در بررسی هدفگذاری دولت و ایمیدرو در استانهای خراسان و سیستان و بلوچستان مطرح شد
افزایش امنیت در نوار شرقی با راهاندازی واحدهای معدنی
گروه معادن - فعالیتهای معدنی تاثیرات مثبت بسیاری در منطقه به همراه دارد. ایجاد امنیت یکی از مهمترین دستاوردهای حاصل از معدنکاری است که به اعتقاد کارشناسان و فعالان این حوزه در کنار توسعه و تحول اقتصادی و اجتماعی در منطقه ایجاد میکند. این فعالیتها در نوار مرزی هر کشوری میتواند متضمن این امنیت در دل خود باشد.
به گزارش ماین نیوز، در ایران یکی از استانهایی که اکتشافات معدنی به آن رنگ و بوی دیگری داده، سیستان و بلوچستان است که اقدامات و پروژههای معدنی ایمیدرو در این منطقه نویدبخش آیندهای روشن برای این منطقه محروم کشور به شمار میرود که روی نوار شرقی کشور به عرض ۴۰ کیلومتر با همکاری کشورهای همسایه همچون پاکستان و افغانستان متمرکز شده است؛ منطقهای که از لحاظ زمینشناسی ظرفیت بالایی برای مواد معدنی دارد.سیاست، توسعه سرمایهگذاری است
معاون طرحهای توسعهای معدن و صنایع معدنی سازمان ایمیدرو درباره تاثیرات حاصل از فعالیتهای معدنی بر ایجاد امنیت در نوار شرقی کشور اظهار کرد: یک اصل برای ایجاد امنیت تعریفشده در جهان، رابطه مستقیم بین توسعه اقتصادی و اشتغال با امنیت است. یعنی با ایجاد اشتغال در هر نقطهای از زمین متناسب با آن امنیت فراهم میشود. بنابراین با توسعه اقتصادی و اجتماعی شاهد افزایش امنیت خواهیم بود.
به گفته جمشید ملارحمان، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در نظر دارد با گسترش فعالیتهای معدنی در مناطق شرقی و جنوب شرق کشور زمینه اشتغالزایی را فراهم کرده و به دنبال آن امنیت نیز بر منطقه حاکم شود. حال برای این موضوع لازم است راهکارهای توسعه اشتغال را در این منطقه ارزیابی کرد.
وی افزود: مهمترین راه برای توسعه اشتغال، بهرهبرداری بهینه از منابع طبیعی و معادن منطقه است. به همین منظور در فاز نخست، شناخت و آگاهی کافی از معادن منطقه و ارزیابی دقیق از ظرفیتهای معدنی منطقه نیاز بود که در برنامه کاری قرار گرفت و شناسایی و اکتشاف محدودهها به مرحله اجرایی رسید.
ملارحمان براین باور است که یکی از مهمترین اهداف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران علاوه بر ایجاد امنیت در منطقه، توسعه اقتصاد و معدن کشور است.
در این میان باید در نوار شرقی کشور که از لحاظ زمینشناسی ظرفیت بالایی دارد توسعه اکتشافات معدنی به صورت نامحدود جزو اهداف در نظر گرفته شده و هیچگونه محدودیتی برای انجام عملیات اکتشافی در مناطق کمتر توسعهیافته و بهویژه مناطق شرقی کشور وجود نداشته باشد.
نتایج امید بخش حاصل از اکتشافات
معاون طرحهای توسعهای معدن و صنایع معدنی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران افزود: سازمان ایمیدرو هدف اصلی خود را توسعه اکتشاف در کل کشور بهویژه در مناطق کمتر توسعهیافته قرار داده که بهدنبال آن توسعه اقتصادی و اجتماعی به وجود آمده و منجر به برقراری امنیت در این مناطق میشود. حال با توجه به ظرفیت بالای معدنی در منطقه، خوشبختانه نتایج امیدبخشی حاصلشده که با تکمیل اکتشافات معدنی و آغاز بهرهبرداری از مناطق، شاهد ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی و افزایش امنیت در منطقه خواهیم بود.
به گفته وی بعد از اجرای فعالیتهای اکتشافی و ورود به مرحله جدید برای بهرهبرداری از معادن میتوان توسعه اقتصادی و آبادانی را برای منطقه رقم زد. البته سازمان ایمیدرو قصد دارد با انجام فعالیتهای اکتشافی و دستیابی به اطلاعات اولیه درباره ذخایر معدنی، تمایل سرمایهگذاران داخلی و خارجی را برای ورود به فاز بهرهبرداری برانگیزد. اقداماتی که این سازمان در ۲ سال گذشته انجام داده نشان از بالا بودن ظرفیتهای معدنی در نوار شرقی کشور است.
به گفته وی سیاست سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور واگذاری محدودههای اکتشافی به طور عملی به سرمایهگذاران داخلی و خارجی است تا با تزریق منابع مالی و استفاده از فناوریهای روز دنیا، تولید و فعالیت در حوزه معدن و صنایع معدنی را رشد دهد.
اخلال امنیت در چند سال گذشته
امیناله رزمآرای رودی، کارشناس معدن که سابقه فعالیت در معادن نوار شرقی کشور را دارد درباره وضعیت امنیت در نوار شرقی کشور گفت: تا قبل از حمله امریکا به طالبان در افغانستان و تلاشهای ایران در انسداد نوارهای مرزی در این منطقه، وضعیت امنیت شرق کشور نابسامان بوده، بهطوریکه اشرار از کشورهای همسایه شرقی تا عمق چندین کیلومتری از نوار مرزی نفوذ کرده و باعث اختلال در امنیت شهروندان میشدند.
به گفته این دانشآموخته معدن در دهه گذشته حتی در داخل معادن بزرگ شرق کشور همچون سنگآهن سنگان درگیریهای مسلحانه وجود داشت که در عمل امنیت کارکنان و روند تولید را مختل میکرد اما در شرایط کنونی که تهدیدات خارجی در مرزهای شرقی کمرنگتر است و تلاشهای مرزداران توانمند به نتیجه رسیده، معدنکاری میتواند نقش مهمی در گسترش امنیت و ثبات شرق کشور داشته باشد.
رزمآرای معتقد است معدنکاری علاوه بر شکوفایی اقتصادی کشور و اشتغالزایی چالشهایی برای هر منطقه ایجاد میکند. بنابراین باید فعالیت معادن و صنایع معدنی وابسته به آن به گونهای باشد که ضمن تحقق توسعه پایدار، ارتقای وضعیت اجتماعی ساکنان، بهبود شرایط اقتصادی و حفظ ساختار محیطزیستی، کمترین چالش و مسئله را به همراه داشته باشد آنگاه چتر امنیت پایدار نیز بر این مناطق گسترده میشود.
به گفته وی مناطق شرقی کشور جز مناطق کم بارش و دارای منابع آب و خاک حاصلخیز محدود است و همین موضوع باعث شده تا فعالیتهای دامداری و کشاورزی زیرفشار قرار گیرد. فواصل زیاد آبادیها، پراکندگی جمعیت را در پی داشته و این گونه توزیع جمعیتی در گستره مرزها به لحاظ ژئوپلتیکی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
وی تاکید کرد: حال در صورتیکه فعالیتهای معدنکاری و تامین منابع آب در راستای توسعه صنایع معدنی به شکل صحیح و آگاهانه و بر اساس مطالعات جامع زیستمحیطی انجام شود نهتنها این صنایع فشاری بر منابع این مناطق وارد نمیکنند بلکه موجب کاهش بیکاری، گسترش امنیت و کاهش تمایل برای همکاری با اشرار در استانهای شرقی میشوند.
رزمآرای افزود: با توجه به اینکه بزرگترین سرمایهگذاری معدنی شرق در منطقه سنگان در حال انجام است توسعه امنیت در این منطقه مستلزم توسعه به شکل پایدار است و توسعه خطی برای این منطقه کارآیی ندارد. حال برای رسیدن به این هدف باید در گام نخست پژوهش و توسعه همهجانبهای در حوزه فنی، زیستمحیطی و اجتماعی مدنظر قرار داد و در تامین به موقع و سریع منابع آبی مناسب برای توسعه این صنایع اقدام کرد.
این دانشآموخته مهندسی معدن در ادامه گفت: توسعه مسئولیتهای اجتماعی شرکتهایی که ذی نفع معادن هستند و ایجاد قوانین الزامآور برای این شرکتها یکی از ضرورتهای تامین امنیت در این جوامع است. فعالیت بسیاری از شرکتهای بزرگ معدنی جهان، توسعه خوبی در مناطق دورافتاده در زمینه اشتغال، توسعه فرهنگ، سلامت، جلوگیری از مهاجرت بومیان و... در پی داشته است. در حوزه فعالیتهای معدنی شرق کشور نیز تا زمانی که شرکتهای معدنی توجه اساسی به توسعه این مناطق، حفظ حرمت ساکنان بومی و گسترش اشتغال برای آنها نداشته باشند و از کسب و کارهای محلی و نیروهای توانمند بومی حمایت نکنند، فعالیتهای معدنی به تعارضهای اجتماعی و کاهش امنیت جوامع ختم میشود.
این کارشناس معدن گفت: توجه نداشتن به اشتغال ساکنان نوار شرقی در عین حال که منجر به مهاجرت و کاهش جمعیت مرزنشینان میشود خود تهدیدی برای مرزهاست. بنابراین فعالیتهای معدنی در شرق با مشارکت ساکنان محلی علاوه بر رضایتمندی این جوامع، منجر به گسترش زیرساختهای شهری و نظامی و افزایش ضریب امنیت مرزها میشود.
رزمآرای گفت: زمانی که رضایت مرزنشینان و اشتغال پایدار برای آنها تامین شود، امنیت حاصل خواهد شد. بنابراین میتوان برای پیمانکاران، مشاوران و کارفرمایان معادن قوانینی را وضع کرد تا این اهداف محقق شود.
وی عنوان کرد: بهعنوان مثال در استان سیستان و بلوچستان منابع بزرگ سنگهای قیمتی، نیمهقیمتی و تزئینی وجود دارد که توسعه فعالیت روی این ذخایر، منجر به افزایش امنیت منطقه میشود. البته این موضوع بدون حمایت و همکاری بومیهای بلوچ امکانپذیر نخواهد بود.