بازارهای اوراق بهادار نقش مهمی در اقتصاد و جابجایی ثروت ایفا می‌کنند. در کشورهای پیشرفته، این بازارها از قوانین و مقررات دقیق و کارآمدی برخوردار هستند. حل و فصل دعاوی و رفع اختلافات ناشی از فعالیت تجاری در این بازارها نیز دارای ویژگی‌های خاصی بوده و با حل و فصل دیگر دعاوی، کم وبیش متفاوت است.

محور اصلی ماهیت حقوقی و روش‌های حل و فصل دعاوی در بازار اوراق بهادار، بررسی حل و فصل دعاوی ناشی از معاملات در بورس و اوراق بهادار به طور اعم و قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب اول آذرماه 1384، به طور اخص است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه (سنا)، ماهیت حقوقی و روش‌های حل و فصل دعاوی در بازار اوراق بهادار، به قلم علیرضا رجب‌زاده اصطهباناتی، تلاش می‌کند روش‌های حل اختلافات در قانون بازار اوراق بهادار را مورد دقت و موشکافی قرار دهد و ابعاد حقوقی، اعم از شکلی و ماهوی آن را مشخص سازد.

ماهیت حقوقی و روش‌های حل و فصل دعاوی در بازار اوراق بهادار، مشتمل بر سه بخش است:

بخش نخست، "کلیات"، به پیشینه بورس و قوانین آن در ایران و جهان و نیز سابقه و جایگاه داوری در حقوق موضوعه ایران می‌پردازد.

بخش دوم، "تحلیل و اقسام ساز و کارهای حل و فصل اختلافات"، برای تبیین ماهیت حقوقی هیات داوری بازار اوراق بهادار به معرفی انواع روش‌های جایگزین حل اختلافات، مانند سازش و میانجی‌گری، داوری و... و نیز مراجع قضایی و مراجع اختصاصی یا استثنایی غیر دادگستری و بررسی ماهیت عملکرد آنها می‌پردازد و ضمن تبیین ماهیت عمل هیات داوری و بورسی و بیان اصول و قواعد حاکم بر آن، عملکرد داوری بورسی و ماهیت حقوقی آن با هر یک از این نهادها و شیوه‌های حل اختلافات را مورد مقایسه قرار می‌دهد.

فعالیت‌ها و صلاحیت‌های مختلف و بررسی نکات قوت و ضعف قوانین و مقررات بازار اوراق بهادار ایران در خصوص موضوع حل اختلافات بورسی، موضوع بخش سوم، "صلاحیت، ساختار، آیین رسیدگی، صدور، قطعیت و اجرای آرای هیات داوری بورس"، است. صلاحیت‌های متعدد انحصاری یا اشتراکی این هیات و ویژگی‌های این صلاحیت‌ها و نیز ساختار و تشکیلات و آیین رسیدگی و ماهوی یا شکلی بودن فرایند تصمیم‌گیری، لزوم یا عدم لزوم تبعیت از قوانین ماهوی و شکلی، بررسی امکان تجدیدنظر و واخواهی و نحوه اجرای حکم از مطالب مورد بحث در این بخش است.

علاقه‌مندان می‌توانند ماهیت حقوقی و روش‌های حل و فصل دعاوی در بازار اوراق بهادار را با مراجعه به فروشگاه انتشارات بورس واقع در تهران میدان ونک، خیابان ملاصدرا، پلاک 25، تلفن: 88648192 یا از سایت بورس پاب تهیه کنند.