مشتریان هدف شرکت های تأمین سرمایه بوتیک آن دسته از شرکت ها و کسب‌وکارهایی هستند که کمتر موردتوجه شرکت های تأمین سرمایه با خدمات کامل قرار می گیرند. بنابراین با فراهم کردن زمینه ارائه خدمات به شرکت های کوچک و متوسط، خلأ موجود در بخشی از بازار که شرکت های تأمین سرمایه با خدمات کامل آن را پوشش نمی دهند را پر می کنند.

*محسن صادقی، کارشناس بازار سرمایه

شرکت ­های تأمین سرمایه به دو شکل شرکت­ های تأمین سرمایه با خدمات کامل Full Service Investment Bank و شرکت­های تأمین سرمایه بوتیک Boutique Investment Banks  فعالیت می­ کنند. شرکت های تأمین سرمایه با خدمات کامل معمولاً طیف گسترده­ ای از خدمات مالی از تعهد پذیره‌ نویسی و معاملات اوراق بهادار گرفته تا خدمات مدیریت دارایی، تأمین مالی و مشاوره مالی را ارائه می­ کنند و معمولاً دارای ساختار بزرگ و فعالیت‌ های چندملیتی هستند.

همچنین این شرکت­ها نیاز به سرمایه و منابع مالی متناسب با حجم فعالیت­ ها و خدمات خود دارند. به این شرکت­ها اصطلاح Bulge Bracket Investment Bank نیز اطلاق می­ شود.

در مقابل، شرکت­های تأمین سرمایه بوتیک به ارائه خدمات در مقیاس کوچک ‌تر می­ پردازند و انعطاف پذیری و چابکی بیشتری دارند. این شرکت­ها معمولاً در یک یا چند حوزه از خدمات شرکت­های تأمین سرمایه تمرکز می­ کنند ولی در خدمات تعهد پذیره‌نویسی (به‌ویژه تعهد پذیره‌نویسی از نوع تعهد کامل Firm Commitment)، بازارگردانی و سایر خدماتی که نیاز به منابع مالی گسترده دارد و تعهدات مالی برای شرکت ایجاد می­ کند وارد نمی ­شوند. خدماتی که این شرکت­ ها ارائه می­ دهند شامل خدمات مشاوره در حوزه ادغام و تملک، خدمات مشاوره مالی و استراتژیک، مشاوره تأمین مالی، مدیریت دارایی، خدمات تجدید ساختار شرکت­ها، انجام تحقیقات بازار، مشاوره در حوزه مدیریت ریسک و ... است.

نمودار زیر گستره­ای از خدمات قابل‌ ارائه توسط این شرکت ­ها را نشان می­دهد:

شرکت‌ های کوچک و متوسط برای حل مسائل مالی خود از مشاوره و خدمات این شرکت­ها استفاده می­ کنند. این شرکت­ ها به دلیل تخصص بالای کارکنان و تیم­ های حرفه­ای که در اختیار دارند می توانند شرکت­ها را به سمت خود جذب نمایند. یکی از مزایای این شرکت­ها برای مشتریان، استقلال آنها و نگرانی­ کمتر مشتری در مورد تضاد منافع Conflict of Interest موجود در خدمات آنها است. این موضوع ازآن‌ جهت است که شرکت­ های تأمین سرمایه بزرگ به دلیل ارائه خدمات چندگانه و در بعضی موارد داشتن منافع متعدد و متضاد در یک قرارداد مشخص، ممکن است نتوانند تضمین کافی در مورد اینکه منافع مشتری در اولویت باشد را ارائه دهند.

مشتریان هدف شرکت­های تأمین سرمایه بوتیک آن دسته از شرکت ­ها و کسب‌وکارهایی هستند که کمتر موردتوجه شرکت­های تأمین سرمایه با خدمات کامل قرار می­ گیرند. بنابراین با فراهم ­کردن زمینه ارائه خدمات به شرکت­ های کوچک و متوسط، خلأ موجود در بخشی از بازار که شرکت­ های تأمین سرمایه با خدمات کامل آن را پوشش نمی­ دهند را پر می ­کنند.

تعدادی از شرکت­های تأمین سرمایه بوتیک معروف عبارت‌اند از:Lazard، PJT Partners، Moelis & Company، Rothchild & Co، Houlihan Lokey، Perella Weinberg Partners (PWP)، Evercore، Blackstone، Greenhill، Cowen، WR Hambrecht + Co, millerbuckfire.

در حال حاضر 9 شرکت تأمین سرمایه در قالب شرکت­ های با خدمات کامل برای فعالیت در بازار سرمایه مجوز گرفته‌اند و به ارائه طیف گسترده ­ای از خدمات مجاز می ­پردازند. هرکدام از این شرکت های تأمین سرمایه موجود به پشتوانه سرمایه و منابع مالی قابل‌ توجهی که دارند و همچنین حمایت همه ­جانبه سهامداران بانکی و غیربانکی خود، قلمرو مشخصی را در بازار برای خود ایجاد کرده ­اند. یکی از چالش­ های عمده این شرکت­ها، اندازه بزرگ آنها و بروکراسی بالایی است که از سهامداران بانکی خود به ارث برده­ اند. به علاوه این شرکت­ها هیچ‌ کدام به‌صورت تخصصی در یک حوزه مشخص تمرکز نکرده ­اند (غیر از شرکت تأمین سرمایه مسکن آباد که به‌صورت تخصصی در حوزه مسکن فعالیت می­ کند و البته بازهم از نوع خدمات کامل است). این شرکت­ها بر اساس درخواست­ های سهامداران خود و نیز شرایط بازار، خدمات مختلف را ارائه نموده‌ اند و استراتژی مشخصی برای هدف­ گذاری جایگاه تخصصی در بازار و حرفه‌ ای شدن در یک حوزه مشخص در آنها دیده نمی ­شود.

در کشورهای پیشرفته نیز تسلط شرکت­های تأمین سرمایه بزرگ بر بازارهای مالی کاملاً مشهود است و چند شرکت تأمین سرمایه بزرگ و چندملیتی بخش قابل‌ توجهی از بازار را در اختیار دارند. با این ‌حال ظهور و توسعه شرکت­ های تأمین سرمایه کوچک‌تر و محدودتر در قالب