مجید رضا حریری،فعال اقتصادی بر این باور است که در تمام دنیا، زمانی که کشوری گرفتار رکود می شود، قوانین مالیاتی خود را سهل گیرانه تر می گیرد تا سختگیرانه، تا بنگاه های تولید رونق خود را داشته باشند

به گزارش صدای اقتصاد «رکود و باز هم رکود» حال و روز این روزهای اقتصاد ایران را می گوییم. حال و روزی که به گفته برخی از تحلیلگران اقتصادی حتی با رونمایی از دومین بسته ضد رکود هم، آب از آبش تکان نخورد. اما شرایط برای بنگاه های تولیدی در دوره رکود سخت تر است. در دوران رکود معمولا اخذ مالیات ها سختگیرانه تر می شود و به نوعی کار برای تولید کنندگانی که بسیاری از آنان جز بخش شفاف اقتصاد هستند سخت و سخت تر می شود. مجید رضا حریری، نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین و فعال اقتصادی بر این باور است که در تمام دنیا، زمانی که کشوری گرفتار رکود می شود، قوانین مالیاتی خود را سهل گیرانه تر می گیرد تا سختگیرانه. او با گلایه از دولت درمورد رونمایی از بسته های التیام بخش کوتاه مدت می گوید: بهتر نیست دولت یازدهم که در جلب اعتماد مردم هم بسیار موفق بوده در شرایط نابه هنجار فعلی اقتصاد، با مردم صادق باشد و به صورت شفاف توضیح دهد که چه شرایطی را باید پشت سر گذاشت؟ در ادامه گپ و گفت صدای اقتصاد با حریری را می خوانید.

در دوره رکود اقتصادی معمولا دریافت مالیات سختگیرانه می شود. چرا در بسته رونق هیچ اشاره ای به این موضوع نشده است؟

در تمام دنیا، زمانی که رکود بر بخش های مختلف اقتصاد حاکم می شود، سهل گیری در اخذ مالیات صورت می گیرد نه سختگیری. سهل گیری های که دامنه آن از تخفیف های مالیاتی تا معافیت های مالیاتی متغییر است. این اقدامات به این دلیل انجام می شود که بنگاه های تولیدی رونق نسبی خود را حفظ کنند و بتوانند کج دار و مریز به کار خود ادامه دهند. اگر دولت به فکر خروج از رکود است باید این موضوع را در نظر بگیرد که فضای کسب و کار را به سمت تسهیل بودن در بخش های مختلف مالیاتی ببرد. در تمام دنیا نرخ های مالیاتی را در چنین شرایطی کاهش می دهند، چرا که سرمایه در گردش بنگاه های صنعتی و تولیدی بسیار اندک است و نمی توان از این سرمایه کم مالیات های هنگفت داد. بنابراین باید راه نفسی برای تولید کنندگان کشور باز گذاشت.

از سوی دیگر بنگاه های تولیدی که مالیات پرداز هستند و به نوعی بخش شفاف مالیاتی کشور را نیز تشکیل می دهند در شرایط سختگیرانه مالیات دهی بسیار تضعیف می شوند. این امر باعث می شود که بخش سیاه اقتصاد به دلیل اینکه مالیاتی پرداخت نمی کنند، روز به روز بزرگ تر و قدرتمند تر شود. بنابراین دولت باید برنامه ای مدونی درخصوص شرایط مالیات دهی بنگاه های تولیدی در شرایط نا به هنجار فعلی که از در و دیوار بخش های مختلف اقتصاد رکود می بارد، داشته باشد.

با توجه به اینکه قدرت خرید مردم طی سه سال گذشته حدود 10.5 درصد افت داشته و تا پایان سال نیز افزایش دستمزدی در کار نیست، به نظر شما شوک افزایش تقاضا چگونه رخ خواهد داد؟

نمی توان عنوان کرد که با رونمایی از بسته جدید دولت هیچ اتفاقی نیافتاده، اما آیا واقعا این بسته تغییر موثری را ایجاد کرده است. وضعیت فعلی اقتصاد ایران حال و روز فردی را دارد که تنها گرفتار تب نیست، که به خورد آن آسپرین داد. بلکه حال اقتصادی بیشتر شبیه مریض بسیار بدحالی است که نمی توان با یک مسکن درد آن را التیام بخشید.

با نادرست تشخیص دادن بخش های حاد اقتصاد، تنها هزینه های بی خودی را افزایش می دهیم و دست آخر هم این همه هزینه کرد، ثمره ای برای مان نخواهد داشت. دومین بسته رونق دولت، تاثیر آنچنانی بر بخش تحریک تقاضا نخواهند داشت، چرا که فروش 100 هزاری خودروهای دو شرکت خودروسازی ایران چیزی برابر با فروش 6 درصدی آنان است که بسیار درصد ناچیزی است. این بسته برای تحریک در فروش دو خودروساز بوده. دولت باید برای یک تغییر اساسی در تحریک تقاضا برنامه ریزی می کرد.

فکر می کنید اینگونه بسته های ضد رکودی که از نظر شما موثر هم نیستند چه عوارضی می توانند داشته باشند؟

بی شک عوارض جانبی خود را خواهند داشت. به این دلیل که تنها برای بر طرف کردن ساعتی درد آمده و نقش یک مسکن را بازی می کنند. دلیل این موضوع هم این است که درست سنجیده نشده و مطالعات دقیقی در این خصوص صورت نگرفته است. این همه هیاهو برای این بسته ایجاد شد اما چه رویداد مهمی در سطح صنعت و تولید کشور رخ داد؟ البته در بخش خرید خودرو در این بسته، تقاضای واقعی سرکوب می شود و کسانی که وارد شده اند برای سفته بازی هایش پا پیش گذاشته اند. همه این مسائل به کنار، دوره انتظار با این اقدامات نیز طولانی شد و بازار دست دو ماشیت خریدن نیز در شرایط فعلی وارد رکود شده است. زیرا همه دست نگه داشته اند که ببیند دولت باز هم از این نوع تسهیلات می دهد یا نه. در کل باید گفت که برای این بسته همه جانبه گری صورت نگرفته و نگاه اصلی به سمت خودروسازان بوده است.

در این شرایط از دیدگاه شما دولت باید چه اقداماتی انجام دهد؟

اگر دولت می خواهد این وضعیت را به نوعی سامان دهد باید نشانه های از اقدامات پایه ای خود را به مردم نشان دهد. دولت یازدهم در جلب اعتماد افکار عمومی موفق بوده، اگر وضعیت فعلی اقتصاد را برای مردم تشریح کند و به صورت شفاف از وضعیت اقتصادی کشور بگوید بهتر نیست؟ آنان باید به مردم بگویند که کمربندها را سفت ببندند تا از مشکلات عبور کنیم، زیرا شفافیت، خود آغازگر حل مشکلات است. پرداخت تسهیلات دهی در این بسته 25 میلیارد تومان است آیا به جای این تسهیلات بهتر نبود که دولت فکری به حال پرداخت یارانه نقدی به مردم را بکند و افراد غیر واجد شرایط را از این لیست حذف کند؟ بدون شک این کار موثرتر خواهد بود. من فکر می کنم که بیشتر مواضع و تصمیماتی که دولت می گیرد بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارد تا اقتصادی. نباید برای حفظ منافع سیاسی، منافع اقتصادی را به خطر انداخت. از دیدگاه من دولت با رونمایی از اینگونه طرح ها می خواهد زمان بیشتری بخرد تا رفع تحریم ها صورت بگیرد.