پیش‌بینی تامین ۵۰ درصدی آب شرب کشور
ظرفیت مناسب ایران در حوزه آب‌های کارستی
گروه اكتشاف و زمين شناسي - در حال حاضر یکی از چالش‌های کشور، خشکسالی و کمبود منابع آبی است. در این زمینه شاهدیم که مسئولان کشور برنامه‌هایی برای برطرف شدن این مشکل در دستور کار قرار داده‌اند. همچنین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اقداماتی را آغاز کرده داده که یکی از آنها بهره‌برداری از آب‌های کارستی است.
به گزارش ماین نیوز، به گفته رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، پیش‌بینی می‌شود آب‌های کارستی، ظرفیت تامین ۵۰درصد آب شرب کشور را داشته باشد. براساس آمار و گزارش‌های ارائه شده، چند وزارتخانه و سازمان، درگیر پروژه آب‌های کارستی هستند و انتظار می‌رود مطالعات در مناطق مشخص شده تکمیل شود. از طرفی گفته می‌شود ایران ظرفیت مناسبی در حوزه آب‌های کارستی دارد.گفتنی است منابع آب کارستی بخشی از آب باران است که از طریق نفوذ ثقلی آب، به داخل سنگ‌های آهکی و دارای درز و شکاف وارد می‌شود و جریان می‌یابد.
نقش تعیین‌کننده آب‌های کارستی در تامین آب شرب کشور
رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور درباره نقش آب‌های کارستی در تامین آب کشور اظهار کرده است: در زمینه آب‌های کارستی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با همکاری وزارت نیرو مطالعاتی را در کشور شروع کرده و حدود ۱۱درصد مساحت کشور را به‌عنوان منطقه دارای ظرفیت آب کارستی، مشخص کرده است. بر اساس آخرین مصوبه شورای عالی آب، قرار است با همکاری وزارت نیرو، کمیته‌ای متشکل از وزارت نیرو، صنعت، معدن و تجارت، سازمان محیط‌زیست و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تشکیل و این مناطق اولویت‌بندی شود. محمدتقی کره‌ای با بیان این مطلب در ادامه گفت: با اولویت‌بندی مناطق، مکان‌هایی که بحران آب در آنها شدید است انتخاب می‌شود. امید است پیش از پایان دولت یازدهم، مطالعات ۴ یا ۵ حوضه آبریز که بر این اساس اولویت‌بندی می‌شوند، تکمیل شود. همچنین پیش‌بینی می‌کنیم که آب‌های کارستی، ظرفیت تامین ۵۰درصد از آب شرب کشور را در اختیار دارند.
به گزارش ماین‌نیوز، وی با بیان این مطالب افزود: ایران در بین رفرنس‌های دنیا در کنار کشورهایی مانند امریکا، ترکیه و چین قرار گرفته که برخلاف آب‌های سطحی در حوزه آب‌های کارستی ظرفیت مناسبی دارد. به گفته کره‌ای، کیفیت آب‌های کارستی بسیار خوب است. در نتیجه سیاست وزارت نیرو بر این است که این آب‌ها تنها برای آب شرب استفاده شود.
آب‌های کارستی تجدیدپذیرند
رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران درباره حفظ این منابع برای نسل‌های آینده، اظهار کرد: آب‌های کارستی برخلاف آب‌های ژرف، آب‌هایی تجدیدپذیر بوده و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است تنها یک چهارم مقداری که تجدیدپذیر است برداشت شود. البته این سیاست‌ها را وزارت نیرو به‌طور دقیق مشخص خواهد کرد. از سویی دیگر با توجه به اهمیت بحث آب بی‌شک این موضوع یکی از اولویت‌های برنامه ششم توسعه خواهد بود. کره‌ای گفت: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در پهنه‌هایی همچون یزد و جنوب خراسان مطالعات ژئوفیزیک هوایی انجام داده و به نتایج خوبی رسیده است. به گفته وی، سیاست جدیدی با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفته است. به این ترتیب در این مرحله با مشخص شدن نتایج اولیه پهنه‌ها، با بخش خصوصی وارد مذاکره شده‌ایم و سعی داریم به طور مشترک مطالعات را پیش ببریم. این اقدام یک حرکت امیدوارکننده خواهد بود زیرا نظارت فنی و کارشناسی از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی انجام می‌شود و منابع نیز از سوی بخش خصوصی تامین می‌شود و در نهایت امید است نتایج خوبی به‌دست آید. وی همچنین با اشاره به مطالعات در حوزه عناصر نادر خاکی گفت: سازمان زمین‌شناسی، اقدامات مناسبی در این زمینه انجام داده که نتایج آن به زودی منتشر خواهد شد. کره‌ای اضافه کرد: سازمان وظیفه دارد در کل کشور فعالیت کند و سپس مناطقی که در زمینه عناصر نادر خاکی دارای ظرفیت است را معرفی کند. اگر بخش خصوصی وارد نشود کار را خودمان ادامه خواهیم داد. اما نتایج به‌دست آمده بیشتر از انتظار بود.
اکتشافات عمقی
کره‌ای همچنین با بیان اینکه در زمینه اکتشافات عمقی در ابتدای راه قرار داریم در ادامه گفت: ایران، کشوری است که پیشینه معدنکاری آن به ۷ هزار سال می‌رسد و نمی‌توان آمار کلی درباره میزان اکتشافات ارائه داد. حتی این موضوع در کشورهای دیگر هم دیده نمی‌شود که به‌طور کامل آماری از اکتشاف ارائه شود. کره‌ای با اشاره به اکتشافات اولیه نیز اظهار کرد: روی ورقه‌های زمین‌شناسی در مقیاس ۲۵۰هزار و ۱۰۰هزار کشور به‌طور کامل کار شده است. ژئوفیزیک هوایی نیز در این مقیاس (۲۵۰هزار تا یک میلیونیوم) انجام شده است. کشور ما از این جهت در این مقیاس به‌طورکامل کار کرده است. به گفته وی، در حال حاضر ایران در اکتشافات سطحی مشکلی ندارد و اطلاعات موجود است اما در زمینه اکتشافات عمقی در ابتدای راه قرار داریم و می‌توان گفت در این زمینه کاری انجام نشده است. رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران بیان کرد: احتمال دارد آمارهای ارائه شده همچون آمار اکتشافی ۷درصد در کل کشور فقط مربوط به اکتشافات عمقی باشد.
آغاز مطالعات در ۵ استان
همانگونه که گفته شد، تامین آب بخش‌های مختلف کشور از مصرف آب شرب گرفته تا صنایع مختلف در دستور کار بسیاری از نهادها و سازمان‌ها قرار گرفته، تا جایی که چندی پیش در بازدیدی که معاون اول رییس‌جمهوری به همراه وزیر صنعت، معدن و تجارت از مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی داشتند، موضوع استفاده و بهره‌برداری از آب‌های کارستی مورد توجه قرار گرفت و وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این زمینه اظهار کرده بود: مطالعات مربوط به آب‌های کارستی یا لایه‌های آهکی که متعلق به لایه‌های سخت زمین هستند، در ۵ استان کشور آغاز شده و می‌تواند کمبود آب شرب شهرها را جبران کند. به گزارش صمت، به گفته محمدرضا نعمت‌زاده، اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری موافقت خود را برای تشکیل نخستین جلسه شورای‌عالی آب اعلام کرده و گفته بود قرار است اقداماتی در این زمینه انجام شود و از آب‌های «کارستی» برای نقاط مختلفی از کشور که این ذخیره را در اختیار دارند، استفاده شود. نعمت‌زاده همچنین با بیان اینکه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تمامی مطالعات مربوط به زمین را در مقیاس سطح و عمق زمین انجام داده، گفت: همچنین این سازمان مطالعات و نقشه‌های عمومی را تهیه کرده و در اختیار دستگاه‌های مربوط قرار می‌دهد. وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به فعالیت‌های مهندسی و مطالعات اقلیمی در حوزه زمین‌شناسی در ادامه افزود: این مطالعات روند حرکت لایه‌های زمین و زمین‌شناختی را در اختیار دستگاه‌های مختلف قرار می‌دهد. به گفته وی، خوشبختانه روند کاری این سازمان در ۳ سال اخیر سرعت خوبی داشته و در برخی زمینه‌ها مانند انجام عملیات ژئوفیزیک هوایی، رشد قابل‌قبولی داشته که در مجموع به‌طور تقریبی ۳ برابر شده است. انجام پروازهای خطی و تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس‌های قابل قبول و همچنین تدوین نقشه‌های زمینی از اقدامات انجام شده از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور است.
جلسه شورای عالی آب در هرمزگان
گفتنی است جلسه شورای عالی آب در مهر امسال به ریاست معاون اول رییس‌جمهور در هرمزگان برگزار شد. به گزارش برنا، اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری در این جلسه با اشاره به گزارش ارائه شده از مطالعات انجام شده در زمینه منابع آب کارستی کشور، از وزارت نیرو و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی به خاطر این مطالعات، قدردانی و بر لزوم تکمیل آن تاکید کرد.
معاون اول رییس‌جمهور گفته بود: باید مطالعات و بررسی‌ها دقیق و همه‌جانبه باشد و ابعاد و جوانب مختلف درباره امکان برداشت از منابع آب کارستی کشور مدنظر قرار گیرد. وی خواستار تشکیل کارگروهی با عضویت وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سایر دستگاه‌های مربوط شد تا ابعاد و زوایای مختلف درباره امکان برداشت از این منابع را مورد بررسی قرار دهند. در این جلسه‌که وزیران نیرو، جهاد کشاورزی، رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست و رییس سازمان هواشناسی کشور نیز حضور داشتند، گزارشی از مطالعات درباره منابع آب کارستی کشور از سوی رییس سازمان زمین‌شناسی ارائه شد و اقدامات انجام شده و برنامه‌های آینده این سازمان درباره منابع آب کارستی تشریح شد. براساس این گزارش، رییس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو نیز گزارشی از پژوهش‌ها و مطالعات این وزارتخانه درباره منابع آب کارستی در سطح کشور ارائه کرده و گفته بود: مرکز ملی مطالعات و تحقیقات کارست کشور از مراکز زیرمجموعه وزارت نیرو است که تاکنون مطالعات و اقدامات گسترده‌ای در حوزه منابع آب کارستی کشور انجام داده است.