دبیر کل انجمن قطعه سازان ایران :
پایان 6روزه مسابقه 6 ماهه خودروسازان
وام ٢٥ میلیون تومانی خودرو که قرار بود تا شش ماه از زمان آغاز (پایان اردیبهشت سال آینده) ادامه داشته باشد، ششروزه متوقف شد.
دیروز بانک مرکزی با ارسال نامهای به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد: «با توجه به اینکه مقرر شده، صرفا منابع مالی موردنیاز برای خرید اسناد تجاری ناشی از فروش مدتدار موجودی خودروی تولید داخل توسط بانکها تا سقف ١١٠ هزار دستگاه تأمین شود، بنابراین شرکتهای خودروساز و نمایندگیهای ذیربط نسبت به رعایت این توافق دقت لازم را داشته باشند؛ بدیهی است تأمین مالی تولیدات آتی از این محل میسر نخواهد بود». با این نامه بانک مرکزی به صورت رسمی سوت پایان اعطای تسهیلات ٢٥ میلیونی خودرو را به صدا درآورد تا در صورت عبور خودروسازان از این سقف، خود تأمینکننده اعتبارات لازم باشند. این تصمیم بانک مرکزی در شرایطی رونمایی شد که پیشتر مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی اعلام کرده بود قرار نبود سقفی برای اعطای تسهیلات پرداختی بانکها در قالب بسته اقتصادی به منظور تسریع رونق وجود داشته باشد. از آنجایی که گفته میشود تأمینکننده اصلی منابع، بانک مرکزی بوده، این موضوع منجر به افزایش تورم در آینده نزدیک خواهد شد؛ شاید از این روست که بانک مرکزی ششروزه سوت پایان مسابقه ششماهه خودروسازان را زد. این اتفاق چنانچه از نامه ارسالشده به وزارت صنعت برمیآید، تنها برای فروش خودروهای مانده در انبار بود و ربطی به خروج از رکود هم نداشت. ثروتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم با اشاره به همین نکته در گفتوگویی میگوید: بسته خروج از رکود با لابی خودروسازان برای خالیشدن انبارها ارائه شد. انتظار این است که صنعت خودروسازی با قطع تسهیلات ٢٥ میلیون تومانی دوباره وارد رکود شود. درباره حالوهوای خودروسازان بعد از توقف وامدهی با ساسان قربانی، دبیرکل انجمن قطعهسازان ایران، به گفتوگو نشستهایم.
جناب آقای قربانی بانک مرکزی سقف اعطای تسهیلات را ١١٠هزار خودرو اعلام کرده بود اما حالا در خبرها آمده که ١٢٥هزار خودرو ثبتنام شده است. تکلیف این ١٥هزار خودرویی که بالاتر از سقف اعلامشده ثبتنام شدهاند، چه میشود؟
تکلیف این ثبتنام اضافی به سیاستهای شرکتهای خودروسازی برمیگردد، اما اطمینان دارم که شرکتهای خودروسازی براساس برنامهها و رویکردهای جدیدی که دارند، به آن تعدادی که ثبتنام شده خودرو واگذار خواهند کرد؛ چراکه در برنامههای جدید بهدنبال رضایتمندی مشتریان و پاسخگویی به آنها هستند.
یعنی اگر مجبور شوند خودشان تأمین مالی این ١٥هزار دستگاه را برعهده بگیرند، باز هم مشکلی ندارند؟
حتی در این حالت هم شرکتها این کار را انجام خواهند داد، برای اینکه صنعت خودروسازی کشور یک صنعت ریشهدار است و وقتی میبینند یک متقاضی در شرایط بد فعلی آمده و ثبتنام کرده، قطعا پاسخگو خواهند بود. حالا یا با همان مکانیسم قبلی این کار را میکنند یا ممکن است در ادامه راه، سیاستهای و رویکردها کمی تغییر کند، گرچه این بحث خارج از مسئولیت من است، اما شرکتهای خودروساز، پاسخگوی تعهدهایی که دادهاند، خواهند بود.
این برداشت شخصی شماست یا اینکه از خودروسازان حرفی شنیدهاید که با این اطمینان از پایبندی خودروسازان به تعهدشان خبر میدهید؟
بههرحال در جلسات متعددی که شرکت میکنم، میبینم که شرکتهای خودروسازی برنامههای گستردهای برای پاسخگویی به نیاز مشتریان دارند. مشتریان صنعت خودرو سه خواست عمومی اعم از کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش مناسب دارند؛ وقتی میبینم در جلسات، گروههای مختلفی برای پیگیری این محورها گماشته شدهاند و برای ارتقای کیفیت، پروژههای متعددی در شرکتهای خودروسازی تعریف میشود، متوجه میشوم که در کنار این برنامههای درونی، حتما پاسخگویی به خواست مشتریان را نیز ارتقا میدهند.
بحث ما این مسئله نیست، اما با این وجود چرا تاکنون در طول این سالها، تلاشی برای بهبود کیفیت، قیمت و خدمات از سوی شرکتهای خودروساز مشاهده نشده است؟
تا حالا هم اینگونه فضایی را تجربه نکرده بود. اگر به گذشته برگردید همزمانشدن چهار واقعه مشکلات اقتصادی، افزایش لجامگسیخته بهره بانکی، بحث تحریم و برجام و شکلگیری کمپین تحریم خودرو هیچوقت اتفاق نیفتاده است. این وضعیت خاص است و نمیشود با مشکلاتی که چند سال پیش داشتهایم، مقایسه کنیم. این مشکل یا نباید مقایسه شود یا باید با چیزی شبیه خودش، مانند مشکلاتی که در سال ٢٠٠٨ در اروپا و آمریکا رخ داد، مقایسه شود. در آن زمان فروش خودرو به شدت کاهش یافت تا جایی که بسیاری از صنایع وابسته به خودروسازی ناتوان شدند. عاقبت هم رئیسجمهور آمریکا وارد عمل شد و سنا و پارلمان نیز دست به کار شدند. حتی در اروپا وامهای بدون بهره سه ساله به خودروسازان دادند تا از بحران رها شوند.
در جلسه دیروز وزیر صنعت با خودروسازان مقرر شد طرح فروش خودرو با این شرایط تا اردیبهشت ادامه پیدا کند و سقفی هم اعمال نشود. اگر بانک مرکزی تأمین اعتبار ادامه طرح را تقبل نکند، آیا خودروسازان خودشان این فرایند را ادامه خواهند داد؟
در مورد اینکه آیا خودروسازان خودشان ادامه این کار را تقبل میکنند یا نه، باید گفت خودروسازان مشکلات زیادی دارند، اما بههرحال تولید و فروش با استفاده از این تسهیلات، حرکتهایی در این شرکتها ایجاد میکند که باید راهکار و مکانیسمی برای ادامه آن پیدا کنند. من حالا نمیتوانم راهکاری مطرح کنم، اما حتما شرکتهای خودروسازی روی این قضیه کار خواهند کرد. البته بر این باور هستم که شرکتهای خودروسازی اگر پیشفروش خودرویی را تأیید کنند حتما به آن عمل خواهند کرد. گرچه من بیش از هر چیز به این خوشبین هستم که بانک مرکزی به تداوم اعطای تسهیلات کمک کند.
پس به نظر شما اگر بانک مرکزی این فرایند را ادامه ندهد باز هم خودروسازان ادامه فرایند را تقبل خواهند کرد؟
ادامه فرایند به راهکارهای خودروسازان مربوط میشود، اما بر این باورم که تعهدات خود را حتما انجام میدهند. باز هم گزینه اول من قویتر است و فکر میکنم دولت با عنایت به تأثیر حرکت صنعت خودرو و صنایع وابسته در اقتصاد کشور، پرداخت این یارانه را به شکل مستقیم به مصرفکننده ادامه خواهد داد.
اگر این تسهیلات در همین سقف ١١٠هزار دستگاه متوقف شود، آیا صنعت خودرو دوباره به وضعیت بحرانی قبلی برمیگردد؟
به نظر من این عدد، برای اینکه چرخه صنعت خودرو به حالت تعادلی برگردد، عدد کمی است و این خطر وجود دارد که وضعیت رکودی دوباره برگردد. در شرایط فعلی گرچه برخی میگویند کمپین باعث شده وضعیت خودرو خراب شود، اما حقیقت این است که قدرت خرید مردم کاهش یافته و این تسهیلات، کاهش قدرت خرید را جبران میکند. ازاینرو قطعا این عدد باید به گونهای افزایش یابد که لااقل تا پایان سال بتواند وضعیت این صنعت را به چرخه نسبتا متعادل برگرداند.
فکر نمیکنید با تداوم پرداخت این تسهیلات، نقدینگی و نرخ تورم افزایش پیدا کند؟
ممکن است یک تصمیم اقتصادی گرفته شود که برای بخشهایی از اقتصاد مشکل ایجاد کند، اما برای این تصمیمگیریها همیشه هزینه و فایده را کنار هم میگذارند تا مشخص شود که فعالشدن یک بخش از اقتصاد چقدر میارزد و متناسب با آن هزینه میکنند. در اثر رکود صنایع، دههاهزار نیروی آموزشدیده، که قبلا تربیت و آموزش آنها هزینههای زیادی را بر جامعه تحمیل کرده است، از چرخه فعالیتهای مولد خارج میشوند و این زیان زیادی به جامعه وارد میکند. وقتی از منظر کلان به اقتصاد نگاه کنیم دقیقا باید به این نکته توجه شود که جامعه فایدههای بسیار زیادی از چرخش تولید و فعالشدن اقتصاد میبرد که این هزینهها در برابر آن چیزی نیست.
آقای ثروتی، نماینده مجلس، گفته وام ٢٥میلیونی با لابی خودروسازان و با هدف خالیشدن انبار خودروسازان اختصاص یافته است و شواهد هم همین را نشان میدهد! به نظر شما این حرف درست است؟
فکر نمیکنم اینطور باشد؛ زیرا در جلساتی که من حضور داشتم، برنامه مسئولان و دولتمردان این بوده که بازار تولید داخلی گرم شود. این هدف کلی بوده و مختص خودرو هم نیست. من بر این باورم که این تصمیم بسیار کلانتر از خالیکردن انبار خودروسازان بوده است. این مسئله میتواند یک تجربه بسیار خوب برای آشتیدادن مردم با تولید باشد. این تصمیم یک تصمیم چندمنظوره بوده و حوزههای مختلف را به حرکت درآورده، کملطفی است که بگوییم فقط برای خالیکردن انبار خودروسازان بوده است.
حتی گفته میشود این تسهیلات با لابی خودروسازان بوده است. شما این را تأیید میکنید؟
من نمیدانم لابی بوده یا نبوده، اما به نظرم لابی برای فعالکردن تولید کشور یک کار صواب و پسندیده است. بههرحال اگر هر خودروساز یا هر تولیدکنندهای دنبال این باشد که محصول خود را بفروشد و تلاش کند، کار بدی نکرده است.
به نظر میرسد اگر این وام را برای خرید تیرآهن هم میدادند همین بساط را شاهد بودیم و بسیاری داخل صف میایستادند. چرا باید فقط به خودرو بدهند؟
برای تیرآهن و سیمان و دیگر کالاها هم باید تسهیلات بدهند. به نظرم منافع تولید به قدری زیاد است که فرد فرد جامعه از بهحرکتافتادن چرخ تولید سود میبرند. پس برای هر کار تولیدی مثبت که در کشور انجام میشود اگر تسهیلات اصولی و منطقی پرداخت شود، اتفاق مثبتی است. من به آنهایی که پای این تصمیم را امضا کردند، تبریک میگویم.