خیاط در گفت‌وگو با ماین نیوز تشریح کرد:
فولاد هرمزگان چگونه شکل گرفت؟
گروه صنایع معدنی >فولاد - علیرضا خیاط که سال‌ها پیش کار خود را در فولاد خوزستان به عنوان کارشناس شروع کرد و تا سال 1385 معاون طرح و برنامه فولاد خوزستان بود، پس از آن برای انجام پروژه فولاد هرمزگان به این شرکت آمد و پس از اتمام این پروژه در سال 1391 از قانون بازنشستگی استفاده کرد و وارد بخش خصوصی شد و از ابتدای سال 1394 به عنوان مدیرعامل در شرکت آهن و فولاد فولاد ارفع مشغول به کار شده است.
به گزارش خبرنگار ماین نیوز، بی‌شک مدیریت اجرای پروژه فولاد هرمزگان را می‌توان مهمترین بخش از عملکرد خیاط دانست. پروژه‌ای که همزمان با تشدید تحریم‌ها علیه ایران کلید خورد و البته از نظر مدت زمان اجرا نیز یکی از بهترین عملکردها را نسبت به سایر پروژه‌های فولادی به ثبت رساند.در حالی که مدت زمان زیادی به پنج سالگی کارخانه فولاد هرمزگان (26 فروردین 1390 نخستین تختال آزمایشی فولاد هرمزگان تولید شد) باقی نمانده است، به سراغ علیرضا خیاط مجری پروژه فولاد هرمزگان در زمان احداث رفتیم و با وی خاطرات زمان اجرای این پروژه مهم را بررسی کردیم.
خبرنگاران ماین نیوز با علیرضا خیاط مجری پروژه فولاد هرمزگان در زمان احداث و مدیرعامل فعلی شرکت آهن و فولاد ارفع گفت‌وگویی انجام داده‌اند که متن آن به شرح زیر است:
به عنوان مدیر پروژه احداث کارخانه فولاد هرمزگان آیا خاطره‌ای از روند اجرای این پروژه مهم دارید؟
احداث کارخانه فولاد هرمزگان کار موفقی بود که در شرایط خاص اتفاق افتاد. امیدوار هستم این موضوع دوباره برای صنعت فولاد کشور اتفاق بیفتد. در این پروژه ما توانستیم در سخت‌ترین شرایط تحریم از فاینانس استفاده کنیم و 350 میلیون یورو فاینانس از بانک‌های اروپایی با محوریت بانک فورتیس دریافت کردیم. کار پروژه از سال 1380 و 1381 از سوی ایمیدرو آغاز شد اما فعال‌سازی پروژه به سال 1384 و شروع تحریم‌ها برخورد کرد. شاید اگر چند هفته دیرتر کار را شروع می‌کردیم، فولاد هرمزگان هرگز ساخته نمی‌شد زیرا نمی‌توانستیم از فاینانس استفاده کنیم. در نتیجه در بدترین شرایط تحریم‌ها از فاینانس استفاده کردیم. امروز بهترین ماشین ریخته‌گری خاورمیانه در فولاد هرمزگان قرار دارد که اس ام اس به ما داد. اولین کوره داکوست در فولاد هرمزگان است. اسلب عریض را در خاورمیانه نداشتیم اما اولین اسلب عریض در این کارخانه به تولید رسید. فولاد هرمزگان خیلی راحت به بهره‌برداری رسید و الان با ظرفیتی خوب در حال فعالیت است. این حاکی از آن است که اجرای این پروژه کار موفقی بود. شانسی که من آوردم این بود که در ابتدای سال 1385 از فولاد خوزستان برای انجام این پروژه (فولاد هرمزگان) به ایمیدرو مامور شدم. 2 ماه پس از ورود من به ایمیدرو این پروژه کلید خورد، در صورتی که نزدیک به چندین سال پروژه متوقف بود. از دیدگاه سرعت کار هم با توجه به قرارگیری در شرایط تحریم، این پروژه سریع‌ترین کارخانه‌ای بود که به بهره‌برداری رسید. 29 خرداد سال 1385، کلنگ‌زنی پروژه انجام شد و در 21 اسفند 1387 پس از 2 سال 6 ماه به بهره‌برداری رسید. فولادسازی نیز در فروردین سال 1390 آغاز به تولید کرد. بعید است تا الان پروژه‌ای با این سرعت انجام شده باشد.
دلیل سرعت این پروژه چه بود؟
یکی از دلایل اصلی بحث مدیریتی بود. موضوع دیگر فاینانس بود که این پروژه در اختیار داشت. نکته دیگر این بود که ایمیدرو با تمام وجود پشت این پروژه قرار گرفت. در سه سال آخر ایمیدرو حمایت‌های مالی خوبی از این پروژه داشت و به نوعی اتمام این پروژه و آلومینیوم هرمزال جزو الویت‌های اصلی ایمیدرو بود.
آیا با فاینانس پروژه‌های معدنی و صنایع معدنی موافق هستید؟
استفاده از فاینانس در اجرای یک پروژه موضوعی حتمی است. این موضوع را باید با یک کارمند ارشد کشور مقایسه کنید. حقوق بالای او برای این است که خوب بپوشد و بگردد ولی وقتی بخواهد خانه‌ای بخرد، دیگر این حقوق جوابگو نیست و باید وام بگیرد. کشور ما هم برای کارهای بزرگ باید سرمایه بیرونی را وارد مملکت کند. در نتیجه فاینانس امری ضروری است.
آیا در قرارداد فولاد هرمزگان ذکر شده بود در صورت تاخیر شرکت اس ام اس باید جریمه پرداخت کند؟
این موضوع معمولا در قراردادها است اما واقعیت این است که خارجی‌ها با ایرانی‌ها کنسرسیوم می‌شوند. در این پروژه هم اس ام اس با ایریتک همکاری داشت اما مشکل پروژه بحث اجرای داخل است. آنها کارشان را به خوبی بلد هستند. به عنوان مثال مشکل در ترخیص کالا، نصب و راه‌اندازی و ... است. از سوی دیگر کشور وضعیتی تورمی دارد. ما قرارداد خود را با ایریتک برای این پروژه بر مبنای میلگرد کیلویی 200 تومان بستیم اما بعدا برای خرید میلگرد کیلویی 2450 تومان هم چک صادر کردیم. در چنین شرایطی چطور می‌توانیم توقع داشته باشیم پیمانکار پروژه را در مدت 2 تا 3 ساله انجام داده و به موقع تحویل دهد؟ ما غیر از کالاهایی که از آلمان و دیگر کشورها خریداری کردیم، نزدیک به 100 قرارداد داخلی داشتیم که با ایریتک منعقد شده بود، هرکدام از آنها اجرایی نمی‌شد توقف پروژه را به همراه داشت. در نتیجه جریمه را خارجی نمی‌دهد زیرا ثابت می‌شود که مشکل داخلی بوده است. البته ما نیز با اس ام اس چالش داشتیم اما پروژه به موقع تمام شد. واقعیت آن است که 2 پروژه در شرایط تحریم اجرا شد، یکی فولاد هرمزگان با ظرفیت 1.5 میلیون تن و دیگری آهن و فولاد ارفع به ظرفیت 800 هزار تن که هر دو آنها از پشتیبانی خوب مدیریت‌ها برخوردار بودند.
فاینانس آلومینیوم هرمزال هم همزمان با فولاد هرمزگان باز شده بود؟
بله، کار هر دو با هم در زمان آقای گلکار (مجری پروژه آلومینیوم هرمزال) شروع شد و ایمیدرو از هر دو حمایت داشت اما شانسی که ما در این رابطه داشتیم، آن بود که به نظر من زمینه و فرهنگ تولید در آن زمان در هرمزگان وجود نداشت و به همین دلیل به فولاد مبارکه پیشنهاد دادیم این طرح را از ایمیدرو خریداری کند و در کنار آب کار را شروع کنیم. آقای سمیعی نژاد هم چک معروف را کشید و پرداخت بدهی‌های بانکی فولاد هرمزگان را هم پذیرفتتند و فولاد هرمزگان را خریدند و اتفاقا برایشان خرید خوبی هم از آب درآمد. در حال حاضر وضعیت بازار نامناسب است در غیر این صورت فولاد هرمزگان دستکم 4 تا 5 هزار میلیارد تومان برای فولاد مبارکه ارزش دارد.
نظر شما درباره فروش سهام فولاد هرمزگان به انگلیسی‌ها چیست؟
اگر این اتفاق رخ دهد اتفاقی مثبت در صنعت فولاد است که باعث می‌شود صنعت فولاد ایران هرچه بیشتر جهانی شود.
گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی و علیرضا جعفری نژاد