الحاق ایران به WTO به کجا رسید؟
با انجام توافق هستهای احتمالا آمریکا به عنوان مهمترین مانع خارجی عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی کنار میرود و ایرانیها هم گویا درصدد مهیا کردن شرایط پیوستن به WTO هستند. اما این شرایط کدام است؟
اگرچه ایران از سال 1995 بالغ بر 20 سال است که در صف پیوستن به سازمان تجارت جهانی است اما در این مدت درخواست ایران پذیرفته نشده و یکی از مهمترین دلایل آن مخالفت آمریکا برای حضور ایران در سازمان تجارت جهانی عنوان شده است. اکنون با انجام توافق هستهای و در سایه رفع تحریمها این امیدواری ایجاد شده که موانع خارجی برای حضور در سازمان تجارت جهانی از بین رفته باشد و گویا مقامات ایرانی هم درصدد انجام اقداماتی برای حضور در این سازمان هستند.
اخیرا معاون وزیر صنعت از انجام مطالعات برای انتخاب رئیس گروه کاری ایران در الحاق به سازمان جهانی تجارت خبر داده و گفته است: علیرغم چراغ سبزی که سازمان جهانی تجارت برای پذیرش عضویت ایران نشان داده اما هنوز رئیس گروه کاری ایران برای الحاق تعیین نشده است. اگرچه در گذشته تمایلی از سوی سوئیس اعلام شده که این کشور، مسوولیت گروه کاری ایران را بپذیرد ولی هنوز انتخابی به صورت قطعی صورت نگرفته است.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: اگر رئیس گروه کاری ایران در الحاق به سازمان جهانی تجارت مشخص شود، کار آغاز میشود. بر این اساس؛ از طریق وزارت امور خارجه، پیگیریهای لازم را انجام میدهیم و در ملاقاتهایی که با وزرای کشورهای مختلف اعم از وزرای امور خارجه و یا اقتصادی، این مطلب را با آنها در میان میگذاریم و آنها نیز علاقمندی خود را پنهان نمیکنند.
وی تصریح کرد: بسیاری از کشورها تمایل دارند که ایران به عضویت سازمان جهانی تجارت در بیاید، چرا که واقعیت این است اگر ایران عضو سازمان تجارت جهانی شده و عضویتش پذیرفته شود، شرایط خیلی بهتر میشود و امکان اینکه دوباره محدودیتهایی را برای تجارت ایران در صحنههای بین المللی فراهم کنند، از کشورهای مختلف سلب میشود و به راحتی نمی توانند محدودیت بهوجود آورند، ضمن اینکه شفافیت در نظام اقتصادی ایران بهوجود میآید و امکان سرمایهگذاری خارجی در ایران تسهیل خواهد شد.
مزایای پیوستن ایران بهWTO چیست؟
افزایش و تسهیل رقابت مهمترین مزیت پیوستن ایران ایران به سازمان تجارت جهانی است اما نکتهای که اکنون اقتصاددانان بر آن میکنند این است که در این بزنگاه تاریخی که تحریمها برداشته شده و اقبال عمومی کشورها به سمت ایران است، تنها راه توسعه اقتصادی پیوستن به قافله جهانی و تجارت آزاد است.
حمید دیهیم اقتصاددان در این مورد میگوید: پیگیری درخواست ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی میتواند مهمترین فرصت ایران بعد از توافق برجام باشد. در حال حاضر ایران به دلیل عضو نشدن در سازمان تجارت جهانی با محدودیتهای بسیاری به لحاظ ارتباط تجاری با دنیا مواجه است، به همین دلیل مهمترین اقدام دولت بعد از توافق برجام میتواند پیگیری عضویت در سازمان تجارت جهانی باشد.
به گفته دیهیم عضویت درWTO در افزایش صادرات کشور نقش به سزایی خواهد گذاشت،زیرا کشورهایی که با ما وارد مراوده تجاری میشویم، همان مقرراتی را به کار خواهند گرفت که از سوی سازمان تجارت جهانی به صورت یکسان اجرا می شود و این موضوع به نفع کالاهایی تولید داخلی ما خواهد بود.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه پیوستن به WTO می تواند بعد از برجام به لحاظ اقتصادی برای ایران مهم باشد و شاید برابر با برجام باشد،گفت:امروزه کشورهای دنیا دایره مراودات تجاری خود را براساس عضویت در WTO تنظیم می کنند و هرچه پروسه الحاق ایران به این سازمان عقب تر بیفتد در روند توسعه کشور تاثیر منفی برجای خواهد گذاشت.
دلایل عدم عضویت ایران در WTO
به گزارش اقتصادنیوز، آنچه که تاکنون اعلام شده، مهمترین مانع خارجی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی مخالفت آمریکا بوده است. به نظر میرسد در سایه توافق هستهای ایران دیگر مانع خارجی برای عضویت در WTO نداشته باشد و این بار شرایط برای عضویت مهیا باشد. مگر شرایط داخلی!
اما شرایط داخل به نظر میرسد آنچنان مهیا نیست. دروازههای تجارت که باز شود یکی از مهمترین شروط آن کاهش تعرفههاست و مهمترین اصل در WTO اقتصاد رقابتی است. اما بیم آن میرود که کاهش تعرفهها، ایران را به سازمان جهانی پیوند نزند. بلکه حاصل، تبدیل ایران به دروازه وارداتی باشد که کالاهای ارزان خارجی را با کاهش تعرفهها ارزانتر وارد میکند. نتیجه آن است که صنایعی که پیش از این و در همه این سالها رقابتپذیر نبودهاند، همین اندک توان را هم از دست بدهند.
اما کاهش تعرفهها مهمترین مشکل ایران نیست. محمد مهدی بهکیش که 30 سال است در زمینه پیوستن ایران به گات و WTO مطالعه میکند در گفتوگو با هفته نامه تجارت فردا از قوانین مازاد و مزاحم ایران برای پیوستن به WTO سخن گفته بود. به گفته این اقتصاددان، از هر 10 قانونی که در اقتصاد ایران وجود دارد بیش از 9 قانون آن مازاد است. یعنی 30 هزار قانون ما باید به دو هزار قانون برسد. قوه قضاییه باید اصلاح شود، تولید باید بینالمللی شود. سرعت نقل و انتقال باید افزایش یابد و بازار سرمایه باید ساختار جدیدی به خود بگیرد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، البته روند پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی یک روند سریع نیست و تجربه کشورهای دیگر نشان میدهد که چندین سالی زمان میبرد و باید دید آیا در این سالها که مقدمات حضور ایران در سازمان فراهم شود، ایران هم شرایط داخلی را مهیا میکند یا آنکه مانند 20 سال گذشته کاری از پیش نمیبرد؟