دنیای معدن - فولاد در بازارهای جهانی روند رو به رشدی را در یک‌سال اخیر طی کرده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد از ۳۰۰ دلار در هر تن به حدود ۵۰۰ دلار رسیده و این موضوع نشان می‌دهد بازار مستعد تکانه‌های شدیدی است. در این بین برخی عوامل از منظر عرضه و تقاضا و تغییر جهت قیمت پررنگ‌تر هستند. تقاضا و عرضه برای چین یکی از این موضوعات است. در یکسال گذشته چین تلاش کرده است تا ظرفیت تولید خود را کاهش دهد. این مساله باعث شده تا بر اساس تصمیمات جدید دولت چین احتمال کاهش صادرات فولاد از سوی این کشور وجود داشته باشد. یکی از دلایل این امر آن است که تقاضا برای فولاد در سالهای پیش رو با افزایش روبهرو خواهد شد که این افزایش تحت تاثیر رشد و توسعه عمرانی در بخشهای زیرساخت، افزایش ساخت مسکن، رشد تولید در بخش خودروسازی و صنایع گوناگون و... در سالهای پیشرو است. این موضوع باعث میشود تولیدکنندگان به دنبال خرید بیشتر فولاد از بازارهای داخلی برآیند و با توجه به کاهش تولید در آینده این نیاز یا باید از کانال واردات تامین شود که این امر منتفی است یا با محدودیتهای صادراتی این امر امکانپذیر خواهد بود که به نظر میرسد دولت گزینه دوم را انتخاب کرده است. این در حالی است که صادرات فولاد چین در سال ۲۰۱۷ به ۷۵ میلیون و ۴۳۰ هزار تن رسید و به این ترتیب با افت ۵/ ۳۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ از صادرات بالای ۱۰۰ میلیون تن نیز سقوط کرد که این موضوع سیگنالهای مهمی را به بازارهای دنیا میفرستد. نخست آنکه چین به کشوری مصرفمحور در حوزه فولاد بدل خواهد شد و این مساله توازن توزیع در بازارهای فولاد منطقه و جهان را تغییر میدهد و باعث میشود کشورهای واردکننده فولاد از چین به دنبال بازارهای دیگر بروند و از طرفی وارداتی که چین از برخی کشورها به میزان محدود و به ندرت داشت متوقف شود. نکته دیگر اما منطقهای شدن قیمتها در بازار فولاد و تغییر جریان قیمتی در این بازار است بهطوریکه اگر تا دیروز چین تعیینکننده مسیر قیمتها بود اکنون از دور تعیین قیمت عبور میکند و قیمتگذاری به صورت منطقهای و بر اساس سطوح مختلف تجاری تعیین میشود. بهعنوان مثال افزایش قیمت فولاد در ژاپن که اخیرا شاهد آن هستیم اولین نشانه این تغییر مسیرها است یا کاهش کیفیت فولاد ارزانقیمت کرهای در بازار شرق آسیا نشانه دیگری از اثرات این تصمیم است. در این بین بررسیهای جهانی نشان میدهد در حال حاضر مازاد عرضه فولاد در دنیا در حال کاهش است و این مساله نشانههای رشد قیمت را در خود نهفته دارد بنابراین باید گفت شرایط نسبتا پیچیدهای در مسیر حرکتی این بازار قابل رصد است. دولت چین نیز در تلاش است تا به صورت جدی تولید فولاد با کیفیت پایین را کاهش دهد که گفته میشود به حدود ۸۰ میلیون تن در سال میرسد که این موضوع نیز نتایج خاص خود را به همراه داشته و آثار سایر سیاستهای محدودکننده چین را تقویت میکند که نتیجه تمام این موارد قطعیت در کاهش بیشتر صادرات فولاد از چین است. در این باره کیوشی امامورا مدیرعامل یک شرکت فولادسازی معتقد است تقاضای فولاد در چین بسیار قدرتمندتر از گذشته ظاهر شده تا جاییکه شنیدهها حکایت از واردات این محصولات از سوی برخی شرکتهای داخلی دارد و از طرفی حتی پیشبینی نمیشود این عدم تعادل در سال جاری نیز برطرف شود و این موضوع دولت را در اجرای تصمیمات خود مصممتر کرده است. در این بین ارتقای سرمایهگذاریها در صنایع تکمیلی میتواند در آینده افزایش تولید را تقویت کند. دولت در تلاش است تا تکنولوژیهای به روزی را برای تولید بهکار بگیرد و تجهیزات منسوخ خود را از دور خارج کند که این مساله به تحرک سرمایهها در بخش فولاد منجر میشود بهخصوص آنکه در حال حاضر قیمتها نیز از روند خوبی پیروی میکند و به این ترتیب بخش عظیم فولاد چین منهای بخش تجاری آن در آینده چشمانداز روشنی را در پیش دارد. تولید چین در حال حاضر حدود ۸۰۰ میلیون تن در سال است که ۴۹ تا ۵۰ درصد کل تولید دنیا را شامل میشود که این رقم ۵ برابر کل تولید اتحادیه اروپا است. اکنون تصور کنید که تصمیم این کشور با این درجه از اهمیت چه فضایی را در بازار جهانی فولاد ایجاد خواهد کرد. در این بین چین احتمالا به دلایل زیستمحیطی تا سال ۲۰۲۰ میزان ظرفیت کاهشی تولید فولاد سالانه خود را به ۱۵۰ میلیون تن نیز برساند که این تصمیم در سال ۲۰۱۶ در شورای دولتی این کشور گرفته شد تا هم توازنی در بازار ایجاد شود و هم مقابلههای زیست محیطی که در این باره مطرح شده نتیجه لازم را به همراه داشته باشد. کارشناسان با اشاره به استانهای هبی و جیانگ سو میگویند این مناطق از نظر زیست محیطی با چالشهای زیادی روبهرو هستند و به شدت به آلودگیهای محیط زیست حساس هستند بنابراین دولت چین بر محدودیتهایی در این مناطق اصرار دارد. نکته دیگری که برخی کارشناسان به آن اهمیت میدهند آن است که در دو سال گذشته با آنکه چین ظرفیتهای تولید خود را کاهش داده اما میزان تولید در نهایت کاهش چشمگیری نداشته است بهطوریکه در سال ۲۰۱۶ که قرار بود میزان تولید فولاد در این کشور ۴۵ میلیون تن کاهش را تجربه کند اما با شروع روند افزایشی قیمت و رشد تقاضا این هدف محقق نشد و به علاوه برنامههایی که دولت در پیش گرفت این روند را نیز کندتر کرد.حتی افزایش قیمت فولاد باعث شد برخی کارخانههای فولادی که تعطیل بودند باز شوند و تولید خود را از سر بگیرند که بر اساس مطالعاتی که از سوی گروه زیست محیطی Greenpeace East Asia صورت گرفت در همان سال ۵۴ میلیون تن ظرفیت جدید در صنعت فولاد چین ایجاد شد. با این حال سال گذشته صنعت فولاد به هدف خود برای بستن ظرفیتهای تولید به میزان ۵۰ میلیون تن دست یافت و چون کاهش ظرفیتهای تولیدی در صنعت فولاد چین در سال گذشته با افزایش قیمتها روبهرو شد تا حدی تحتتاثیر قرار گرفت بهطوریکه برخلاف روند کاهش ظرفیتهای تولید میزان تولید ماهانه در اوت سال گذشته به بالاتر از ۷۴ میلیون تن رسید. با این وجود کارشناسان معتقدند در سال جاری دولت چین بتواند به تعهداتی که در این زمینه داده عمل کند. به هر حال در حال حاضر رقمی حدود ۴۰۰ میلیون تن مازاد ظرفیت تولید فولاد در چین وجود دارد که عامل بیثباتی قیمت و عرضه و افت شدید قیمت فولاد در ۲ سال اخیر بوده است که نه فقط چین، بلکه کل شرکتهای فولادی دنیا را متضرر کرده است.

در یک‌سال گذشته چین تلاش کرده است تا ظرفیت تولید خود را کاهش دهد. این مساله باعث شده تا بر اساس تصمیمات جدید دولت چین احتمال کاهش صادرات فولاد از سوی این کشور وجود داشته باشد. یکی از دلایل این امر آن است که تقاضا برای فولاد در سال‌های پیش رو با افزایش روبه‌رو خواهد شد که این افزایش تحت تاثیر رشد و توسعه عمرانی در بخش‌های زیرساخت، افزایش ساخت مسکن، رشد تولید در بخش خودروسازی و صنایع گوناگون و... در سال‌های پیش‌رو است.

این موضوع باعث می‌شود تولیدکنندگان به دنبال خرید بیشتر فولاد از بازارهای داخلی برآیند و با توجه به کاهش تولید در آینده این نیاز یا باید از کانال واردات تامین شود که این امر منتفی است یا با محدودیت‌های صادراتی این امر امکان‌پذیر خواهد بود که به نظر می‌رسد دولت گزینه دوم را انتخاب کرده است. این در حالی است که صادرات فولاد چین در سال ۲۰۱۷ به ۷۵ میلیون و ۴۳۰ هزار تن رسید و به این ترتیب با افت ۵/ ۳۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ از صادرات بالای ۱۰۰ میلیون تن نیز سقوط کرد که این موضوع سیگنال‌های مهمی را به بازارهای دنیا می‌فرستد. نخست آنکه چین به کشوری مصرف‌محور در حوزه فولاد بدل خواهد شد و این مساله توازن توزیع در بازارهای فولاد منطقه و جهان را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود کشورهای واردکننده فولاد از چین به دنبال بازارهای دیگر بروند و از طرفی وارداتی که چین از برخی کشورها به میزان محدود و به ندرت  داشت متوقف شود.

نکته دیگر اما منطقه‌ای شدن قیمت‌ها در بازار فولاد و تغییر جریان قیمتی در این بازار است به‌طوری‌که اگر تا دیروز چین تعیین‌کننده مسیر قیمت‌ها بود اکنون از دور تعیین قیمت عبور می‌کند و قیمت‌گذاری به صورت منطقه‌ای و بر اساس سطوح مختلف تجاری تعیین می‌شود. به‌عنوان مثال افزایش قیمت فولاد در ژاپن که اخیرا شاهد آن هستیم اولین نشانه این تغییر مسیرها است یا کاهش کیفیت فولاد ارزان‌قیمت کره‌ای در بازار شرق آسیا نشانه دیگری از اثرات این تصمیم است. در این بین بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد در حال حاضر مازاد عرضه فولاد در دنیا در حال کاهش است و این مساله نشانه‌های رشد قیمت را در خود نهفته دارد بنابراین باید گفت شرایط نسبتا پیچیده‌ای در مسیر حرکتی این بازار قابل رصد است.

دولت چین نیز در تلاش است تا به صورت جدی تولید فولاد با کیفیت پایین را کاهش دهد که گفته می‌شود به حدود ۸۰ میلیون تن در سال می‌رسد که این موضوع نیز نتایج خاص خود را به همراه داشته و آثار سایر سیاست‌های محدودکننده چین را تقویت می‌کند که نتیجه تمام این موارد قطعیت در کاهش بیشتر صادرات فولاد از چین است. در این باره کیوشی امامورا مدیرعامل یک شرکت فولادسازی معتقد است تقاضای فولاد در چین بسیار قدرتمندتر از گذشته ظاهر شده تا جایی‌که شنیده‌ها حکایت از واردات این محصولات از سوی برخی شرکت‌های داخلی دارد و از طرفی حتی پیش‌بینی نمی‌شود این عدم تعادل در سال جاری نیز برطرف شود و این موضوع دولت را در اجرای تصمیمات خود مصمم‌تر کرده است. در این بین ارتقای سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع تکمیلی می‌تواند در آینده افزایش تولید را تقویت کند.

دولت در تلاش است تا تکنولوژی‌های به روزی را برای تولید به‌کار بگیرد و تجهیزات منسوخ خود را از دور خارج کند که این مساله به تحرک سرمایه‌ها در بخش فولاد منجر می‌شود به‌خصوص آنکه در حال حاضر قیمت‌ها نیز از روند خوبی پیروی می‌کند و به این ترتیب بخش عظیم فولاد چین منهای بخش تجاری آن در آینده چشم‌انداز روشنی را در پیش دارد. تولید چین در حال حاضر حدود ۸۰۰ میلیون تن در سال است که ۴۹ تا ۵۰ درصد کل تولید دنیا را شامل می‌شود که این رقم ۵ برابر کل تولید اتحادیه اروپا است. اکنون تصور کنید که تصمیم این کشور با این درجه از اهمیت چه فضایی را در بازار جهانی فولاد ایجاد خواهد کرد. در این بین چین احتمالا به دلایل زیست‌محیطی تا سال ۲۰۲۰ میزان ظرفیت کاهشی تولید فولاد سالانه خود را به ۱۵۰ میلیون تن نیز برساند که این تصمیم در سال ۲۰۱۶ در شورای دولتی این کشور گرفته شد تا هم توازنی در بازار ایجاد شود و هم مقابله‌های زیست محیطی که در این باره مطرح شده نتیجه لازم را به همراه داشته باشد.

کارشناسان با اشاره به استان‌های هبی و جیانگ سو می‌گویند این مناطق از نظر زیست محیطی با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند و به شدت به آلودگی‌های محیط زیست حساس هستند بنابراین دولت چین بر محدودیت‌هایی در این مناطق اصرار دارد. نکته دیگری که برخی کارشناسان به آن اهمیت می‌دهند آن است که در دو سال گذشته با آنکه چین ظرفیت‌های تولید خود را کاهش داده اما میزان تولید در نهایت کاهش چشمگیری نداشته است به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۶ که قرار بود میزان تولید فولاد در این کشور ۴۵ میلیون تن کاهش را تجربه کند اما با شروع روند افزایشی قیمت و رشد تقاضا این هدف محقق نشد و به علاوه برنامه‌هایی که دولت در پیش گرفت این روند را نیز کندتر کرد.حتی افزایش قیمت فولاد باعث شد برخی کارخانه‌های فولادی که تعطیل بودند باز شوند و تولید خود را از سر بگیرند که بر اساس مطالعاتی که از سوی گروه زیست محیطی Greenpeace East Asia صورت گرفت در همان سال ۵۴ میلیون تن ظرفیت جدید در صنعت فولاد چین ایجاد شد. با این حال سال گذشته صنعت فولاد به هدف خود برای بستن ظرفیت‌های تولید به میزان ۵۰ میلیون تن دست یافت و چون کاهش ظرفیت‌های تولیدی در صنعت فولاد چین در سال گذشته با افزایش قیمت‌ها روبه‌رو شد تا حدی تحت‌تاثیر قرار گرفت به‌طوری‌که برخلاف روند کاهش ظرفیت‌های تولید میزان تولید ماهانه در اوت سال گذشته به بالاتر از ۷۴ میلیون تن رسید. با این وجود کارشناسان معتقدند در سال جاری دولت چین بتواند به تعهداتی که در این زمینه داده عمل کند. به هر حال در حال حاضر رقمی حدود ۴۰۰ میلیون تن مازاد ظرفیت تولید فولاد در چین وجود دارد که عامل بی‌ثباتی قیمت و عرضه و افت شدید قیمت فولاد در ۲ سال اخیر بوده است که نه فقط چین، بلکه کل شرکت‌های فولادی دنیا را متضرر کرده است.