مادر خرج اقتصاد ایران، پول چندانی برای تامین مالی بالغ بر 90 درصد هزینه ها را ندارد و بدهی های معوق سنگین نیز در این میان دست شبکه بانکی را برای فراهم کردن رشد و توسعه اقتصادی کاملا بسته است

به گزارش صدای اقتصاد مادر خرج اقتصاد ایران، پول چندانی برای تامین مالی بالغ بر 90 درصد هزینه ها را ندارد و بدهی های معوق سنگین نیز در این میان دست شبکه بانکی را برای فراهم کردن رشد و توسعه اقتصادی کاملا بسته است. این در حالی است که متداول ترین نوع تامین منابع مالی بنگاه ها و تولیدکنندگان تسهیلات بانکی، صندوق توسعه ملی، منابع مالی خارجی و ابزارهای مالی در بازار سرمایه محسوب می شود.

برخی از تحلیلگران بر این باورند که با وجود اینکه مهمترین روش کوتاه مدت برای تامین مالی، بازار سرمایه و پول است، اما روش ها و ابزارهای مالی در ایران و در مقایسه با کشورهای توسعه یافته از تنوع کمتری برخوردار است و عمده تمرکز در تسهیلات دهی، بر دوش شبکه بانکی کشور است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد که بانک ها بیش از 90 درصد تامین مالی اقتصاد کشور را به عهده دارند که در این بین، سهم بازار سرمایه کمتر از 10 و یا 5 درصد است. این در حالی است که رییس کل بانک مرکزی دیورز در جلسه «هم اندیشی مدیران بانک ها و بانک مرکزی» اعلام کرد که منابع نظام بانکی باید در تامین مالی کوتاه مدت و بنگاه های کوچک متمرکز شود و تامین مالی بلند مدت برعهده بازار سرمایه است. آمارهای سال 1390 نشان می دهد سهم نظام بانکی در نظام تامین مالی بالغ بر 95 درصد و سهم بازار سرمایه حدود 5 درصد بوده است.

این در حالی است که سازمان مدیریت و برنامه ریزی در گزارشی اعلام کرده که عواملی همچون نرخ‌های تامین مالی ترجیحی در شبکه بانکی، مالکیت نسبی دولت بر بخش بانکی در سال های اخیر و فشارهای ناشی از آن بر مدیران در مجموع دسترسی آسان‌تر به منابع شبکه بانکی برای تامین مالی در مقایسه با بازار سرمایه را فراهم آورده و شرکت ها بخشی از ناکارایی خود را از طریق منابع بانکی پوشش می دهند. در عین حال که اتکای بیش از اندازه به منابع بانکی به بسط پایه پولی، افزایش نقدینگی و در نهایت افزایش تورم و حتی افزایش مطالبات غیرجاری بانک ها هم انجامیده است.

با این حال سنگینی هزینه‌های بخش‌های مختلف اقتصادی موجب شده که حتی با وجود پرداخت بیش از 350 هزار میلیارد تومان تسهیلات در سال باز هم شبکه بانکی نتواند از پس حجم بالای تقاضا برای تسهیلات و هزینه های اقتصاد برآید ناتوانی که البته باید بخشی از آن را در نبود نقدینگی کافی در بانک ها به دلیل قفل شدن منابع جستجو کرد.

آنطور که رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده است در حال حاضر حدود 45 درصد منابع بانکها مسدود شده و قابلیت تسهیلات دهی خود را از دست داده است. اظهارات "ولی الله سیف" در حالی مطرح می شود که از این 45 درصد بخشی به بدهی دولت به شبکه بانکی، مطالبات معوق بانکها، سپرده قانونی در بانک مرکزی و یا منابع خرج شده در بنگاهداری بانکی ها اختصاص دارد. در ادامه این گزارش به مهمترین آمارهای که از سوی رییس کل بانک مرکزی منتشر شده در قالب یک جدول را می خوانید.