بررسی روزنامه های ایران/ دوشنبه 2 آذر 1394
توصیه ها و هشدارهای اقتصادی
تهران- ایرنا- روزنامه های امروز به صورت پراکنده به بررسی چالش های پیش روی اقتصاد کشور همچون فساد اقتصادی، بحران اشتغال و موانع صادرات و همچنین ارایه ی راهکارهای رویارویی با این چالش ها پرداختند.
این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز دوشنبه 2 آذر 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.*** نگاهی به چالش های اقتصادی ایران و راهکارهای برون رفت
روزنامه ی «تعادل» در گزارش نخست خود به چالش فساد اقتصادی در اقتصاد کشور توجه کرد و از «دو حکایت متفاوت از فساد در اقتصاد» سخن گفت.
به نوشته ی تعادل، بدون آنکه بخواهیم در مورد رفتار سیاسی دولت گذشته قضاوت کنیم، آن طور که از گزارش های دیوان محاسبات که در سال های گذشته و اکنون برمی آید، تخلفاتی که دستگاه های اجرایی در طول دو دولت گذشته مرتکب شده اند در دولت فعلی بسیار کاهش یافته به طوری که به گفته دادستان دیوان محاسبات تاکنون 80 درصد بهبود حاصل شده است اما در دولت گذشته تخلفات اقتصادی و شیوه های اجرایی آن چگونه بوده است؟
این روزنامه در ادامه با دادستان دیوان محاسبات گفت و گو کرد و به نقل از وی نوشت: اگر نگاهی به پرونده های تخلفات مالی بزرگ در سال های اخیر از جمله پرونده موسوم به اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی داشته باشیم، می توان گفت که این تخلفات و پرونده های ریز و درشت دیگر عمدتا به واسطه ضعف کنترل های داخلی و سازمانی رخ داده است. اگر کنترل های داخلی به موقع عمل کرده و کفایت لازم را داشته باشند، قطعا از بروز چنین خسار ت هایی در این سطح جلوگیری خواهد شد. یا اگر پرونده بابک زنجانی را آسیب شناسی کنیم، مشاهده می شود که دلیل بروز تخلفاتی در این سطح ناشی از عدم توجه مدیران ذی ربط به تذکرات بهنگام دستگاه های نظارتی از جمله دیوان محاسبات بوده است.
دادستان دیوان محاسبات در ادامه از جدیت بیشتر در نظارت بر جریان مالی انتخابات به خصوص از وجوه دولتی، عمومی و بیت المال به نفع یک فرد یا یک جناح خاص گفت.
روزنامه ی «جهان صنعت» نیز بحران اشتغال را مورد توجه قرار داد و به آخرین گزارش موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی در رابطه با بررسی تحولات اقتصاد ایران از سال 80 تا 92 اشاره کرد.
به نوشته ی جهان صنعت، عواملی چون اعمال تحریم ها علیه ایران، روی کار آمدن دولت های مختلف با سیاست های کاملا متفاوت از یکدیگر، افزایش و سپس کاهش شدید قیمت نفت، نوسانات دلار و... طی سالیان گذشته باعث شده اند اقتصاد ایران دستخوش تغییرات بسیاری شود و دوران پرتلاطمی را پشت سر بگذارد. ... در این گزارش، تاثیراتی که تصمیمات و اتفاقات گوناگون در برهه های مختلف روی اقتصاد ایران می گذاشت پرداخته شده و همچنین به اشتباهات و نقاط آسیب پذیر اقتصاد نیز اشاره شده است.
به گزارش این روزنامه، طی دهه 1380 عمدتا به مدد افزایش درآمدهای نفتی ناشی از رشد قیمت نفت، سطح تولید ناخالص داخلی سرانه براساس برابری قدرت خرید با افزایش مواجه شد. اقتصاد ایران در اوایل دهه 90 شرایط خاص و منحصربه فردی را از نظر مشکلات اقتصادی پشت سر گذاشت. ... در دهه 80 کاهش نرخ سود در شرایط تورمی، منفی شدن نرخ واقعی سود را به دنبال داشت. از طرفی جذابیت بازار دارایی ها باعث شده بود که بانک ها در جذب منابع موفق نباشند. در این شرایط، به این دلیل که بخش بزرگی از تولید کشور با بحران نقدینگی مواجه بود، بانک ها برای پرداخت تسهیلات به بانک مرکزی رو آوردند که به افزایش پایه پولی منجر شد. این اتفاق سبب شد تا با ایجاد فشار تورمی، دور باطل منفی شدن نرخ واقعی سود و کاهش نرخ واقعی ارز با شدت بیشتری ادامه یابد. تحولات اقتصاد ایران در این دهه نمونه کاملی از بیماری هلندی بود که برای دومین بار طی چهار دهه گذشته عود کرد و با تضعیف پایه های رشد اقتصادی باعث به وجود آمدن بحران اشتغال شد.
روزنامه ی «تجارت» هم با انتشار یادداشتی با عنوان «ناکارآمدی چارچوب سیاستگذاری پولی» از اهمیت نظام مالی در عملکرد اقتصاد گفت و نوشت: نظام مالی می تواند با ارائه مشوق های لازم به پس اندازکنندگان منابع لازم را جذب کند و آنها را در اختیار طرح های سرمایه گذاری قرار دهد که بالاترین بازدهی را دارند. بنابراین، هر اختلالی در نظام مالی که جریان منابع را از پس اندازکنندگان به سرمایه گذاران محدود سازد، رشد بلندمدت اقتصاد را تهدید می کند.
در ادامه ی توصیه ها به چگونگی دستیابی به رشد اقتصادی و تجارت خارجی، چند روز پیش «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، بر توقف خام فروشی محصولات غیرنفتی و نام بردن از زرشک، عسل و زعفران به عنوان نمونه های از این خام فروشی تاکید کرد.
موضوعی که روزنامه ی «جهان اقتصاد» با عنوان قرار دادن «تصمیمات ناگهانی آفت تجارت خارجی است» به آن پرداخت و به نقل از مشاور کنفدراسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران نوشت: دولتمردان به خوبی می دانند ورود اتخاذ تصمیمات این چنینی در حوزه فعالیت بخش خصوصی بار روانی منفی برای بازار داخل و خارج از کشور به دنبال دارد که برای کمک به حفظ آرامش و ایجاد ثبات و جلوگیری از آشفتگی در اقتصاد کشور باید از چنین رفتاری پرهیز شود.
«تبعات پرمخاطره پول دستوری» نیز دیگر موضوع اقتصادی بود که مورد توجه «دنیای اقتصاد» قرار گرفت.
این روزنامه با اشاره به گزارش مرکز پژوهش های مجلس نوشت: مرکز پژوهش های مجلس به عنوان بازوی قوه مقننه با ارائه گزارش 9 بندی، از ابهامات و تبعات احتمالی کاهش نرخ سود بانکی پرده برداری کرد. در این گزارش «لحاظ نکردن میزان ریسک در نرخ سود»، «اثر سوء بر سپرده گذاران خرد»، «حرکت سپرده ها به سمت موسسات غیرمجاز»، «احتمال وجود تبانی پنهان»، «حل نشدن مشکلات ترازنامه بانک ها»، «تمرکز بر اجرای مصوبات قبلی»، «احتمال افزایش فساد در تسهیلات دهی»، «مکانیسم صحیح تزریق نقدینگی» و «احتمال ورود بانک ها به بازی پانزی» به عنوان الزامات و عواقب کاهش نرخ سود به شکل دستوری مطرح شده است. این گزارش با طرح ابهامات کاهش نرخ سود به شکل دستوری تاکید می کند بالا بودن نرخ های سود بانکی معلول و علامت مشکلات کنونی موجود است نه علت آن.
به نوشته ی دنیای اقتصاد، ... در نتیجه هرگونه اقدام اساسی و پایدار باید از توجه صرف به علامت فراتر رود و توجه خود را به علل مشکلات متوجه سازد. این نهاد پژوهشی با توجه به ابهامات کنونی در شرایط فعلی، کاهش نرخ سود سپرده ها را توصیه نمی کند و «اصلاح ساختار حقوقی و کیفیت دارایی های بانک ها» و «خاتمه دادن به وضع موسسات غیرمجاز» را برای سیاست گذار پولی اولویت اصلی می داند.
*** لزوم مبارزه با داعش، «تروریسم بدون مرز»
گسترش دامنه اقدام های تروریستی گروهک «داعش» و رسیدن شراره های جنایات آن به پایتخت های اروپایی و تهدید سایر کشورها به خصوص ایران، جهان را در برابر تصمیمی مهم قرار داده است؛ تصمیم برای ایجاد یک جبهه متحد و متمرکز علیه داعش.
در این راستا، روزنامه ی «آرمان» با اشاره به اظهارات وزیر کشور در خصوص کشف بمب آماده انفجار نوشت: کشف بمب های قابل انفجار در برخی شهرهای کشور خبری بود که وزیر کشور اعلام کرد و این یعنی دشمنان و تروریست ها هر لحظه آماده ضربه زدن به کشور هستند و نمی خواهند ایران از امنیت و آسایش برخوردار شود اما برخلاف تصور آنها در حالی که کشورهای منطق در آتش جنگ و ناامنی قرار دارند، ایران توانسته با تدابیر امنیتی و انتظامی خود اجازه کوچکترین ناامنی را ندهد.
روزنامه ی «ابتکار» هم به نقل از سرلشکر پاسدار «محمدعلی جعفری» فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب از «شبکه متلاشی شده در کرمانشاه پشتیبان داعش بود» خبر داد. به نوشته ی ابتکار، سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری در حاشیه همایش طلایه داران اقتصاد مقاومتی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه داعش همچنان به تلاش خود برای ایجاد ناامنی در ایران ادامه می دهد، اظهار کرد: داعش شبکه های پشتیبانی دارد که از آن ها حمایت می کند و این شبکه ها لایحه های مختلفی دارد. یکی از این شبکه ها در کرمانشاه شناسایی شد و اعضای آن دستگیر شدند. بقیه شبکه ها هم در اشراف اطلاعاتی قرار دارند و اگر لازم باشد با آن ها برخورد می شود.
لزوم اتحاد علیه داعش و مبارزه با تروریسم هم از جمله بیانات روز گذشته ی رهبر انقلاب در دیدار با رییس جمهور ترکمنستان بود که در روزنامه های امروز هم مورد بازتاب قرار گرفت.
در همین پیوند، «اسلام عقلانی راه مقابله با تروریسم تکفیری» عنوان نخست روزنامه ی «خراسان» بود. به نوشته ی این روزنامه، حضرت آیت ا... خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار آقای «قربان قلی بردی محمد اف» با اشاره به روابط نزدیک و دوستانه ایران و ترکمنستان و ظرفیتهای فراوان موجود برای توسعه همکاریهای دو جانبه و مقابله با آتش افروزیها در منطقه، تأکید کردند: راه مقابله با جریانهای تروریستی و خنثی کردن نفوذ آنها، مجال دادن به مردم در فعالیتهای صحیح اسلامی و تقویت حرکتهای فکریِ اسلامیِ معتدل و عقلانی است.
روزنامه ی «اطلاعات» هم از تاکید رهبر انقلاب بر این موضوع که «جنایات وحشیانه جریان های تروریستی هیچ ربطی به اسلام ندارد» نوشت. به گزارش این روزنامه، حضرت آیت الله خامنه ای جنایات وحشیانه جریان های تروریستی در سر بریدن و سوزاندن انسان ها را نشانه بیگانگی کامل این جریان ها از اسلام خواندند و تأکید کردند: اسلام، دین برادری، محبت و خیرخواهی برای دیگران است و این جنایات هیچ ربطی به اسلام ندارد.
*** تهران؛ کانون دیپلماسی گاز جهان
سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در حالی امروز (دوشنبه، دوم آذرماه) با حضور سران 9 کشور و به میزبانی «حسن روحانی» رییس جمهوری ایران در سالن اجلاس سران در تهران برگزار می شود که چشم بازار انرژی جهان به این اجلاس دوخته شده است.
روزنامه ی ابتکار در گزارشی نوشت: ایران نخستین بار از زمان تشکیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز در ١4 سال گذشته میزبان سه اجلاس سران، فوق العاده و عادی وزیران در تهران به صورت همزمان است. در همین راستا هفدهمین اجلاس وزرای مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی یی سی اف) دیروز در تهران با ریاست دکتر امانوئل ایبه کاچیکوو، وزیر منابع نفتی جمهوری فدرال نیجریه، و نائب رئیسی لیبی برگزار شد. در این اجلاس، وزرای کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا به عنوان اعضای اصلی و عراق، قزاقستان، هلند، نروژ، عمان و پرو به عنوان اعضای ناظر شرکت داشتند.
روزنامه ی «جام جم» هم در گزارشی با اشاره به هدف از برگزاری این اجلاس نوشت: از اهداف برگزاری این مجمع می توان به بررسی طرح های توسعه ای گاز در دنیا، توازن بین عرضه و تقاضای گاز، فناوری های اکتشاف، تولید و حمل و نقل گاز و هزینه های مربوطه، ساختار بازارهای گاز، صادرات گاز از طریق خط لوله و به شکل گاز طبیعی مایع شده (LNG)، رقابت گاز با سوخت های جایگزین، اقتصاد گاز طبیعی فشرده (CNG) و تبدیل گاز به فرآورده های نفتی مایع (GTL)، اشاره کرد.
در ادامه ی گزارش جام جم می خوانید: در همین حال کارشناسان، اجلاس تهران را متمایز از دوره های قبلی ارزیابی می کنند. این ارزیابی متفاوت هم به علت استقبال خوب سران کشورها و هم به خاطر همزمانی برگزاری آن با نوسانات قیمت جهانی نفت و جلب توجه کشورها به سوی استفاده از گاز و در نهایت به خاطر محوریت قرار گرفتن ایران به عنوان یکی از بزرگ ترین دارندگان ذخایر گازی جهان است که در آستانه رفع تحریم های ناعادلانه غرب قرار دارد و اقتصادش رو به باز شدن می رود.
«نشست صادرکنندگان گاز و فرصت ها» هم عنوان یادداشت روزنامه ی آرمان بود که نویسنده انتخاب دوباره ی «محمدحسین عادلی» به عنوان دبیر کلی این اجلاس را تاکید اعضا بر حضور پررنگ و نقش ایران عنوان کرد و نوشت: این مساله نشان می دهد که اعضای مجمع صادرکنندگان گاز، مشارکت و لزوم حضور ایران را در این نشست ها پررنگ تر دیده اند و باور آنها نسبت به حضور و تاثیرگذاری کشورمان در اقتصاد منطقه و جهان مسجل تر شده است. از این روی باید به این مسائل مثبت نگریست و شرایط جدید را وضعیتی مطلوب در پنجره نگاه اقتصادی منطقه و جهان نسبت به ایران دانست.
به نوشته ی آرمان، اکنون باید قطعا با همین سناریو و دستاورد نگاه های منطقی را در این راستا به جلو برد و بر این اساس قطعا تاثیرات مثبتی را پس از سالها تحریم های ناعادلانه علیه ایران و لغو آن در سال جاری می توان در اقتصاد کشور با برگزاری این اجلاس ها مشاهده کرد. اکنون زمان مناسب و فرصتی ارزنده برای ایران فرا رسیده که گفتمان سیاسی را به گام های اقتصادی مثبتی تبدیل کند و تاثیرگذاری خود را در اقتصاد جهانی به بهترین شکل مطلوب به نمایش بگذارد.
اما نکته ی قابل توجه این اجلاس، حضور سران کشورهای صادرکننده ی گاز به خصوص «ولادیمیر پوتین» رییس جمهور روسیه بود که در این باره روزنامه ی «اعتماد» با انتشار عکسی از پوتین، نوشت: هرچند گفته می شود پوتین برای شرکت در این مجمع گازی به تهران می آید اما کمتر رسانه ای است که سفر رییس دولت روسیه به ایران را صرفا برای رایزنی در خصوص حوزه انرژی بداند. پوتین در روزهای تلاش جامعه جهانی برای گره گشایی از پرونده سوریه، در روزهای گسترش دامنه فعالیت تروریست های بی مرز و در روزهای بعد از پذیرش برجام آمده است.
به گزارش اعتماد،کرملین پیش از حضور پوتین در تهران در بیانیه ای اعلام می کند که روابط مسکو و تهران به مشارکت راهبردی ارتقا یافته است؛ بیانیه ای که چندان بوی سفر برای تعامل های صرفا بسته بندی شده در خصوص انرژی را نمی دهد و چاشنی سیاسی آن بیشتر رخ می نماید. در بیانیه کرملین که نسبت به بیانیه های مشابه طولانی تر و شامل جزییات بیشتری هم هست به آنچه در ٢٤ ساعت جاری در انتظار تیم سیاسی روسیه در ایران است اشارات مبسوطی شده است.
«پیام های سفر پوتین به تهران» نیز عنوان یادداشت روزنامه ی «فرهیختگان» بود که در آن می خوانیم: تهران و مسکو بیش از آنکه مزیت های اقتصادی برای همکاری داشته باشند، برای یکدیگر از جنبه های ژئوپولتیک و استراتژیک حائز اهمیت اند. روس ها به خوبی مزیت یک ایران امن و باثبات در منطقه ناآرام خاورمیانه را درک می کنند و به اهمیت روابط راهبردی با تهران در شرایط کنونی منطقه به منظور مقابله با جریان های تروریستی واقف هستند. جنبه های رقابت و همکاری روسیه و ایران در فضای اقتصادی و ژئوپولتیک منطقه و جهان یکی از متغیرهای جدی و تعیین کننده در تحولات سیاسی در منطقه خاورمیانه، آسیای مرکزی، قفقاز و مناطق پیرامونی دیگر است و به نظر می رسد این تعیین کنندگی همچنان یکی از محورهای عمده شکل دهی به مناسبات منطقه ای در عصر حاضر باشد.
*** هشدار قضایی به اخلالگران
دیروز هشتاد و هشتمین نشست خبری سخنگوی دستگاه قضا در حالی برگزار شد که حمله به سخنرانی ها و بر هم زدن آن، چاشنی اصلی سوال های خبرنگاران از حجت الاسلام «محسنی اژه ای» بود؛ موضوعی که در روزنامه های امروز بازتاب گسترده یی داشت.
روزنامه ی «مردم سالاری» با عنوان نخست قرار دادن «کسی حق تعرض به سخنرانی ها را ندارد» به سراغ سخنان سخنگوی قوه قضاییه رفت. در گزارش مردم سالاری آمده است: محسنی اژه ای درباره انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: لازم است در رابطه با انتخابات کشور در امنیت و آرامش باشد و بستری فراهم شود که انتخاباتی پرشور و بانشاط و با مشارکت حداکثری برگزار شود که لازمه آن این است همه دستگاه ها، مردم، احزاب، تشکل ها، نامزدها و هواداران به رعایت قانون ملزم باشند. دستگاه های مربوطه نیز هر کجا دیدند کسی خواسته یا ناخواسته امنیت را بر هم می زند باید تمهیدات لازم را انجام دهند.
در همین راستا، «قانون» نیز در یادداشتی با عنوان «حاد ثه قرچک و وظایف قوا در آستانه انتخابات» به نگرانی فعالان سیاسی درباره ی تکرار حادثه ی ورامین و جدی نگرفتن این مساله اشاره کرد و نوشت: همایش اصلاح طلبان شهر ورامین که پیش تر مجوزهای قانونی آن صاد ر شد ه بود ، با تجمع غیرقانونی مخالفان به خشونت کشید ه شد . هر چند وزیر محترم کشور د ستور پیگیری این ماجرا را د اد ه است، اما فعالان سیاسی نگران این مسئله اند که پیگیری برخورد با عوامل این تحرکات غیرقانونی به مانند گذشته د ر میان اخبار و روید اد ها رنگ روزمر گی و خد ای ناکرد ه رنگ فراموشی به خود بگیرد .
در نگاه این روزنامه، اقد ام غیرقانونی د ر هرشرایطی، غلط و برای جامعه مد رن و قانونمند زیان آور است، اگر وزرات کشور، امروز قاطعیت به خرج ند هد و با پد ید ه غیرقانونی ورامین برخورد جد ی نکند ، اطمینان د اشته باشد د ر آستانه انتخابات اسفند ماه مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری شاهد تکرار روید اد های تلخ و زیانبارتری د ر د فاع از حقوق عمومی خواهد بود . لذا از قوه قضاییه انتظار می رود همراه با قوه مجریه و به خصوص وزارت کشور، با کسانی که تجمع غیرقانونی را مد یریت و حمایت کرد ند برخورد جد ی و قانونی کند که کشور نیازمند حاکمیت بی کم وکاست قانون است.
*گروه پژوهش و تحلیل خبری