولا هر ساله برای انعقاد قرارداد خرید و فروش به صورت دوجانبه به چانه زنی و معامله می پرداختند. اما در سال های اخیر تولیدکنندگان فولاد و سنگ آهن افزایش پیدا کردند تا جایی که حتی برخی کاملا متعلق به بخش خصوصی هستند. درنتیجه خواهان خروج زنجیره سنگ آهن و فولاد از شمول قیمت گذاری دولتی هستند. یکی از مهم ترین اقدامات برای این امر نیز ارائه محصولات سنگ آهنی در بورس کالا است. در این نهاد قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضای واقعی محصولات کلید می خورند و دولت علی الظاهر در این امر دخالتی نمی کند. نکته مهم دیگر در مورد زنجیره سنگ آهن این است که تولیدکنندگان گندله معمولا در هر سال چندین میلیون تن از آن را تولید می کنند و در مقابل خریداران آن نیز به یکباره چندین میلیون تن از آن را می خرند. بنابراین عرضه گندله سنگ آهن اغلب توسط تولیدکنندگان خصوصی و نیز در مقیاس کوچک انجام می شود. ضمن اینکه یکی از مهم ترین ملاحظات عرضه محصولات سنگ آهنی در بورس، فاصله مسافت محل تولیدکننده و خریدار برای تحویل کالا است. به طور مثال فروش کنسانتره سنگ آهن در مقیاس کم (به طور مثال کمتر از 200 هزار تن) با سیستم حمل ونقل کنونی تنها تا 200 کیلومتر توجیه اقتصادی دارد و بیش از آن، مقرون به صرفه نیست. نمودار 1 حکایت از آن دارد که طی 4 ماه ابتدای سال 1397، تنها 30 هزار تن گندله سنگ آهن در بورس کالای ایران عرضه شد که در مقابل آن 39 هزار تن تقاضا وجود داشت. اما در نهایت 15 هزار تن از این محصول مورد معامله قرار گرفت و به فروش رفت. ذوب فولاد اردکان گندله را به میزان 20 هزار تن عرضه کرد که با 9 هزار تن تقاضا مواجه شد و توانست 5 هزار تن از آن را به فروش برساند. فولاد سیرجان ایرانیان نیز این محصول را 10 هزار تن عرضه کرد که تقاضای 30 هزار تنی داشت و همه آن را به فروش رساند.

به گزارش دنیای معدن، گندله یکی از مهم ترین محصولات زنجیره سنگ آهن برای تولید فولاد محسوب می شود. از این رو کشور ما نیز به دلیل تولید بالای فولاد، یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان گندله سنگ آهن در دنیا است. در سال های گذشته به دلیل اینکه تولیدکنندگان سنگ آهن و فولاد همگی به دولت تعلق داشتند، بنابراین قیمت گذاری همه محصولات زنجیره تأمین فولاد برعهده دولت بود و در نتیجه در هر سال دولت فرمول قیمت گذاری را اعلام می کرد. به طور مثال قیمت گندله حدود 23 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان در بورس کالا کلید می خورد. در حالی که قیمت جهانی و قیمت واردات این محصول، به گونه دیگری تعیین می شد.

با این حال، پس از خصوصی سازی و واگذاری شرکت های زنجیره سنگ آهن و فولاد در بورس، زمزمه هایی مبنی بر لزوم برچیده شدن قیمت گذاری دولتی نیز شنیده می شد. نکته قابل توجه دیگر در مورد زنجیره فولاد کشور این است که تولیدکنندگان گندله و مصرف کنندگان آن شرکت های محدودی بودند و معمولا هر ساله برای انعقاد قرارداد خرید و فروش به صورت دوجانبه به چانه زنی و معامله می پرداختند. اما در سال های اخیر تولیدکنندگان فولاد و سنگ آهن افزایش پیدا کردند تا جایی که حتی برخی کاملا متعلق به بخش خصوصی هستند. درنتیجه خواهان خروج زنجیره سنگ آهن و فولاد از شمول قیمت گذاری دولتی هستند. یکی از مهم ترین اقدامات برای این امر نیز ارائه محصولات سنگ آهنی در بورس کالا است.

در این نهاد قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضای واقعی محصولات کلید می خورند و دولت علی الظاهر در این امر دخالتی نمی کند. نکته مهم دیگر در مورد زنجیره سنگ آهن این است که تولیدکنندگان گندله معمولا در هر سال چندین میلیون تن از آن را تولید می کنند و در مقابل خریداران آن نیز به یکباره چندین میلیون تن از آن را می خرند. بنابراین عرضه گندله سنگ آهن اغلب توسط تولیدکنندگان خصوصی و نیز در مقیاس کوچک انجام می شود. ضمن اینکه یکی از مهم ترین ملاحظات عرضه محصولات سنگ آهنی در بورس، فاصله مسافت محل تولیدکننده و خریدار برای تحویل کالا است. به طور مثال فروش کنسانتره سنگ آهن در مقیاس کم (به طور مثال کمتر از 200 هزار تن) با سیستم حمل ونقل کنونی تنها تا 200 کیلومتر توجیه اقتصادی دارد و بیش از آن، مقرون به صرفه نیست.

نمودار 1 حکایت از آن دارد که طی 4 ماه ابتدای سال 1397، تنها 30 هزار تن گندله سنگ آهن در بورس کالای ایران عرضه شد که در مقابل آن 39 هزار تن تقاضا وجود داشت. اما در نهایت 15 هزار تن از این محصول مورد معامله قرار گرفت و به فروش رفت. ذوب فولاد اردکان گندله را به میزان 20 هزار تن عرضه کرد که با 9 هزار تن تقاضا مواجه شد و توانست 5 هزار تن از آن را به فروش برساند. فولاد سیرجان ایرانیان نیز این محصول را 10 هزار تن عرضه کرد که تقاضای 30 هزار تنی داشت و همه آن را به فروش رساند.