دنیای معدن - بخشدار ندوشن معتقد است: با وجود آنکه این بخش ظرفیت های بالای معدنی، گردشگری، دامپروری و اجتماعی دارد اما از راه دسترسی پرتردد و پایینتر از استانداردهای راه روستایی رنج می برد.
دنیای معدن - اولین همایش خانه های معدن شمالغرب کشور با حضور اعضای هیئت مدیره خانه های معدن، سازمان صنعت، معدن و تجارت و جمعی از بهره برداران معادن شمالغرب کشور در تبریز برگزار شد.
دنیای مدن - نیکل یک فلز نقرهای مایل به سفید با ویژگی فلز است. این عنصر در گروه هشتم جدول تناوبی در مکان سوم بعد از آهن و کبالت قرار میگیرد و ارتباط نزدیکی با عناصر دارد. جالب است بدانید مهمترین ویژگی نیکل آن است که با آلیاژسازی، استحکام، چقرمگی و مقاومت به خوردگی، میتوان این فلز را در طیف وسیعی از بازههای دمایی بهبود بخشید. از سویی دیگر استفاده از این فلز در صنایع آهن و فولاد غیرقابل اجتناب بوده و آلیاژهای حاوی نیکل، نقش کلیدی در توسعه مواد هوا-فضا ایفا میکنند. تغییر کاربرد در زمان تا پایان جنگ جهانی اول، کاربرد نیکل محدود به تولید محصولات نظامی بود، اما از حدود ۳۰ سال پیش تاکنون، این عنصر جایگاه جدیدی در انواع کاربردهای متنوع پیدا کرده و هزاران نوع آلیاژ نیکل، از نیکل نوردی با خلوص ۹۹درصد تا افزودنی حدود ۱درصد به سایر آلیاژها برای بهبود سختی، استفاده میشوند. در واقع با گذشت زمان و شناخت بیشتر از این فلز، کاربری آن همراه کرد. بیشک توسعه صنعت هوافضا بر محبوبیت این فلز افزوده است. حال باتوجه به این موضوع، آشنایی با ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی این فلز میتواند جالب و خواندنی باشد. نکته مهم درباره ویژگی فیزیکی این فلز آن است که حالت فیزیکی آن به خلوص و عملیات انجام شده بستگی دارد. نیکل نوردی بسیار چکشخوار، بهطور نسبی محکم، سخت، داکتیل و بسیار مقاوم به خوردگی در بسیاری از محیطهاست. نیکل به طور معمول ساختار fcc تشکیل میدهد، هر چند که یک ساختار اصلاحی هگزاگونال نیز برای آن شناخته شده که در دمای ۲۵۰درجه سانتیگراد به ساختار مکعبی تبدیل میشود. نیکل مکعبی در دماهای زیر نقطه کوری خود، ۳۵۷درجه سانتیگراد، ویژگی فرومغناطیسی دارد، هر چند که از ویژگی فرومغناطیسی آهن ضعیفتر است. نیکل هگزاگونالی، ویژگی فرومغناطیسی ندارد. اما نیکل از نظر ویژگی شیمیایی به آهن، کبالت و مس شباهت دارد. این عنصر به صورت اکسیدی ۲+، بیشتر حائز اهمیت است؛ البته حالتهای اکسیدی ۳+ و ۴+ نیز دیده شده است. اکسیداسیون محلولهای نمکی نیکل با کلر، برم یا پرسولفات در محلولهای قلیایی آبی، اکسید انحلالناپذیر نیکل تولید میکند. اکسید نیکل نیز با اکسیداسیون هیدروکسید نیکل با پرسولفات بهدست میآید. بر خلاف کبالت و آهن، نیکل بهطور معمول در محلولهای آبی با حالت اکسیداسیون ۲+ پایدار است. یکی از عجیبترین ویژگیهای نیکل، قابلیت واکنشدهی مستقیم آن با مونوکسید کربن و تشکیل کمپلکس کربونیل دوتایی است. واکنش نیکل فلزی با مونوکسید کربن در دمای ۶۰درجه سانتیگراد، ماده فرار تتراکربونیل نیکل، (OC)iN۴، تولید میکند. این واکنش، برگشتپذیر بوده و در دماهای بالاتر از ۱۸۰ درجه سانتیگراد، ترکیب کربونیلی، دوباره به مونوکسید کربن و نیکل تجزیه خواهد شد. چنین واکنشی اساس فرآیند تصفیه بخار متالورژی نیکل را تشکیل میدهد. هیچ فلز دیگری تاکنون یافت نشده که بتواند در شرایط معتدل و فشار اتمسفری، ترکیبات کربونیلی مشابهی تولید کند. منابع و ماده خام از میان انواع گوناگون مواد معدنی نیکل، تنها پنتلاندیت، گارنیریت، و لیمونیت نیکلدار، بهعنوان مواد معدنی اقتصادی شناخته میشوند. گارنیریت، یک نام کلی متعلق به سیلیکاتهای مخلوطی نیکلدار با درصدهای نیکل مختلف است و میتوان مخلوطهای کلوئیدی اکسید سیلیسیم و هیدروکسید نیکل را نیز جزو این گروه برشمرد. لیمونیت نیکلدار نیز اصطلاحی است که اکسیدهای فریک حاوی نیکل را در بر میگیرد. این اکسیدها ساختار نیمه کریستالی داشته و ترکیب اصلی آنها جئوتیت است. اصلیترین کانههای سولفیدی نیکل شامل پیرهوتیت، پنتلاندیت و کالوکوپیریت هستند. کانیهای سولفیدی به طور معمول۲/۰-۰/۴ درصد نیکل، ۲/۰-۰/۲ درصد مس، ۳۰-۱۰ درصد آهن و ۲۰-۵ درصد گوگرد دارند و باقی مانده آنها را اکسیدهای سیلیسیم، منیزیم، آلومینیوم و کلسیم تشکیل میدهند. پنتلاندیت متداولترین کانی سولفیدی است که حدود ۶۰درصد تولید جهانی نیکل را تامین میکند. پیرهوتیت نیکلدار، بهطور معمول فراوانترین فاز در یک کانی نیکل است و حدود ۰/۵-۰/۲ درصد نیکل در حالت محلول جامد و آخالهای بسیار ریز پنتلاندیتی دارد. هر چند که مواد معدنی اصلی در تمامی کانههای سولفیدی مشابهند، اما نسبت مقادیر پیرهوتیت، پنتلاندیت و کالوکوپیریت بسیار متغیر بوده و نقش تعیینکنندهای در انتخاب روش فرآوری ایفا میکنند. علاوه بر تولید نیکل، درصد زیادی از محصولات جانبی ارزشمند نیز از کانههای سولفیدی قابل بازیابی است. مس، کبالت، فلزات گروه پلاتین، طلا، نقره، سلنیوم، تلوریوم، گوگرد و آهن از جمله این محصولات هستند. کبالت به صورت محلول جامد در پنتلاندیت با غلظت ۵-۱درصد نیکل وجود دارد. ذرات مجزای طلا، نقره و فلزات گروه پلاتین خیلی به ندرت وجود داشته و این فلزات به طور معمول به شکل محلول جامد در فازهای سولفیدی حضور دارند. فرآیندهای عملیاتی نیز به گونهای طراحی میشوند که تا حد امکان، تمامی فلزات با ارزش به صورت بهینه بازیابی شوند. بیشتر منابع سولفیدی در کانادا، اتحاد جماهیر شوروری سابق، افریقای جنوبی، استرالیا، زیمباوه و فنلاند یافت میشوند. ۸۰ درصد منابع شناخته شده نیکل در دنیا به صورت کانههای اکسیدی هستند اما تنها ۴۰ درصد تولید نیکل از این منابع بهدست میآید و بخش زیادی از نیکل تولیدی از کانههای سولفیدی حاصل میشود. علت این امر به نقش فاکتورهای سیاسی، جغرافیایی، تکنیکی و اقتصادی بازمیگردد. ذخایر کانههای سولفیدی در کشورهای با پایداری سیاسی و نزدیک به بازارهای اصلی نیکل وجود دارند. غلظت نیکل کانههای سولفیدی به روشهای فیزیکی به نسبت ساده و ارزان قابل افزایش است، در حالی که کانیهای اکسیدی باید بهصورت حجمی تحت عملیات قرار بگیرند. به علاوه، شانس بیشتری برای استحصال محصولات فرعی ارزشمند و با حجم بیشتر از کانههای سولفیدی وجود دارد. از طرف دیگر، با توجه به استحصال مرتب منابع غنی از کانههای سولفیدی، درجه این کانهها در معادن بزرگ رفتهرفته رو به کاهش است و هزینههای معدنکاری زیرزمینی و نیروی کار بهطور مرتب افزایش مییابد. بنابراین، منابع کانههای اکسیدی که همگی از درجه به نسبت یکنواختی برخوردار بوده و قابلیت استخراج سطحی دارند، در آینده بیشتر مورد توجه قرار خواهند گرفت. متاسفانه تولید نیکل از کانههای اکسیدی آن به روشهای متداول نیازمند صرف ۲ تا ۳ برابر انرژی بیشتر نسبت به کانههای سولفیدی است. به همین علت نیز عملیات اکسید نیکل به نرخ نیروی الکتریکی و بهای نفت بستگی زیادی دارد. محصولات و کاربردها نیکل، بر خلاف مس بهندرت بدون فرآوری مورد استفاده قرار میگیرد و بنابراین، ویژگی فیزیکی و مکانیکی محصولات نیکلی مورد توجه نبوده و نیکل تنها براساس ترکیب شیمیایی آن بازیابی میشود. بازیابی نیکل براساس خلوص شیمیایی آن به ۲ دسته محصولات کلاس یک یا کلاس دو انجام میشود. محصولات با خلوص بالا، کاتد الکترولیزی، پودرها و گرانولهای تصفیه شده کربونیلی و نیکل پودری یا آجری که هیدروژن آن کاهش داده شده، جزو کلاس یک دستهبندی میشوند. نیکل تجاری این کلاس به طور معمول خلوص ۹۹/۷درصد یا بالاتر دارد. کلاس ۲ شامل انواع درجات فرونیکل، اکسید نیکل و اکسید نیکل فلزی است. محصولات کلاس ۲ نیکل، ارزانتر از کلاس یک به فروش میرسند. برخی از محصولات نیکلی برای کاربردهای ویژه طراحی شدهاند، مانند نیکل حاوی ۰/۰۲درصد گوگرد که از سوی شرکت Inco به عنوان یک مادهاند فعال در صنعت آبکاری توسعه یافته یا پودرهای ویژه مورد استفاده در باتریهای Ni-Cd. اصلیترین کاربرد نیکل، تولید فولاد ضد زنگ بوده و بیش از ۵۰درصد مصرف نیکل را به خود اختصاص میدهد. بعد از آن، تولید آلیاژهای آهنی و آلیاژهای پایه نیکلی در ردههای بعدی قرار دارند. میزان مصرف نیکل در آبکاری تنها ۱۱ درصد است. فولاد ضد زنگ نیکلدار که در ساخت لوازم مورد نیاز مصرفکنندگان مانند سینکهای آشپزخانه، تجهیزات لباسشویی و مبلمان، قطعات آبکاری نیکلی برای دوچرخه، جواهر، قاب عینک و سازهای موسیقی مورد استفاده قرار میگیرد، یکچهارم کل مصرف نیکل را به خود اختصاص میدهد. کاربرد فولادهای ضد زنگ نیکلدار در ساخت واگنهای قطار و تریلرهای مخزندار، به دلیل استحکام بالا، وزن کم و نیاز کم به نگهداری و تعمیرات، رو به افزایش است. صنایع اتومبیلسازی و شیمیایی نیز از نظر میزان مصرف نیکل در ردههای بعدی قرار دارند. کاربرد فولاد ضد زنگ نیکلدار در صنایع ساختمانسازی، الکترونیکی، تجهیزات کنترل محیطی و تولید مواد غذایی نیز رو به رشد است.
دنیای معدن -در روزهای گذشته، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از جلوگیری از ثبت سفارش ماشینآلات معدنی، این کار را ضربهای به بخش معدن تلقی کرد اما مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت، ثبت سفارش نشدن را تکذیب میکند.
دنیای معدن - پروژه برنامه توسعه سازمان مدیریت حرفهای در اندازه جهانی برای نخستین بار در کشوراز سوی میدکو اجرا شد. محمدجعفر اکرام جعفری، رئیس کمیته توسعه سازمان و مدیریت هلدینگ میدکو در یک نشست خبری با اشاره به برنامه میدکو برای اجرای پروژه سیستم یکپارچه اطلاعاتی افزود: برای اجرای این پروژه ۱۰ سیستم و۱۶۰ زیرسیستم را طراحی کردهایم که جهت اجرای ۱۰ سیستم نخست، ۱۶۰ زیرسیستم باید بهطور یکپارچه به فعالیت خود ادامه دهند که این روند اکنون در حال انجام است. وی تصریح کرد: ۲۱۱ فرآیند را برای اجرای این کار باید اجرایی کنیم. کاری که پیچیدگیهای بسیاری خواهد داشت و برای انجام این کار با یاری شرکت بینالمللی پوسکو با استانداردهای بینالمللی این مهم را به انجام خواهیم رساند. رئیس کمیته توسعه سازمان ومدیریت هلدینگ میدکو خاطرنشان کرد: برای نظارت بر اجرای پروژهها ۲ هزار دوربین را در میدکو نصب خواهیم کرد تا کل تولید و سیستم را تحت کنترل خود دربیاوریم. به گفته وی، مجموع سرمایهگذاری برای توسعه پروژه بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خواهد بود و از شرکتی ایرانی برای اجرای آن استفاده خواهد شد. اکرام جعفری تاکید کرد: نمونه خارجی این نرمافزار تنها ۸۰ درصد نیازهای ما را برطرف میکرد در حالی که این نرمافزار به ۱۰۰ درصد نیازهایمان پاسخ خواهد داد. وی گفت: سرعت عمل در تصمیمگیری در میدکو مشابه چندانی ندارد و همزمان ۱۰ پروژه میدکو در حال بهرهبرداری است و ۸ پروژه دیگر نیز به بهرهبرداری خواهد رسید. وی افزود: این شرکت معدنی ۱۷ شرکت تابع دارد که ارزش فعلی آن در بورس ۴۵هزار میلیارد ریال بوده و ارزش داراییهای آن ۱۲۰ هزار میلیارد ریال است. رئیس کمیته توسعه سازمان ومدیریت هلدینگ میدکو به تعالی مدیریتی بهعنوان مهمترین عامل در رشد و توسعه یک سازمان و شرکت اشاره کرد و گفت: تاکنون این شرکت موفق شده برای ۱۰ هزار و ۸۵۸ نفر در کشور شغل ایجاد کند و با توجه به تعاریف استاندارد اشتغال غیرمستقیم (۱۰ الی ۱۵ شغل غیرمستقیم به ازای ایجاد هر شغل مستقیم)، دست کم بیش از ۱۰۸ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم از سوی این شرکت اشتغالزایی شده است. وی درباره ترکیب نیروی انسانی حاضر و فعال در این شرکت نیز افزود: در مجموع اشتغال ایجاد شده، ۵/ ۹۶ درصد را بومیها و تنها ۵/ ۳ درصد را غیربومیها تشکیل میدهند که با عنایت به وجود عمده شرکتهای تابعه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته، در توسعه این مناطق نقش داشته است.اکرام جعفری همچنین از جذب ۷۲۰ میلیون یورو فاینانس (تامین مالی خارجی) برای طرحها و پروژههای این هلدینگ در دوران تحریمها خبر داد. به گفته وی، این فاینانسها که عمدتا از سوی چینیها تامین اعتبار شده، حاصل نوع ارتباطات این شرکت، مذاکرههای انجام شده، مکانیزمهای ارتباطی و توانایی افراد و مدیران آن بوده است. رئیس کمیته توسعه سازمان ومدیریت هلدینگ میدکوتصریح کرد: ۱۱۰ میلیون یورو از این فاینانس برای طرح گندله زرند، ۱۱۰ میلیون یورو برای طرح گندله سیرجان و ۵۰۰ میلیون یوروی آن برای مجتمع فولاد زرند سرمایهگذاری شده است. اکرام جعفری افزود: دستیابی به ظرفیت ۲/ ۴ میلیون تنی فولاد، ۵/ ۷ میلیون تنی گندله و ۸ میلیون تنی کنسانتره سنگآهن از اهداف میدکو است.
دنیای معدن -رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران با اشاره به پیش بینی جذب ۲۵۰ میلیارد دلار منابع خارجی در بخش معدن در برنامه ششم،گفت: تولید مواد معدنی تا سال ۱۴۰۴ به ۷۰۰ میلیون تن خواهد رسید.
دنیای معدن -قیمت داخلی پتاس در حالی متاثر از روند جهانی کاهش یافته که تنها تولیدکننده پتاس در کشور ما واحد خور و بیابانک است. البته با توجه به نیاز داخل به پتاس این واحد با تمام ظرفیت کار نمیکند و واردات قابل توجهی از این ماده وجود دارد که سبب کاهش قیمت داخلی نیز شده است. موضوعی که سبب واردات پتاس به داخل کشور شده، علاوه بر نیاز داخل، یارانه و ارز مبادلهای است که به بخش کشاورزی برای واردات تعلق گرفته است، موضوعی که سبب شده تولیدکننده داخلی برای فروش بیشتر مجبور به کاهش قیمت شوند. ۱۰ تا ۱۵ هزار تن تولید پتاس داخلی درباره قیمت پتاس جهانی و تاثیر آن بر قیمت داخلی، سرپرست واحد پتاس خور و بیابانک عنوان کرد: حدود یک سالی میشود که قیمت جهانی پتاس با روند نزولی همراه بوده است. البته در یک ماه اخیر قیمت پتاس دوباره روند صعودی در پیش گرفته است، اما این روند صعودی چندان همراه با افزایش نبوده و امید چندانی هم نیست که دوباره به قیمت ۳۰۰ تا ۳۵۰ دلار گذشته بازگردد. در حال حاضر قیمت حدود ۲۰۰ دلار است و به دنبال قیمت جهانی قیمت پتاس داخلی نیز کاهش یافته است. پیشتر پتاس هر تن یکمیلیون و ۴۰۰ تومان فروخته میشد که اکنون به یک میلیون تومان کاهش یافته است. علی علوینایینی در ادامه عنوان کرد: چون دولت از این صنعت حمایت خاصی نمیکند، اگر قیمتها را کاهش ندهیم، نمیتوانیم با پتاس وارداتی قدرت رقابت داشته باشیم. از آنجا که حدود یک سال است که واحد تولید پتاس راهاندازی شده، میزان تولید این واحد ۱۰ تا ۱۵هزار تن تولید است. وی ادامه داد: واردات کشور بالاست، اما در این زمینه آمار دقیقی در دست نیست و بهطور کلی بالای ۷۰ تا ۸۰ هزار تن پتاس و حدود ۸۰ تا ۹۰ تن سولفات به کشور وارد میشود. وی در پاسخ به اینکه میزان عرضه و تقاضای پتاس در حالت تعادلی قرار دارد یا خیر، گفت: با میزان وارداتی که انجام میشود، بهطور کلی بین عرضه و تقاضا حالت تعادل وجود دارد اما مرکز ترویج و خدمات جهاد کشاورزی برای مصرف مستقیم و همچنین کارخانههای سولفات با ارز مبادلهای واردات انجام میدهد. وی با اشاره به کاربرد پتاس عنوان کرد: مهمترین و بیشترین کاربرد پتاس در صنایع کشاورزی است که به عنوان کود مورد استفاده قرار میگیرد. کاربردهای دیگر نیز در صنایع نفت و شیمیایی و مصارف خوراکی و دارویی است. سرپرست واحد پتاس خور و بیابانک با اشاره به اینکه واحد پتاس خور و بیابانک تنها تولیدکننده پتاس در کشور است، عنوان کرد: البته دریاچه اصفهان یا قم در حال حاضر به کار تجهیز برای واحد پتاس مشغول هستند و چند سالی طول خواهد کشید که به بهرهبرداری برسد. ازاینرو محدوده مورد بهرهبرداری داریم، اما تنها واحد در حال بهرهبرداری واحد خور و بیابانک است. علوینایینی در ادامه با اشاره به طرحهای توسعهای خور و بیابانک گفت: طرح توسعهای ۵۰هزار تن در سال نخست و ۱۰۰هزار تن پتاس در سال دوم را در دستورکار داریم. همچنین طرح سولفات در منطقه تا ۴۰هزار تن را نیز در دست کار داریم که نصف نیاز کشور را تامین میکند. وی در پاسخ به این پرسش که در سال پیشرو قیمت پتاس جهانی به کدام سمت پیش خواهد رفت، عنوان کرد: با توجه به ماه گذشته که تا حدی قیمت پتاس روند افزایشی در پیش گرفته احتمال این میرود که قیمت پتاس نیز تا ۵۰ دلار افزایش بیابد و قیمت داخلی نیز به همین اندازه روند افزایشی در پیش بگیرد. ارز مبادلهای و یارانه، پتاس را ارزانتر کرد سرپرست بازرگانی واحد خور و بیابانک همچنین درباره قیمت جهانی پتاس و عرضه و تقاضای آن در کشور در گفتوگو با صمت عنوان کرد: قیمتهای جهانی در سال گذشته روند نزولی داشته و افزون بر ۲۰درصد قیمت داخلی کاهش پیدا کرده است. بهزاد سعیدی با اشاره به تعادل عرضه و تقاضا نیز عنوان کرد: مهمترین مشکلی که در سیستم وجود دارد این مسئله است که در سالهای گذشته این کالا وارداتی بوده است. از اینرو سیستم ارز مبادلهای برای واردات آن در نظر گرفتهاند. از سوی دیگر نیز خدمات کشاورزی، بودجهای را برای یارانه به کشاورزها در این زمینه پرداخت کرده است. این دو عامل باعث شده کشاورزان دو امتیاز برای پتاس دریافت کنند. بنابراین تمایل دارند از طریق واردات، پتاس خود را تامین کنند. سعیدی ادامه داد: همچنین در سالهای گذشته خدمات کشاورزی حجم زیادی از پتاس را وارد کرده است و از آن ذخایر واردهشده همچنان استفاده میکند. بنابراین با توجه به این موضوع میزان فروش ما کاهش یافته است، چون ارز مبادلهای و یارانه خدمت کشاورزی، واردات را ارزانتر کرده است. وی ادامه داد: البته ما مشتریان ثابتی داریم که این مشتریان از طریق بورس کالا محصول ما را خریداری میکنند و درحقیقت فروش ما از طریق بورس کالا انجام میشود. وی در پاسخ به این پرسش که میزان واردات به کشور به چه میزان است، عنوان کرد: در کشور، مرجع معتبری در این زمینه نداریم، هر کس آماری اعلام میکند که چندان قابل استناد نیست. برخی آمارها را مرکز ترویج و خدمات جهاد کشاورزی اعلام میکند. برخیها نیز مستقل پتاس وارد میکنند. مصرفکنندگان دیگر مانند کارخانههای سولفات و برخی شرکتهای تعاونی نیز این ماده را وارد میکنند. اما به این منظور که تعرفهها را تغییر بدهند، نوع کالا را تغییر میدهند. برای مثال به جای کود پتاس، نمک را اعلام میکنند، چون نرخ تعرفه و قیمت فروش آن نیز متفاوت است. بنابراین از طریق گمرک نیز نمیتوان به آمار دقیقی رسید. سرپرست بازرگانی خور و بیابانک درباره میزان تولید این واحد گفت: ما توان این را داریم که ۱۵۰۰تن ماهانه پتاس تولید کنیم اما براساس نیاز بازار تولید داریم. چون انبار و نگهداری پتاس مشکل است. سعیدی درباره پیشبینی قیمت پتاس تا سال آینده گفت: تا نیمه سال افزایش قیمتی را نمیتوان برای پتاس پیشبینی کرد. اما با تغییر وضعیت جهانی در انتهای سال بعدی میلادی امکان رشد قیمتها وجود خواهد داشت.