سمینار صادرات سنگ‌آهن و سایر مواد معدنی فرصتی بود تا کارشناسان معدنی کشور به همفکری پیرامون چشم‌انداز بازارهای سنگ‌آهن، وضعیت رشد اقتصادی چین در سال‌های آینده و تقاضای آن برای محصولات معدنی، آینده عرضه و تقاضای فلزات پایه، تحولات شکل گرفته در بازار سنگ‌آهن و استراتژی‌های تولیدکنندگان بزرگ این محصول و تعدادی دیگر از مباحث روز معدنکاری و تجارت محصولات معدنی در بازارهای جهان بپردازند.

به گزارش استیل پدیا، این برنامه آموزشی در دفتر انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران برگزار شد. کیوان جعفری‌طهرانی، رییس امور بین‌الملل انجمن سنگ‌آهن به‌ عنوان مدرس سمینار در آن به سخنرانی پرداخت و جمعی از بزرگترین تولیدکنندگان سنگ‌آهن و مواد معدنی ایران هم در این برنامه حضور داشتند و به ارائه نظرهای خود پیرامون آینده پیش‌رو و راهکارهای مناسب برای فعالیت‌های اقتصادی خود پرداختند.

تحولات بازار سنگ‌آهن

 
در این سمینار، ابتدا تحلیلی از بازار سنگ‌آهن و موادمعدنی و بررسی اقتصادی چین از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰م ارائه شد. اینکه در بازار سنگ‌آهن ۳ شرکت «ریوتینتو»، «واله» و «بی‌اچ‌پی بیلیتون» بیشترین سهم را دارند (در مجموع به میزان ۶۲درصد از کل بازار).

 
رییس امور بین‌الملل انجمن سنگ‌آهن ایران گفت: فورتسکیو یکی دیگر از شرکت‌هایی خواهد بود که در سال‌های آینده به یکی از غول‌های سنگ‌آهنی تبدیل خواهد شد و به جمع ۳ شرکت بزرگ می‌پیوندد. همچنین واله در پی شکست پروژه کشتی‌های واله‌مکس به ظرفیت ۴۰۰هزار تن که نتوانست هزینه‌های حمل را به کمتر از 4.5 دلار کاهش داده و محدودیت‌هایی در پهلوگیری در بنادر چین دارد، به فکر تاسیس اسکله تخلیه و بارگیری در مالزی و نیز استفاده از کشتی‌های واله‌مکس برای خرده‌فروشی روی دریا به‌ منظور مخلوط کردن محموله‌های سنگ‌آهن افتاده است.

 
به گفته کیوان جعفری‌طهرانی، براساس تحلیل مدیر بازاریابی و مدیرعامل واله چین، عرضه سنگ‌آهن در سال ۲۰۱۶م معادل ۱۰۰میلیون تن کاهش خواهد یافت که دلیل اصلی آن کاهش تولید تولید کنندگان کوچک در استرالیا به میزان ۱۰میلیون تن، افت تولید عرضه‌ کنندگان برزیلی به میزان ۲۸میلیون تن و افریقا به میزان ۱۹میلیون تن، ۳۰میلیون تن کاهش تولید از سوی عرضه‌ کنندگان تجارت دریایی که ایران نیز جزو آنهاست و در نهایت کاهش ۱۲میلیون تنی از سوی سایر تولید کنندگان جهانی است.

 
وی تشریح کرد: یکی از اتفاقات جالب توجه در صنعت سنگ‌آهن، حرکت واله به سمت فرآوری به روش خشک است که دلیل این تصمیم اتفاق رخ داده در سامارکو و شکست سد باطله در این معدن است.

 
جعفری‌طهرانی در ادامه اشاره‌ای به حجم سنگ‌آهن صادراتی از کشورهای مختلف به چین در سال ۲۰۱۵م داشت که براساس آمار ارائه شده از سوی موسسه «کلارکسون» ایران در سال ۲۰۱۵م حدود8.6 درصد افت صادرات داشته و این درحالی است که در این مدت استرالیا و برزیل سرمایه‌ گذاری خوبی را برای به‌دست آوردن سهم بازار انجام داده‌اند؛ به‌ گونه‌ای که در ۲۰۱۵م استرالیا رشد59.2 درصدی و برزیل رشد 20.7 درصدی را ثبت کرده بودند.

 
مدرس این سمینار افزود: تقاضای سنگ‌آهن چین آنگونه که گلدمن ساچه اعلام کرده در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰م به‌طور تقریبی روند ثابت با کاهش ناچیز خواهد داشت. گفتنی است، قیمت‌های سنگ‌آهن روند مشابه قیمت نفت را در سال ۲۰۱۵م به ثبت رسانده و کارشناسان معتقدند این دو در سال‌های آینده عملکرد مشابه یکدیگر خواهند داشت.

دلیل جهش قیمتی

 
جعفری‌طهرانی عنوان کرد: رییس‌جمهوری چین در نشست کنگره حزب این کشور اعلام کرد مانع کاهش رشد اقتصادی کشور به زیر6.5 درصد خواهد شد. پیش از این، کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که رشد اقتصادی چین در امسال میلادی بین 5.5 تا ۶درصد باشد؛ رشدی که زمانی (سال ۲۰۰۷م) به بیش از ۱۴درصد هم رسیده بود.

 
وی با بیان این مطلب گفت: به دنبال اعلام خبر رشد اقتصادی چین شاهد افزایش چشمگیر ۱۰ دلاری قیمت سنگ‌آهن در بازارهای جهانی بودیم. این افزایش قیمت بی‌سابقه بوده و این موضوع از سوی هیچ‌ یک از موسسات پیش‌بینی نمی‌شد. این مراکز پژوهشی سال ۲۰۱۶م را بدترین سال برای معدن و فولاد ارزیابی می‌کردند.

 
طهرانی ادامه داد: چین خود را برای افزایش جمعیت آماده می‌کند و صحبت‌های ریاست‌جمهوری این کشور نشان می‌دهد این کشور با مشکل جدی مواجه نیست و طرح‌های توسعه‌ای گسترده‌ای دارد و تزریق نقدینگی به اقتصاد از سوی دولت این کشور انجام خواهد شد.

 
وی خاطرنشان کرد: افزایش ناگهانی قیمت سنگ‌آهن با وجود آنکه خبر خوشی برای تولید کنندگان سنگ‌آهن جهان به شمار می‌آمد، به مذاق فولادسازان چینی خوش نیامد. آنها در پاسخ و حتی بدون اطلاع انجمن آهن و فولاد این کشور در اعتراض به رشد قیمت‌ها، اقدام به توقف صادرات فولاد کردند که این موضوع می‌تواند سبب کاهش دوباره قیمت‌های سنگ‌آهن شود.

انقلاب خدماتی در چین

 
در ادامه این برنامه به این موضوع اشاره شد که چین به دنبال گذر از دوره انقلاب صنعتی و ورود به انقلاب خدماتی است. این کشور درصدد است تا در دوره جدید، رشد اقتصادی کاهشی خود را از طریق انقلاب خدماتی ترمیم کند.

 
مقامات چینی به مصرف کالا و خدمات داخلی امیدوارند تا از این طریق به اقتصاد کشور کمک شود از این رو شاهد لغو قانون تک فرزندی بعد از ۳۶ سال هستند. افزایش جمعیت، یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها و راه‌های ایجاد این انقلاب است و در گذشته، مشابه این استراتژی را از طرف هند مشاهده کرده بودیم. هند در سال‌هایی که چین، سیاست تک فرزندی را اجرا می‌کرد، بر افزایش جمعیت خود متمرکز بود و این اعتقاد را داشت که جمعیت جوان، بنیان و محور رشد اقتصادی است. به همین دلیل، اکنون اختلاف جمعیت چین و هند از ۳۰۰ تا ۴۰۰میلیون نفر در چند سال به ۱۰۰میلیون نفری کنونی کاهش‌یافته است. در هر صورت، چون چین دوران بلوغ اقتصادی را طی می‌کند از این رو بدیهی است که این انتقال یاگذار، با نوسانات شدیدی در رشد اقتصادی همراه باشد.

 
در سال ۲۰۱۵م بخش خدمات چین50.5 درصد از سهم تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص داده بود که رشد قابل‌ توجهی نسبت به سال‌های پیش از آن را نشان می‌دهد و این وضعیت در آینده (افزایش سهم خدمات در اقتصاد) هم ادامه خواهد یافت.

 
این کشور در نظر دارد ۳۰هزار کیلومتر شبکه راه‌آهن جدید تا سال ۲۰۲۰م و ۴۰۱هزار کیلومتر تا سال ۲۰۳۰م داشته باشد همچنین توسعه تا ۵هزار کیلومترمربع از شبکه راه‌آهن سراسری آسیا را اجرایی خواهد کرد همچنین توسعه شبکه مترو خود را تا ۲۰۲۰م به وسعت ۶ هزار کیلومتر از ۳۹ شهر به ۵۰ شهر در برنامه‌هایش دارد.

 
افزایش تعداد فرودگاه‌ها تا سال ۲۰۲۰م از ۲۰۰ به ۲۴۰ فرودگاه و ساخت و توسعه جاده ابریشم جدید به همراه ساخت ۱۶۰۰ فرودگاه از سال ۲۰۲۰م تا سال ۲۰۳۰م در کشورهای مسیر جاده ابریشم جدید از دیگر پروژه‌هایی است که رییس‌جمهوری چین به‌تازگی اعلام کرده و تامین مالی آن تصویب شده است.

 
علاوه بر این موارد، چین برای بازی‌های المپیک زمستانی در سال ۲۰۲۲م، ۳ استادیوم جدید و تعمیر استادیوم‌های قدیمی و نیز ساخت ۱۷۰ کیلومتر راه‌آهن سریع‌السیر از شهر زانگ جیاکو به پکن را در دستور کار دارد. تمامی موارد مطرح شده درباره طرح‌های توسعه‌ای چین، به معنای افزایش تقاضا برای فولاد و سنگ‌آهن خواهد بود.

مباحث روز معدنی

 
در ادامه این سمینار پیش‌بینی موسساتی مانند پلاتز، مک‌کوارین و بلومبرگ از قیمت فلزات اساسی، سنگ‌آهن، زغال‌سنگ، فولاد، نفت، طلا و نقره ارائه شد. موضوعاتی پیرامون مزایا و معایب اعتبار اسنادی، مقایسه دو روش اجاره کشتی (اجاره زمانی و اجاره حجمی) هم مطرح و در پایان ظرفیت‌های کاهش هزینه معدنکاری بررسی شد.

 
ازجمله مزایای اعتبارات اسنادی بازگشت به موقع مبلغ پرداختی خریدار به فروشنده، کاهش هزینه‌های صادرات و واردات، کاهش ریسک خرید و فروش، ایجاد امنیت در بین طرف‌ها معامله و تامین مالی از سوی بانک است.

 
ازجمله ریسک‌های اعتبار اسنادی نیز دخالت نکردن بانک‌ها در کنترل کیفیت محموله‌های صادراتی و وارداتی، بازگشت قانون تسعیر نرخ ارز برمبنای نرخ دولتی و فروش آن به سیستم بانکی (که درباره بانک مرکزی ایران مممکن است به‌ وجود آید)، مغایرت در اسناد و مدارک و لغو ال‌سی درصورت پایان و سررسید تاریخ انقضا است.

- مهدی نیکوئی-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان