در حالی معادن ایران تا 10 سال آینده به 20 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز خواهند داشت که اغلب قراردادهای همکاری ایران با هیات‌های اروپایی، آسیایی و آفریقایی در دوران رکود رقم می‌خورد. اما چقدر معادن ایران برای سرمایه گذاران جذاب است؟

به گزارش استیل پدیا، رئیس هیات عامل ایمیدرو در حالی به کنفرانس بین‌المللی معدن ایمارک استرالیا سفر کرد و از ذخایر معدنی ایران به شرکت‌ کنندگان پرده برداشت که دقیقا سه روز بعد معاون وزیر منابع معدنی افریقای جنوبی و هیاتی از این کشور به ایران سفر کردند. مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت در روزهایی به استرالیا سفر کرد و از چشم‌انداز 10 ساله معدنی ایران سخن گفت که به اعتقاد فعالان معدنی ایران، این روزها بخش معدن کشور با پدیده فرار سرمایه مواجه شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد گرچه بخش خصوصی حضور کمتری در معادن کشور دارد اما ایمیدرو با 17 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری 69 طرح معدن و صنایع معدنی را در دست دارد که تاکنون توسط آنها برای 70 هزار نفر اشتغالزایی انجام داده است. طی مطالعاتی که این سازمان توسعه‌ای انجام داده است، اکنون 29 طرح توسعه‌ای با سرمایه‌ گذاری حدود 9 میلیارد دلار در حال اجرا دارد و این سازمان تا سال 2025 یعنی تا 10 سال آینده در بخش اکتشاف، توسعه پروژه، تجهیزات معدن و نوسازی 20 میلیارد دلار سرمایه‌ گذاری نیاز دارد.

در حالی ایمیدرو به تنهایی و به عنوان یک سازمان توسعه‌ای دولتی در معادن فعالیت دارد که کاهش قیمت مواد معدنی و سختگیری‌های مالیاتی دولت سبب شده حضور بخش خصوصی روز به روز در معادن کمرنگ‌تر از گذشته شود و علاقه‌مندان به حوزه معدن انگیزه خود را برای ادامه فعالیت خود از دست بدهند و حتی طبق آخرین آمارها برآورد می‌شود اکتشافات معدنی از سوی بخش خصوصی در شش ماهه نخست سال 94 با کاهش همراه شده است.

با این حال دوران رکودی که از آن می‌توان به عنوان عصریخبندان معادن ایران یاد کرد این روزها همکاران جدید آسیایی‌، اروپایی و آفریقایی را به خود دیده که به دلیل ذخایر غنی معدنی، وجود بازار بزرگ کشور و منطقه‌ای، منابع انرژی، زیرساخت‌های مناسب، نزدیکی با کشورهای مستقل مشترک المنافع، همسایگی با کشور معدن‌ خیز افغانستان و غیره برای سرمایه‌ گذاری مشتاق هستند. اما آیا ایران می‌تواند همانطور که 20 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مورد نیاز خود را در بخش معدن اعلام کرد، به مدت 10 سال هم سیاست گذاری خود را در خصوص مالیات و حقوق دولتی به خارجی‌ها شرح دهد؟

ایران با برخورداری از ذخایر قطعی 37 میلیارد تنی که ارزش آن به بیش از 700 میلیارد دلار می‌رسد و این ذخایر شامل طلا، زغال سنگ، سنگ آهن، مس، سرب، روی، کروم، باریت، نمک، سنگ گچ، مولیبدن، طلا و عناصر نادر خاکی هستند در آستانه قراردادهای طلایی است که آغاز آن در دوره رکود رقم خواهد خورد. حال که بخش خصوصی ایران این روزها از فعالیت معدنی در کشور دلزده شده آیا سرمایه‌ گذاران خارجی اشتیاق‌شان تا چند سال آینده باز هم پابرجاست یا مانند ریوتینتو که سال‌ها پیش در معدن طلای ساری‌گونی آغاز به کار کرد و پس از مدتی انصراف خود را به صورت غیررسمی اعلام کرد و رفت باید تکرار شود؟

در حال حاضر ایران 2.7 میلیارد تن معادل یک درصد جهانی ذخایر سنگ‌آهن، 2.6 میلیارد تن معادل 4 درصد جهانی ذخایر مس، 11 میلیون تن معادل 4 درصد جهانی روی محتوا، 250 تن معادل نیم درصد جهانی ذخایر طلا، 1.16 میلیارد تن معادل تقریبا 5 درصد جهان ذخایر بوکسیت دارد. با توجه به این ظرفیت‌های معدنی باید دید چقدر بستر سرمایه‌ گذاری خارجی در کشور فراهم است. با توجه به اینکه تکنولوژی در سرتاسر جهان با سرعت در حال بروز شدن است چه میزان ایران برای سرمایه‌ گذاران خارجی جذاب خواهد بود؟

در سفر اخیر معاون وزیر منابع معدنی افریقای جنوبی به ایران محور همکاری دو کشور اکتشاف، فراوری و تحقیقات در معادن قرار گرفته در حالی که اولیفانت علاقه‌ مندی کشورش به همکاری با ایران را بعلاوه ایمنی معادن شامل معادن زغال و طلا، معادن دریایی مطرح کرده است و به صراحت گفته است می‌تواند بخش دیگری از همکاری ما استخراج ذخایر از زیر آب‌ها باشد چرا که متخصصان این کشور در زمینه فعالیت معادن دریایی مانند استحصال روی از آب دریا از تجربه زیادی برخوردار هستند.

اما ایران چقدر در استخراج آنومالی‌های طلا در حاشیه زاینده‌رود موفق بوده که بخواهد به این نیاز آفریقایی‌ها پاسخ مثبت دهد؟ در روزهایی که منابع معدنی دریایی، منابع آبی و اکتشاف همچنین زمین‌ شناسی پزشکی با سرعت در حال توسعه است، معادن ایران با مشکلات اقتصادی دست پنجه نرم می‌کنند که برخی از آنها به فعالیت‌های غیر از معدن روی آورده‌اند. حال باید دید مهمترین قراردادهای معدنی ایران در دوران رکود چه سرانجامی خواهند داشت؟

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان