تحلیل بنیادی فلز سرخ
میزان کل منابع مس دنیا حدود 1.6 میلیارد تن تخمین زده میشود که حدود 3 درصد این مقدار در اختیار ایران است. بر اساس آمار سازمان زمین شناسی آمریکا (USGS) شیلی بزرگترین تولیدکننده مس جهان حدود 30 درصد ذخایر مس دنیا را در اختیار دارد. با وجود مواجه شدن شیلی با زلزله، بارانهای شدید و حملات در سال 2015 تولید مس در این کشور تنها 50 تن نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده و از 5 میلیون و 750 به 5 میلیون و 700 هزار تن رسیده است. پس از شیلی، چین با یک میلیون و 750 هزار تن، پرو یک میلیون 600 هزار تن، آمریکا یک میلیون 250 هزار تن و کنگو 990 هزار تن بزرگترین تولیدکنندگان مس جهان در سال 2015 بودهاند.
مس به عنوان یکی از فلزات مهم، مصارف مختلفی دارد. در این میان بیشترین حجم تقاضای مس به محصولات الکتریکی و الکترونیکی مربوط میشود. بر اساس مطالعات انجام شده 42 درصد مصرف مس صرف محصولات الکتریکی و الکترونیکی، 28 درصد صرف ساختمان سازی، 12 درصد صرف تجهیزات حمل و نقل، 9 درصد صرف محصولات مصرفی عمومی و 9 درصد صرف تجهیزات و ماشین آلات صنعتی میشود.
بازار مس تصفیه شده در ماههای گذشته مازاد عرضه داشته است. آخرین گزارش گروه بینالمللی مطالعات مس که مربوط به اکتبر 2016 است نشان میدهد تولید و مصرف مس تصفیه شده در 7 ماهه ابتدایی سال جاری مازاد عرضهای به میزان 105 هزار تن داشته است. بررسیها نشان میدهند که در 7 ماهه ابتدایی سال جاری مصرف مس چین 4 درصد (565 هزار تن) نسبت به دوره مشابه سال 2015 رشد کرده است که عمدتاً در پی تقاضای بالای این کشور حاصل شده است.
افزایش تقاضای آشکار چین (حدود 9 درصد) بر پایه رشد 14 درصدی خالص واردات مس تصفیه شده است. بر این اساس خالص واردات مس تصفیه شده چین از آوریل 2013 که کمترین میزان سالهای اخیر (176 هزار تن) بوده است در مقایسه با 7 ماهه ابتدایی 2016، 77 درصد رشد کرده و به 312 هزار تن رسیده است. اگر چین را در مصرف جهانی مس به حساب نیاوریم، کل مصرف جهانی این فلز در 7 ماهه ابتدایی سال جاری رشدی معادل 0.5 درصد داشته است. برآوردها در نقاط مختلف جهان نشان میدهند که در دوره یاد شده رشد مصرف در اروپا 3.5 و در آسیا 6.5 درصد – در صورتی که چین را در نظر نگیریم رشد مصرف آسیا 1 درصد - بوده است. این در حالی است که مصرف مس در آفریقا و آمریکا به ترتیب افت 11 و 4.5 درصدی داشته و در استرالیا تغییری نکرده است.
عوامل مؤثر بر قیمت مس
افزایش قیمت نفت، هزینه انرژی را در واحدهای تولید مس به طور مستقیم تحت تأثیر قرار میدهد. افزایش هزینههای حمل و نقل که یکی از عوامل اساسی در بازار کالا و فلزات پایه است، از پیامدهای افزایش قیمت نفت است. بنابراین قیمتهای جهانی نفت با قیمت مس همبستگی مثبت داشته و معمولاً تغییرات این دو هم جهت است.
از دیگر عوامل مؤثر بر رشد قیمت جهانی مس، تغییرات موجودی انبار مربوط به آن است. همان گونه که در نمودار مشخص است، میزان مس موجود در موجودی انبار بورس فلزات لندن به کمترین سطح از 2 ماه اخیر رسیده است. بدین ترتیب با کاهش موجودی انبار، انتظار برای رشد قیمت این فلز در ماههای آتی افزایش مییابد.
همچنین افزایش تولید خودروهای هیبریدی و تمام برقی سبب روشن شدن چشمانداز رشد تقاضای مس میشود. در تولید این نوع خودروها مصرف مس چند برابر خودروهای معمولی افزایش پیدا میکند.
از دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت جهانی مس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقاضای چین به عنوان بزرگترین مصرفکننده مس جهان؛
- وضعیت رشد اقتصادی جهان؛
- سیاستهای فدرال رزرو آمریکا در تغییرات نرخ بهره؛
- تغییرات شاخص دلار.
پیشبینی بازار گاوی
آنچه در در بازارهای جهانی مشهود است بیانگر اقبال و توجه سرمایهگذاران به سمت فلزات و به طور ویژه فلز مس است. حجم معاملات مس در روزهای اخیر به بیش از 4 برابر سطح متوسط آن رشد کرده و تبدیل به کالای محبوب معاملهگران شده است؛ این موضوع نشانهای از باور سرمایهگذاران نسبت به بهبود چشمانداز رشد اقتصادی از چین به آمریکا است.
پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اکثر نهادهای بینالمللی بر اساس مدلهای معاملات کلان اقتصاد جهان و انتظارات تحلیلگران بازار متعادلی را برای مس در سال آتی پیشبینی میکردند. اما پس از انتخابات و روی کار آمدن ترامپ شاهد تغییرات قیمتی قابل توجه در معاملات جهانی مس بودیم. قیمت فلز در عرض یک هفته توانست 20 درصد رشد کند که در نوع خود بینظیر است، از سال 1979 تاکنون چنین رشدی را در بازار معاملات مس مشاهده نکردهایم. - اگرچه نباید منکر تأثیر انتشار دادههای مطلوب اقتصاد چین در رشد اخیر قیمت مس شویم- مهمترین ارتباط میان رشد قیمت مس و روی کار آمدن ترامپ وعدههایی است که رییس جمهور آمریکا در خصوص بخش زیرساختهای این کشور داده است. بدون تردید رشد زیرساختها افزایش تقاضای مس را به دنبال خواهد داشت. بدین ترتیب در حال حاضر، مس در آستانه ورود به یک بازار جدید گاوی است. تحلیلگران معتقدند اگر مس بتواند سطح 5 هزار و 740 دلار را شکسته و تثبیت نماید شاهد ورود این فلز به بازار گاوی خواهیم بود و پیشبینی وضعیت آن در سال آینده بسیار مثبت خواهد بود.
تک شرکت مسی
ایران که یکی از 10 کشور شاخص معادن در جهان محسوب میشود، با دارا بودن بیش از 70 معدن فعال مس رتبه بیستم را از نظر تولید مس جهان دارد.
تنها شرکت تولیدکننده مس در بازار سرمایه کشورمان، شرکت "ملی صنایع مس ایران" است. در روزهای اخیر و با توجه به رشد قیمت جهانی مس انتظار برای رشد قیمت این شرکت در بورس قوت یافته است. بر این اساس نگاهی کلی به وضعیت این شرکت میاندازیم.
شرکت ملی صنایع مس ایران 3 معدن اصلی مس دارد. معدن مس سرچشمه به عنوان یکی از بزرگترین معادن جهان، معدن مس میدوک در شهرکرمان و معدن مس سونگون در آذربایجان شرقی از مهمترین معادن مس به شمار میروند. بیشترین وزن فروش شرکت ملی صنایع مس ایران در کاتد است که بیش از 50 درصد مقدار ریالی فروش را تشکیل میدهد؛ پس از آن کنسانتره حدود 30 درصد مبلغ فروش شرکت را تشکیل داده است. ظرفیت اسمی تولید کاتد مس در صورت سود و زیان شرکت 357 هزار و 500 تن و ظرفیت پیشبینی پایان سال مالی جاری آن 193 هزار و 4 تن (54 درصد ظرفیت اسمی) است. کنسانتره مس به عنوان محصول میانی عمدتا در فرآیند تولید کاتد مصرف می شود که به طور متوسط این نسبت تبدیل 24 درصد است. در بخش نرخ فروش، شرکت به شدت وابسته به نرخ جهانی فروش مس است.
شرکت ملی صنایع مس ایران در شش ماهه نخست سال جاری موفق به فروش خارجی 24 هزار میلیارد ریالی شده که معادل 68 درصد از کل فروش شرکت به حساب میآید؛ این در حالی است که سال گذشته 35 درصد کل مبلغ فروش به بازار خارجی اختصاص داشته است.
شرکت نرخ هر تن کاتد بر اساس بورس فلزات لندن را 4 هزار و 550 دلار برای 6 ماه انتهایی سال و نرخ فروش کاتد در بودجه سال 95 را 4 هزار و 740 دلار در نظر گرفته است. بدین ترتیب با در نظر گرفتن نرخ 5 هزار و 700 دلاری LME و پرمیوم 190 دلاری فروش "فملی" حدود 5 هزار و 900 دلار خواهد شد. این در حالی است که - همان گونه که پیشتر اشاره شد - پیشبینیها نشان میدهند در صورت شکسته شدن قیمت مس در سطح 5 هزار و 740 دلار، مس وارد فاز جدید رشد خواهد شد. همچنین با در نظر گرفتن این نرخ، حاشیه سود ناخالص شرکت به 35 الی 40 درصد خواهد رسید. گفتنی است حاشیه سود ناخالص این شرکت در سال گذشته 31 درصد، در پیشبینی سال جاری 27 درصد و واقعی 6 ماهه 29 درصد بوده است. سود ناخالص شرکت در سال جاری 16 هزار و 388 میلیارد و 704 میلیون ریال پیشبینی شده که نسبت به سال گذشته رشد 46 درصدی داشته است.