نظام اقتصادی کشورهایی مثل ژاپن و آلمان بانک محور است، اما بانک محوری این کشورها با ما متفاوت است. بانک های ژاپن و آلمان در بازار سرمایه حضور دارند، به عبارتی تأمین مالی و سرمایه گذاری بانک ها از طریق اوراق است.

حسن قالیباف اصل، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران با بیان مطلب فوق به پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، گفت: بانک ها در این کشورها به دنبال جذب سپرده بلند مدت و سپرده کوتاه مدت به طور همزمان نیستند و همین امر پایه اختلاف بانک محوری ما با کشورهای توسعه یافته ای از این دست است.

وی با بیان ضرورت تفکیک فعالیت بازار پول و بازار سرمایه در نظام اقتصادی کشور، افزود: مطالعه تطبیقی برای برون رفت از شرایط فعلی کمک بزرگی می کند اما از آنجایی که تاکنون یک نظام تأمین مالی رقابتی نداشتیم، نظام تأمین مالی ایران با کشورهای دیگر قابل مقایسه نیست. به عبارتی اگر روزی تأمین مالی آزاد و رقابتی ایجاد شود عملکردمان قابل مقایسه با سایر کشورها خواهد بود.

قالیباف گفت: خیلی از مشکلاتی که سیستم مالی کشور تا کنون با آن مواجه بوده در سایه رشد نقدینگی خودش را نشان نداده اما به محض اینکه رشد نقدینگی کاهش پیدا کند این مشکلات خودش را نشان می دهد.

وی در ادامه افزود: البته در این باره بحث رشد نقدینگی و تورم که جزء سیاست های درست دولت است نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است چون اگر کشور بخواهد یک رشد پایداری داشته باشد، کنترل نقدینگی و تورم یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

این مقام مسوول با اشاره به تنوع ابزارهای بازار سرمایه، گفت: گاهی گفته می شود که بازار سرمایه کوچک است و نمی تواند نقش جدی در تأمین مالی داشته باشد در حالیکه چندی پیش وقتی از طریق اوراق استصناع تأمین مالی انجام شد به دلیل اینکه نرخ آن، نرخ رقابتی بود، 900 میلیارد تومان در صف خرید نشسته بودند در حالیکه عرضه 163 میلیارد تومان بود بنابراین اگر ناشر به این میزان اوراق منتشر کرده بود در همان روز اول به طور کامل فروخته شده بود.

وی با بیان اینکه بحث نظارت در بازارهای مالی خیلی مهم است، گفت: یک نرخی توسط دستگاه های ذی ربط به بازار پولی مالی اعلام می شود اما بانک ها نرخ دیگری را اعمال می کنند که از طرفی این امر باعث برهم خوردگی نظم اقتصادی می شود و از طرف دیگر از یک بازار دیگر انتظار می رود که نرخ های کمتری را پیشنهاد بدهد.

قالیباف با بیان اینکه صنعت با این نرخ ها توجیه ندارد، گفت: اصلاً مشخص نیست کسانی که این وامها را با این میزان بهره می گیرند می توانند این پول را از دل صنعت در بیاورند یا خیر؟

به گفته مدیرعامل شرکت بورس تهران، کسی که تسهیلات بانکی با سودهای بالا می گیرد یا خیلی به تنگنا افتاده یا به این نیت گرفته است که پس ندهد.

 وی در ادامه افزود: هم اکنون اعظم مشکلاتی که در نظام اقتصادی وجود دارد، به نرخ بهره بانکی برمی گردد که روی آن نظارت وجود ندارد.

قالیباف با اشاره به اینکه دولت به بازار محوری اعتقاد دارد، گفت: دولت معمولاً دستش یا در جیب بانک مرکزی یا در جیب بانکها بوده، اما هم اکنون خود دولت وقتی می خواهد کسری اش را جبران کند به سراغ بازار سرمایه و ابزارهای این بازار می آید که نمونه آخر آن انتشار اسناد خزانه اسلامی است به عبارتی به عنوان یک بازیگر وارد بازار شده است.

مدیرعامل شرکت بورس در ادامه گفتگو با سنا به اهمیت نهادسازی اشاره کرد و اظهار داشت: نهاد سازی از اهمیت زیادی برخوردار است اما نهادهایی که باید در بازار سرمایه فعال باشند به خصوص در بازار بدهی، هنوز ایجاد نشده اند که اگر ایجاد شوند کمک زیادی به عمق بخشی بازار می کند در بسیاری از کشورها ارزش بازار بدهی دو برابر بازار سرمایه است.

وی در این باره توضیح داد: هنوز اوراق و وام با یک نرخ پرداخت می شود به همین دلیل برای بانک ها مهم نیست که شرکت در بورس باشد یا نباشد یا در کدام تابلوی بورس معامله شود و از طرف دیگر شرکت هم می گوید بورس به تأمین مالی من کمک نمی کند، بانک هم فارغ از وضعیت شرکت در بورس به تأمین مالی کمک می کند بنابراین برای شرکت ها مهم نیست که خودشان را در متغیرها بهتر کنند و سرمایه گذاری های بهتری انجام دهد.

قالیباف خاطر نشان کرد: در حالیکه بانکها وظیفه تأمین سرمایه شرکتهای کوچک و کوتاه مدت را باید به عهده داشته باشند، بنگاه های بورسی به سراغ جایی که راحت و بدون اطلاعات ریز به آنها پول بدهند می روند. در حالیکه شرکت ها در بورس باید ریز تا درشت اطلاعاتشان را منتشر کنند تا بتوانند از این طریق تأمین مالی کنند و این فیلترها مانع توجه شرکت ها به تأمین مالی از طریق بورس می شود.