اقتصاد > بازار مالی - طبق بررسی ها و تجربه های جهانی، وجود بازار پوشش نوسان نرخ ارز از مهمترین قطعه های پازل توسعه است که امکان هم افزایی دیگر بخش های بازار مالی و تجهیز منابع را فراهم می کند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل بورس کالای ایران، «حامد سلطانی نژاد» در بیست و چهارمین صبحانه کاری کانون نهادهای سرمایه گذاری افزود: «در تئوری های اقتصادی بین توسعه یافتگی کشورها و توسعه یافتگی بازارهای مالی، رابطه مستقیمی وجود دارد؛ زیرا تجربه ها و آمارها به وضوح نشان می دهد در کشورهایی که بازارهای مالی توسعه یافته دارند، منابع بهتر تجهیز و تخصیص داده می شود.»

وی درباره تجربه کره جنوبی برای راه اندازی بازار مشتقه ارزی گفت: «این کشور با راه اندازی بازار مشتقه ارزی توانست بازار اوراق قرضه خود را به دنیا معرفی و منابع خارجی بیشتری جذب کند.»

سلطانی نژاد گفت: «بورس کالا تجربه ارزشمندی در حوزه دانش بازار مشتقات در هشت سال گذشته در اختیار دارد؛ همچنین تجربه بورس کالا در ایجاد بازار آتی سکه به اذعان بیشتر کارشناسان تجربه موفقی بوده است. »

وی اضافه کرد: «هر چند موضوع سکه و ارز با هم تفاوت هایی دارد اما باید بپذیریم این دو بازار به لحاظ شکلی و قیمتی همبستگی های زیادی دارند و در بحث تلاطم های قیمتی در هر دو بازار، مشابهت های بسیاری دیده می شود.»

کسب اعتماد سرمایه گذاران خارجی

مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: «به اذعان بسیاری از کارشناسان، اقتصاد ایران در شرایط کنونی به جذب منابع مالی و سرمایه های خارجی نیاز دارد و برای تامین بخش زیادی از منابع مالی مورد نیاز به منظور تحقق هدف رشد هشت درصدی اقتصادی باید از منابع خارجی استفاده کند.»

به گفته او، باید زیرساخت ها برای جذب سرمایه گذاران خارجی فراهم باشد. واردکنندگان و صادرکنندگان نیز به شدت به فضایی امن برای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز نیازمندند.

وی افزود: «سرمایه گذار خارجی به دنبال ساختار است و نمی توانیم ساختارهای خود را به آن تحمیل کنیم، پس باید بازاری مطابق با الگوهای بین المللی راه اندازی کنیم تا بتوانیم اعتماد و اطمینان سرمایه گذاران خارجی را کسب کنیم.»

وی به تجربه برزیل به عنوان یک اقتصاد تک محصولی مبتنی بر محصولات کشاورزی اشاره کرد که یکی از بازارهای مشتقه ارزی دنیا را دارد.

گفتنی است بیست و چهارمین صبحانه کاری کانون نهادهای سرمایه گذاری با محور «بایدها و نبایدهای بازار مشتقه ارزی» با حضور مدیران بلندپایه بازارهای پول و سرمایه، نمایندگان اتاق های بازرگانی و همچنین شماری از کارشناسان اقتصادی امروز در هتل استقلال تهران برگزار شد.

بازار مشتقه ارزی از ضروریات جذب سرمایه گذاران خارجی است

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران  نیز در این مراسم گفت: «در اقتصاد ما که زیرساخت های آن دارای اشکالاتی است، ما نباید علاوه بر ریسک های موجود، ریسک دیگری را همچون نوسان نرخ ارز به سرمایه گذار خارجی تحمیل کنیم، از این رو بازار مشتقه ارزی برای دادن اطمینان به سرمایه گذاران داخلی و خارجی یکی از لازمه های امروز اقتصاد ماست. »

وی افزود: گفت: «نوسانات نرخ ارز امروز به یکی از بزرگترین دغدغه های صنایع و تولیدکنندگان کشور تبدیل شده و همچنین از موانع بزرگ برای ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران به شمار می رود، در این بین خوشبختانه به دلیل ثبات مولفه های اقتصادی از جمله نرخ ارز طی یکسال اخیر، باید برای ورود به دوران رونق اقتصادی ایران برنامه ریزی دقیقی صورت گیرد.»

بهروز خدارحمی با تاکید بر اینکه پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز از مطالبات اولیه سرمایه گذاران خارجی است، افزود: در اقتصاد ما که زیرساخت های آن دارای اشکالاتی است، ما نباید علاوه بر ریسک های موجود، ریسک دیگری را همچون نوسان نرخ ارز به سرمایه گذار خارجی تحمیل کنیم، از این رو بازار مشتقه ارزی برای دادن اطمینان به سرمایه گذاران داخلی و خارجی یکی از لازمه های امروز اقتصاد ماست.

خدارحمی در ادامه با بیان اینکه پس از تصویب راه اندازی بازار مشتقه ارزی در کمال تعجب شاهد برخی مخالفت ها با تشکیل این بازار بودیم، مخالفان بازار مشتقه ارز را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: «دسته اول به افرادی برمی گردد که با ابزارهای مالی و امکاناتی که بازار سرمایه می تواند به فعالان اقتصادی بدهد آشنایی کافی را ندارند. دسته دوم نیز به گروهی مربوط می شود که منافع صنفی خود را به منافع حرفه ای که باید در اقتصاد ملی ایفا کنند، ترجیح می دهند و این بازار را همسو با منافع صنفی خود نمی بینند.»

وی با بیان اینکه بهتر است دسته سوم را به جای مخالف، منتقد خطاب کنیم، گفت: «اما گروه آخر افراد هوشمند و با اطلاعاتی هستند که به راه اندازی بازار مشتقه ارزی، نقد و پیشنهاداتی دارند که بازار سرمایه با آغوش باز از تجربه و دانش این افراد برای اجرای هر چه بهتر این طرح ملی استقبال می کند.»

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران در پایان به نقش سفته بازان در این بازار اشاره کرد و گفت: «یکی از بزرگترین حسن های بازار مشتقه ارزی، انتقال سفته بازان از بازار نقدی ارز به بازار مالی ارز است چراکه تجربه نشان داده از طریق هیچ روشی نمی توان سفته بازان را از بازار حذف کرد پس بهترین روش که اتفاقا به افزایش عمق بازار نیز کمک می کند، حضور سفته بازان در بازار مشتقه ارزی است.»

پوشش نوسان نرخ ارز؛ خواسته اول سرمایه گذاران خارجی است

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در حاشیه بیست و چهارمین صبحانه کاری کانون نهادهای سرمایه گذاری با محوریت باید ها و نبایدهای بازار مشتقه ارزی گفت: «پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز، اصلی ترین خواسته سرمایه گذاران خارجی، طی مراجعاتی که آنها به مجموعه بازار سرمایه داشته اند، بوده است؛ از این رو سازمان بورس و اوراق بهادار با جدیت به دنبال راه اندازی بازار مشتقه ارزی به عنوان یکی از ضروریات اقتصادی کشور است. »

وی ادامه داد: «از آنجا که رشد اقتصادی مورد هدف در برنامه ششم توسعه ۸ درصد پیش بینی شده، بر همین اساس برای رسیدن به این هدف باید درصدد رفع کمبود منابع باشیم که این مشکل تنها با جذب سرمایه های خارجی قابل حل است.»

قاسم محسنی افزود: «همچنین آثار کمبود منابع را امروز در رکود اقتصادی و بازار سهام نیز مشاهده می کنیم به طوریکه نبود نقدینگی از عوامل اصلی افت قیمت سهام طی ماه های اخیر بوده است.»

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه ما امروز با یکسری مطالبات از سوی سرمایه گذاران خارجی برای ورود به اقتصاد ایران و به طور مشخص بازار سرمایه مواجه هستیم، گفت: «موضوع اول به مقررات برمی گردد. سرمایه گذاران خارجی به دنبال آن هستند که براساس مقررات بازار ایران بتوانند به سهولت فعالیت کنند و قوانین ایران از فعالیت آنها حمایت کافی را انجام دهد. همچنین مواردی دیگری همچون دارا بودن استقبال نهاد ناظر و نحوه گزارشگری مالی شرکت ها که باید دارای استانداردهای بین المللی باشد نیز مطرح است که کاستی های این موارد باید برای سرمایه گذاران خارجی برطرف شود.»

وی به مهم ترین خواسته سرمایه گذاران خارجی اشاره کرد و گفت: «در پی مراجعات سرمایه گذاران خارجی به مجموعه بازار سرمایه، مهم ترین پرسش آنها این است که شما چه ابزاری برای پوشش نوسان نرخ ارز در اختیار سرمایه گذار قرار می دهید؟»

محسنی گفت: «پاسخ این پرسش را می توان در قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر جستجو کرد، جایی که بر اساس آن دولت باید راهکاری برای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز پیشنهاد دهد که شورای عالی بورس به تازگی راه اندازی بازار مشتقه ارزی را برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز به تصویب رسانده است.»

رییس کمیته برنامه ریزی، سیاست گذاری و ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: «پیش بینی ما این است فعالان اقتصادی که دارای درآمد ریالی اما بدهی ارزی و یا افرادی که مطالبات ارزی دارند اما هزینه های آنها به ریال است، از راه اندازی بازار مشتقه ارزی استقبال خواهند کرد، چرا که وجود این بازار باعث پوشش ریسک آنها و در نهایت توسعه و رشد بنگاه های اقتصادی می شود.»

وی در ادامه به حضور سفته بازان در بازار مشقه ارزی اشاره کرد و افزود: «برخی بیان می کنند که در بازار مشتقه ارزی نباید سفته بازها حضور پیدا کنند، اما این در شرایطی است که تجربیات بازارهای مشتقه در کل دنیا نشان داده است که هیچ یک از این بازارها بدون سفته بازها شکل نمی گیرد؛ چرا که حضور آنها باعث افزایش عمق بازار می شود.»

محسنی تصریح کرد: «همچنین بدون شک بازیگران زیادی راهی بازار مشتقه ارزی خواهند شد و با افزایش رقابت و عمق بالای این بازار، امکان جهت دهی به عرضه و تقاضا و قیمت ها از سوی افرادی خاص و محدود  وجود نخواهد داشت. از طرفی می توان براساس دستورالعمل بازار، امکان ثبت سفارش عمده از سوی افراد را مدیریت کرد که البته با توجه به تجربه بورس کالا در سال های اخیر برای این موارد برنامه ریزی دقیقی صورت می گیرد.»  

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به موضوع تک نرخی شدن ارز قبل از راه اندازی بازار مشتقه ارزی اشاره کرد و گفت: «عده ای معتقدند اگر ارز تک نرخی نشود، بازار مشتقه ارزی نیز نمی تواند راه بیفتد که بنده معتقدم این موضوع مانعی برای راه اندازی بازار مشتقه ارز نیست؛ چراکه در حال حاضر قراردادهای آتی سکه طلا که همبستگی بالایی با نرخ دلار دارد، به صورت فعال در حال انجام است. از آنجا که قیمت سکه براساس طلا جهانی که به دلار است و در طرف دیگر نرخ دلار نیز در بازار ما به ریال تعیین می شود، مشاهده می کنیم که با وجود نبود ارز تک نرخی، معاملات آتی سکه با قابلیت و عمق بالا در جریان است.  »

به گفته محسنی، به طور طبیعی تحقق یکسان سازی نرخ ارز، فعال شدن پیمان های ارزی (بین بانکی) و لغو تحریم ها که از سوی برخی کارشناسان مطرح شده است، می تواند به شکل گیری بهتر بازار مشتقه ارزی کمک کند اما حتی در مورد تحریم ها نیز باید اشاره کرد معمولا قراردادهای آتی منجر به تحویل نمی شود که ما نیاز مبرمی به نقل و انتقالات بانکی ناشی از لغو تحریم ها داشته باشیم. در این بین منابع ارزی معامله گران اندکی که در قراردادهای آتی ارز به زمان تحویل می روند را می توان از سوی صرافی ها تامین کرد و به نظر نمی رسد با توجه به ماهیت بازار مشتقه، مشکلی در این زمینه وجود داشته باشد.

22339