مشکلات دسترسی به منابع مالی، بی‌ثباتی سیاسی، موانع قانونی و مالیاتی و نرخ تورم را می‌توان موانع اصلی در برابر بنگاه‌های کوچک و متوسط دانست. به‌ طوری‌که در حدود 40 درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، 38 درصد موانع بنگاه‌های متوسط و حدود 28 درصد از مشکلات و بنگاه‌های بزرگ مربوط به تامین مالی می‌شود. تامین مالی در مجموع 5/ 36 درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ را شامل می‌شود.

مشکلی که ایجاد معاونت صنایع کوچک در بانک صنعت و معدن را برای رفع مشکل تامین مالی بنگاه‌های کوچک در گام نخست به همراه داشت و حال در گام بعدی اعطای 20 هزار میلیارد ریال تسهیلات برای رفع مشکل نقدینگی صنایع کوچک مد نظر قرار گرفته است و براساس برنامه پیش‌ بینی شده طی دو سال آینده این رقم به 40 هزارمیلیارد ریال خواهد رسید. براساس آمارهای اعلام شده طی سال‌های اخیر 72 درصد از تسهیلات اعطایی از سوی بانک‌ها به 10 درصد از شرکت‌هایی که بیشترین دارایی را در اختیار دارند رسیده و کمتر از یک درصد از تسهیلات به 10درصد شرکت‌هایی که کمترین دارایی را دارند اختصاص پیدا کرده است.

با توجه به آمار ذکر شده می‌توان گفت تسهیلات بانکی طی سال‌های اخیر بیشتر در اختیار بنگاه‌های بزرگ قرار گرفته تا بنگاه‌های کوچک که از دارایی کمتری برخوردار بوده‌اند که این امر مشکلات بسیاری را برای این بخش به وجود آورده است، مشکلی که خبر اعلام شده از سوی مديرعامل سازمان صنايع كوچك و شهرك‌هاي صنعتي ايران می‌تواند تا حدودی آن را برطرف کند. سید محمد علی سید ابریشمی با تشریح جزئیات تامین مالی صنایع کوچک اعلام کرد: در سال جاری بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات جدید در اختیار صنایع کوچک قرار می‌گیرد.

براساس برنامه اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای افق 1396 ایجاد 21 شهرک و نواحی صنعتی جدید در دستور کار وزارت صنعت قرار گرفته که با راه‌ اندازی این شهرک‌ها منابع بیشتری باید به این بخش تزریق شود. ایجاد 14‌شهرک و نواحی صنعتی برای سال جاری، 4 شهرک و نواحی صنعتی در سال آینده و3‌ شهرک و نواحی صنعتی برای سال 1396 از برنامه‌های اصلی توسعه‌ای این وزارتخانه برای افزایش تعداد شهرک‌های صنعتی است.

از سوی دیگر براساس برنامه اعلام‌ شده از سوی این وزارتخانه طی سه سال آینده 137 شهرک و نواحی صنعتی جدید واگذار خواهد شد که از این تعداد 104 شهرک و ناحیه صنعتی در سال جاری، 18شهرک و ناحیه صنعتی در سال آینده و 15 شهرک و ناحیه صنعتی نیز در سال 1396 واگذار خواهد شد و با این شرایط می‌توان گفت، سال جاری بیشترین واگذاری‌ها صورت خواهد گرفت. دسترسی به تسهیلات، مهم‌ ترین خواسته صنایع کوچک و متوسط است که بارها از سوی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران مطرح شده است؛ خواسته‌ای که در کنار متناسب بودن نرخ تسهیلات مشکل اساسی این واحدها در حال حاضر محسوب می‌شود.

علاوه بر تسهیلات، فراهم کردن زیرساخت‌ها دیگر مشکل واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی محسوب می‌شود که در این خصوص نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت در برنامه اعلام شده راهکارهایی نیز برای تامین آب، برق، گاز، تلفن و فیبر نوری را در دستور کار قرار داده است.

جزئیات تامین مالی صنایع کوچک

سید محمد علی سید ابریشمی با اشاره به راهکارهایی که دولت برای توانمند تر کردن بخش صنایع کوچک در نظر دارد، گفت: امسال بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات جدید در اختیار واحدهای صنعتي كوچك قرار می‌گیرد که این مهم با همکاری بانک صنعت و معدن انجام می‌شود.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص تسهیلات اعطا شده در سال‌های قبل به صنایع کوچک نیز افزود:تا سال ۹۲ تنها۲۱۰ ميليارد ريال از سرمايه صندوق ضمانت سرمايه گذاري صنایع كوچك تامين شده بود كه این میزان اعتبار به ۳۲۰میلیارد ریال افزایش یافته است. وي تصریح کرد: ۷۰ درصد واحد‌های صنعتی در کشور مشکل اصلي‌ شان نقد ینگی است که باید در این راه، بانک‌ها حمایت‌های خود را از صنایع داشته باشند هر چند خزانه بانک‌ها نیز خالی است و بسیاری از بانک‌های کشور به بانک مرکزی بدهی بالایی دارند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت کشور در ادامه با تاكيد براينكه واردات بی‌ رویه به کشور باعث ضربه زدن به تولید می‌شود، اظهار کرد: حل مساله هسته‌ای اين امكان را فراهم مي آورد تا واحدهای صنعتی به دانش و ماشین آلات به روز دست یابند و بتوانند در بازار رقابتی جهانی فعالیت داشته باشند. سیدابریشمی با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته فشار سختی به تولید‌ کنندگان و صاحبان صنایع وارد شده است، اظهار کرد: تحریم‌ها بخشی از فشاری بود که به صنایع و تولید کنندگان وارد شد و همچنین واردات بی‌ رویه مشکلات زیادی را برای تولید کنندگان ایجاد کرد. وي گفت: افزايش نرخ ارز ضربه سنگيني به واحدهاي صنعتي از نظر نقدينگي وارد كرد و تورم بالا و تغيير بعضا روزانه قيمت‌ها، فعاليت بخش زيادي از صنايع را دچار اختلال كرد كه حل مشكل آنها به سادگي امكان‌ پذير نيست.

مهم‌ترین موانع بنگاه‌ها

از سوی دیگر براساس جدول اعلام شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس (تامین مالی) 5/ 36 درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ را به خود اختصاص داده و پس از آن (تورم) 35 درصد از چالش‌های این بخش را در بر می‌گیرد. (عدم ثبات سیاست‌ها) نیز با 5/ 33 درصد از چالش‌های بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ محسوب می‌شود، اما (قوانین و مالیات) نیز در مجموع نزدیک به 34 درصد مشکلات این بخش‌ها را به خود اختصاص داده است. (نرخ مبادله) یکی دیگر از موانعی است که گریبان بنگاه‌های تولیدی را گرفته، به‌ طوری‌ که مجموع مشکلات به وجود آمده به واسطه نرخ مبادله برابر با 28 درصد است.

اما « فساد » نیز در جایگاه بعدی قرار گرفته به‌ طوری‌ که نزدیک به 28 درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، متوسط وبزرگ مربوط به این بخش می‌شود. « جرائم خیابانی » را نیز می‌توان براساس جدول اعلام شده هفتمین مانع بنگاه‌های تولیدی دانست به‌ طوری‌ که 28 درصد از مشکلات این بنگاه‌ها به این بخش اختصاص دارد. از سوی دیگر « جرائم سازمان یافته » نیز در مجموع 5/ 24 درصد از مشکلات این سه گروه بنگاهی را در بر می‌گیرد.

« شیوه‌های ضد رقابتی » را می‌توان نهمین چالشی دانست که بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ را درگیر کرده است؛ در حال حاضر نزدیک به 30 درصد از مشکلات این بنگاه‌ها به این بخش مربوط می‌شود. اما « زیرساخت‌ها » که فعالان صنعتی همواره از فراهم نبودن آن شکایت دارند در آمار اعلام شده دهمین چالش این بنگاه‌ها محسوب می‌شود و براساس آمار 17 درصد از مشکلات به فراهم نبودن زیر ساخت‌ها مربوط می‌شود. اما مسائل « قضایی » را می‌توان آخرین چالشی دانست که بنگاه‌های کوچک، متوسط وبزرگ را درگیر کرده است.

از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 93 در مجموع 14 شهرک و نواحی صنعتی مصوب در کشور احداث شده که در مقایسه با سال 92 رشدی 3/ 1 درصدی داشته با توجه به آمار مذکور می‌توان گفت در حال حاضر 941 شهرک و ناحیه در کشور موجود است.

موانعهمچنین در سال گذشته 37 شهرک و ناحیه صنعتی نیز در دست بهره‌ برداری « واگذاری زمین » قرار گرفته که در مقایسه با سال قبل آن این بخش نیز رشدی حدود 5 درصد داشته است. همچنین در سال گذشته 70 شرکت خدماتی در شهرک‌های صنعتی تشکیل شده که با این شرایط تعداد شرکت‌های خدماتی موجود در این شهرک‌ها به 213 شرکت خدماتی رسید و توانست نسبت به مدت مشابه سال قبل خود رشدی بیش از 70 درصد را تجربه کند.

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان