دنیای معدن -سال‌جاری با تردیدهای ناشی از تحریم‌های مجدد و تهدیدهای بین‌المللی بر صنایع داخلی و نیز چالش‌هایی در بازارهای ارز و طلا آغاز شد و خروج دولت آمریکا از برجام به‌رغم مخالفت سایر متعهدانش تا حدودی معادلات بین‌المللی را به‌هم زد و دولت را برای حل این مساله به تکاپو واداشت.هرچند سیاست‌های سختگیرانه دولت آمریکا، کشورهای دیگری را نیز مورد هدف قرار داده و محدود به کشور ایران نیست، اما اینکه این تحولات تا چه میزان بر صنعت فولاد ایران تاثیر‌گذار خواهد بود در ادامه به آن خواهیم پرداخت اما در ابتدا شرایط بین‌المللی صنعت فولاد را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. سال ۲۰۱۸ سالی پربار برای تقاضای غالب مواد اولیه موردنیاز در صنعت فولادسازی پیشبینی شده است. صنعت نفت نیز پیشتاز رشد قیمتهاست. اوپک و متحدانش بهرغم رضایت ایالاتمتحده، بر پیمان خود برای کاهش عرضه استوار ماندهاند و قیمت نفت خام روندی رو به رشد را در پیش گرفته است. افزایش بهای نفت میتواند باعث تقویت تقاضا برای فولاد شود. اما از سویی، سیاستهای چین در کاهش بدهی به اقتصاد، کاهش سرمایهگذاریها در حوزههای مختلف را رقم زده و افت تقاضا برای فولاد در این کشور را سبب شده است. همچنین تنشهای تجاری خصوصا میان دو اقتصاد اول دنیا که از ابتدای امسال شدت بیشتری به خود گرفته است، ممکن است در صورت ادامه، تاثیرات منفی خود را بر بازارهای اقتصادهای در حال توسعه اعمال کند. کشور چین نیز در مرحله گذار از یک اقتصاد تولید محور به یک اقتصاد مصرف محور است و این امر باعث کاهش میزان حجم تزریقات مالی در اقتصاد شده و از طرفی سرمایهگذاران به ادامه سرمایهگذاریها در بخش تولید دید منفیتری پیدا خواهند کرد. مرکز آمار کشور چین، پیشبینی رشد اقتصادی ۶/ ۵ درصدی را برای ۲۰۱۸ و ۶/ ۳ درصدی را برای ۲۰۱۹ اعلام کرده است و از اینرو نمیتوان انتظار افزایش تقاضا برای فولاد در چین نسبت به سالهای گذشته داشت.تقاضای فولاد در آمریکا نیز طی ۲۰۱۸ روند افزایشی را سپری خواهد کرد. این تقاضا ناشی از بهبود شاخصهای اقتصادی، نرخ بهره پایین و اعتماد بالای سرمایهگذاران و همچنین افزایش قیمت مسکن در آمریکا خواهد بود. به علاوه، برنامه برای بازسازی زیرساختها و نیز کاهش مالیاتها در آمریکا که هزینه عظیمی را برای دولت دربردارد، محرک تقاضا برای فولاد در بازار مصرف این کشور خواهد بود. تقاضای فولاد در دیگر اقتصادهای توسعهیافته و در حال توسعه و در مناطقی چون اتحادیه اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا، جنوبشرق آسیا و آمریکای جنوبی نیز در سالجاری با ثبات همراه خواهد بود. نکته حائز اهمیت در این بین تمهیدات حمایتی برای واردات فولاد است که از سوی کشورهایی چون آمریکا و اتحادیه اروپا کلید زده شده است. این مساله میتواند بازارهای فولاد دنیا را با حجم عظیمی از مازاد عرضه روبهرو کند. از سوی دیگر، اقدامات تلافیجویانه سایر کشورها باعث کاهش تجارت خارجی میان دولتها خواهد شد و در نهایت رشد اقتصاد جهان را تحتتاثیر قرار خواهد داد. کشور ایران نیز بهعنوان یکی از بازیگران صنعت فولاد در عرصه بینالملل،متاثر از تغییرات بینالمللی است. تهدیدات صورتگرفته توسط ایالاتمتحده برای شکستن توافق هستهای منجر به کاهش سرمایهگذاریهای خارجی شده اما با توجه به مواضع و موقعیت متفاوت کشورهای اروپایی با ایالاتمتحده و تمایل آنها به حضور در کشور ایران، میتوان بارقههایی از امید را در تداوم رونق بازار احساس کرد. در حالی که طی دوره پسابرجام بخشهای حوزه نفت در داخل با رشد خوبی روبهرو بودهاند اما این رشد در سایر بخشهای اقتصاد کمتر بهوقوع پیوست که مطابق گفته صندوق بینالمللی پول،سایر بخشها در سال مالی ۲۰۱۸-۲۰۱۷ بهبود خواهند یافت. این در حالی است که باید در نظر داشت تحریم خرید نفت ایران از سوی دولت آمریکا و سایرکشورهای تابع سیاستهای ایالاتمتحده، میتواند با کاهش درآمدهای دولتی از محل فروش نفت و سرمایهگذاری در پروژههای عمرانی، تقاضای داخلی را تحتتاثیر قرار دهد که با توجه به آنچه قبلا بیان شد در صورت توسعه سایر زیرساختهای غیرنفتی بهویژه صنایع فولادی،شاهد کاهش آسیبهای تحریم خواهیم بود.سیاستگذاریهای شرکتهای فولادی با توجه به موقعیت استراتژیک آنها باید صادرات و تامین داخل را مدنظر قرار دهد و در کنار آن از دگرگونیهای بازار و تحولات پیچیده جهانی غفلت نکرده و پیشبینیهایی برای رویارویی با این موقعیتها در نظر گرفت که از جمله حضور پررنگتر و موثرتر با مشارکت و همکاری نوردکاران داخلی در زنجیره تولید محصولات نهایی صنایع پایین دستی نوردکار را نام برد. از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا انتهای بهار، تولید واحدهای فولادی کشور روند رو به رشدی را دنبال کرده که انتظار میرود با توجه به برنامهریزیهای صورتگرفته و سیاستهای اتخاذ شده، این روند ادامه یابد. همچنین آنچه در تابلوی فروش شرکت فولاد هرمزگان بهعنوان استراتژی فروش نهادینه شده است، فروش محصولات کیفی است که میتواند سهم زیادی را در افزایش فروش و درآمد ناشی از آن ایفا کند. در سه ماه ابتدای سال ۱۳۹۷، حجم قابلتوجهی محصول کیفی به بازار عرضه شده است که انتظار میرود این روند رو به رشد در ماههای آتی نیز ادامه یابد. بنابراین به منظور کسب بهترین نتیجه با تـوجه بـه شرایط پیشرو ضروری است حالات مختلفی در قالبScenario Planning توسط شرکتهای فولادی تهیه و راهکارهای برونرفت از بحران و افزایش درآمد از طرق مختلف بررسی و مدنظر قرار گیرد. ارتباط با مشتریان خارجی و امکان سنجی ادامه تجارت با رویکرد انعطافپذیری در عملیات، برنامهریزی شناور در تامین مواد اولیه و عرضه محصول، بررسی بازارهای هدف جهت تامین مواد اولیه و فروش محصول و چابکی در جایگزینی این بازارها و دیگر موارد مشابه بهعنوان سناریو برای گذار از شرایط موجود، میتواند موردتوجه قرار گیرد.فرزاد ارزانی مدیرعامل فولاد هرمزگان

سال ۲۰۱۸ سالی پربار برای تقاضای غالب مواد اولیه مورد‌نیاز در صنعت فولادسازی پیش‌بینی شده است. صنعت نفت نیز پیشتاز رشد قیمت‌هاست. اوپک و متحدانش به‌رغم رضایت ایالات‌متحده، بر پیمان خود برای کاهش عرضه استوار مانده‌اند و قیمت نفت خام روندی رو به رشد را در پیش گرفته است. افزایش بهای نفت می‌تواند باعث تقویت تقاضا برای فولاد شود. اما از سویی، سیاست‌های چین در کاهش بدهی به اقتصاد، کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌های مختلف را رقم زده و افت تقاضا برای فولاد در این کشور را سبب شده است. همچنین تنش‌های تجاری خصوصا میان دو اقتصاد اول دنیا که از ابتدای امسال شدت بیشتری به خود گرفته است، ممکن است در صورت ادامه، تاثیرات منفی خود را بر بازارهای اقتصادهای در حال توسعه اعمال کند. کشور چین نیز در مرحله گذار از یک اقتصاد تولید محور به یک اقتصاد مصرف محور است و این امر باعث کاهش میزان حجم تزریقات مالی در اقتصاد شده و از طرفی سرمایه‌گذاران به ادامه سرمایه‌گذاری‌ها در بخش تولید دید منفی‌تری پیدا خواهند کرد.

مرکز آمار کشور چین، پیش‌بینی رشد اقتصادی ۶/ ۵ درصدی را برای ۲۰۱۸ و ۶/ ۳ درصدی را برای ۲۰۱۹ اعلام کرده است و از این‌رو نمی‌توان انتظار افزایش تقاضا برای فولاد در چین نسبت به سال‌های گذشته داشت.تقاضای فولاد در آمریکا نیز طی ۲۰۱۸ روند افزایشی را سپری خواهد کرد. این تقاضا ناشی از بهبود شاخص‌های اقتصادی، نرخ بهره پایین و اعتماد بالای سرمایه‌گذاران و همچنین افزایش قیمت مسکن در آمریکا خواهد بود. به علاوه، برنامه برای بازسازی زیرساخت‌ها و نیز کاهش مالیات‌ها در آمریکا که هزینه عظیمی را برای دولت در‌بر‌دارد، محرک تقاضا برای فولاد در بازار مصرف این کشور خواهد بود. تقاضای فولاد در دیگر اقتصادهای توسعه‌یافته و در حال توسعه و در مناطقی چون اتحادیه اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا، جنوب‌شرق آسیا و آمریکای جنوبی نیز در سال‌جاری با ثبات همراه خواهد بود. نکته حائز اهمیت در این بین تمهیدات حمایتی برای واردات فولاد است که از سوی کشورهایی چون آمریکا و اتحادیه اروپا کلید زده شده است. این مساله می‌تواند بازارهای فولاد دنیا را با حجم عظیمی از مازاد عرضه روبه‌رو‌ کند. از سوی دیگر، اقدامات تلافی‌جویانه سایر کشورها باعث کاهش تجارت خارجی میان دولت‌ها خواهد شد و در نهایت رشد اقتصاد جهان را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

کشور ایران نیز به‌عنوان یکی از بازیگران صنعت فولاد در عرصه بین‌الملل،متاثر از تغییرات بین‌المللی است. تهدیدات صورت‌گرفته توسط ایالات‌متحده برای شکستن توافق هسته‌ای منجر به کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی شده اما با توجه به مواضع و موقعیت متفاوت کشورهای اروپایی با ایالات‌متحده و تمایل آنها به حضور در کشور ایران، می‌توان بارقه‌هایی از امید را در تداوم رونق بازار احساس کرد. در حالی که طی دوره پسابرجام بخش‌های حوزه نفت در داخل با رشد خوبی رو‌به‌رو بوده‌اند اما این رشد در سایر بخش‌های اقتصاد کمتر به‌وقوع پیوست که مطابق گفته صندوق بین‌المللی پول،سایر بخش‌ها در سال مالی ۲۰۱۸-۲۰۱۷ بهبود خواهند یافت. این در حالی است که باید در نظر داشت تحریم خرید نفت ایران از سوی دولت آمریکا و سایرکشورهای تابع سیاست‌های ایالات‌متحده، می‌تواند با کاهش درآمدهای دولتی از محل فروش نفت و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عمرانی، تقاضای داخلی را تحت‌تاثیر قرار دهد که با توجه به آنچه قبلا بیان شد در صورت توسعه سایر زیرساخت‌های غیر‌نفتی به‌ویژه صنایع فولادی،شاهد کاهش آسیب‌های تحریم خواهیم بود.سیاست‌گذاری‌های شرکت‌های فولادی با توجه به موقعیت استراتژیک آنها باید صادرات و تامین داخل را مد‌نظر قرار دهد و در کنار آن از دگرگونی‌های بازار و تحولات پیچیده جهانی غفلت نکرده و پیش‌بینی‌هایی برای رویارویی با این موقعیت‌ها در نظر گرفت که از جمله حضور پر‌رنگ‌تر و موثرتر با مشارکت و همکاری نوردکاران داخلی در زنجیره تولید محصولات نهایی صنایع پایین دستی نوردکار را نام برد.

از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا انتهای بهار، تولید واحد‌های فولادی کشور روند رو به رشدی را دنبال کرده که انتظار می‌رود با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته و سیاست‌های اتخاذ شده، این روند ادامه یابد. همچنین آنچه در تابلوی فروش شرکت فولاد هرمزگان به‌عنوان استراتژی فروش نهادینه شده است، فروش محصولات کیفی است که می‌تواند سهم زیادی را در افزایش فروش و درآمد ناشی از آن ایفا کند. در سه ماه ابتدای سال ۱۳۹۷، حجم قابل‌توجهی محصول کیفی به بازار عرضه شده است که انتظار می‌رود این روند رو به رشد در ماه‌های آتی نیز ادامه یابد.

بنابراین به منظور کسب بهترین نتیجه با تـوجه بـه شرایط پیش‌رو ضروری است حالات مختلفی در قالبScenario Planning توسط شرکت‌های فولادی تهیه و راهکارهای برون‌رفت از بحران و افزایش درآمد از طرق مختلف بررسی و مد‌نظر قرار گیرد. ارتباط با مشتریان خارجی و امکان سنجی ادامه تجارت با رویکرد انعطاف‌پذیری در عملیات، برنامه‌ریزی شناور در تامین مواد اولیه و عرضه محصول، بررسی بازارهای هدف جهت تامین مواد اولیه و فروش محصول و چابکی در جایگزینی این بازارها و دیگر موارد مشابه به‌عنوان سناریو برای گذار از شرایط موجود، می‌تواند مورد‌توجه قرار گیرد.فرزاد ارزانی مدیرعامل فولاد هرمزگان