یکی از وظایف مهمی که راه‌ آهنی‌ها درکل دنیا ملزم به انجام آن هستند حمل‌ونقل مواد معدنی و فولادی است بنابراین تولید ریل در کشور تاثیر بسیاری بر توسعه صنعت فولاد کشور خواهد داشت.

این در حالی است که در ایران بسیاری از خطوط فرسوده شده و در مواردی هم نیاز به «دوخطه شدن» وجود دارد درحال‌ حاضر نیز حدود ۷۰۰ کیلومتر خط آهن کشور در انتظار ریل‌ گذاری است که امید می‌رود با تولید ریل ملی این امر تحقق یابد تا ضمن رهایی راه‌آهن ایران از وابستگی به ریل‌های وارداتی، گامی بلند برای سرعت بخشیدن به توسعه خطوط ریلی و تکمیل خطوط نیمه تمام باشد.

زیرا واردات ریل نه‌تنها ارز زیادی از کشور خارج می‌کند بلکه مشکلات دیگری نیز به همراه دارد اما تولید ریل در داخل کشور می‌تواند چالش‌های موجود را از بین ببرد و ارزش‌ افزوده زیادی ایجاد کند.کارشناسان معتقدند یکی از علل اصلی توسعه‌ نیافتگی خط آهن در ایران، تولید نشدن ریل در کشور و نیاز به واردات این محصول فولادی در سال‌های گذشته بوده است. گفته می‌شود این مشکل در ماه‌هایی آینده با تولید «ریل ملی» برطرف خواهد شد.

ریل ملی نیمه دوم امسال به بهره‌ برداری می‌رسد

 
تولید ریل ملی شرکت ذوب‌ آهن اصفهان که گفته می‌شود در سال ۹۴ وارد بازار می‌شود می‌تواند تحولات زیادی را در صنعت فولاد ایران به وجود آورد.مهرداد تولائیان، مدیر ارشد مهندسی بهره‌ برداری ذوب‌ آهن اصفهان درباره تولید ریل در ایران می‌گوید: تولید ریل در کارخانه ذوب‌ آهن اصفهان از آذرماه امسال آغاز خواهد شد که ظرفیت اسمی آن۴۰۰ هزار تن در سال خواهد بود.وی بیان می‌کند: این کارخانه در امتداد خطوط نورد ذوب‌ آهن اصفهان قرار دارد تجهیزات اصلی نصب شده است و سایر تجهیزات تا آذر ماه تکمیل می‌شود.

وی خاطرنشان می‌کند: این میزان تولید، نیاز داخلی کشور را تامین می‌کند و پس از مدتی اگر مازاد تولید داشته باشد می‌توان ریل‌های تولیدی را صادر کرد زیرا این محصول به نسبت سایر کالاهایی که از فولاد تشکیل می‌شوند ارزش‌ افزوده بیشتری ایجاد می‌کند. وی اضافه می‌کند: شرکت ذوب‌ آهن اصفهان در سال ۸۷ احداث کارخانه تولید ریل کلید خورد.تولائیان می‌افزاید: هفته گذشته جلسه‌ای بین معاون فنی و زیربنای راه‌ آهن اصفهان و کارخانه ذوب‌ آهن برگزار شد که در این جلسه مشخص شد که ۸۰درصد ریل تولیدی ۱۸ متری، ۱۷درصدی ۲۴ متری و در حد ۳ درصد هم ۳۶ متری باشد.

وی می‌افزاید: ذوب‌ آهن در تولید انواع ریل هیچ مشکلی ندارد تنها مسئله‌ای که وجود دارد مربوط به حمل‌ونقل ریل‌ها است که شرکت راه آهن متعهد شده برای حمل‌ونقل ریل‌ها چه در بحث صادراتی و چه در بخش‌های داخلی کمک کند.وی تصریح می‌کند: فولاد آلیاژی مورد نیاز ریل‌ سازی هم در خود کارخانه ذوب‌آهن تولید می‌شود و به خاطر اینکه نیاز به تجهیزاتی متفاوت از تولید نورد بود خط تولید جدیدی راه‌اندازی شد.وی درباره میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه بیان می‌کند: در این زمینه نمی‌توان عدد و ارقامی اعلام کرد با این حال تمام تجهیزات لازم وارد کارخانه شده ولی چون دستگاه‌های موجود باید براساس برنامه‌های زمان‌بندی نصب شوند در این مرحله چند ماه زمان نیاز است که براساس پیش‌بینی‌ها تا آذرماه طول می‌کشد و سپس مرحله آزمایش و راه‌ اندازی خط تولید ریل آغاز می‌شود.

تولائیان با اشاره به اینکه مصارف داخلی جزو اولویت‌های تولید ریل ملی است، اظهار می‌کند: یکی از اهدافی که در کشور دنبال می‌شود توسعه راه‌ آهن در کشور است و بسته به میزان توسعه این بخش ریل‌های تولیدی در داخل کشور استفاده شده و مابقی تولید به کشورهای دیگر صادر می‌شود.وی خاطرنشان می‌کند: ریل‌های تولیدی با بهترین استانداردهای دنیا همخوانی دارد به همین دلیل برای صادرات آنها هیچ محدودیتی وجود ندارد ولی صادرات آن به کشورهای همسایه به خاطر هزینه‌های حمل‌ونقل مقرون به‌صرفه‌تر است اما اگر محصولات از کیفیت کافی برخوردار نباشد هیچ کجای دنیا برای آن تقاضا وجود نخواهد داشت.

 
تولید ریل به صنعت فولاد ایران رونق می‌دهد

 
چند دهه است که یکی از اهداف متخصصان کشور برای گسترش صنعت زیربنایی راه‌ آهن، تولید ریل‌های فولادی بود که تاکنون هنوز محقق نشده است. سید نقی نعیمی، استاد دانشگاه درباره تولید ریل در ایران می‌گوید: یکی از عمده‌ ترین کارهایی که در سال‌های اخیر باید در کشور انجام می‌شد تولید ریل راه‌آهن بود چرا که به‌ عنوان یکی پایه‌های صنایع تلقی می‌شود. وی می‌افزاید: در این زمینه ذوب‌ آهن اصفهان پس از بررسی‌های فنی و اقتصادی و ملی تصمیم گرفت ریل‌های فولادی راه‌آهن را تولید کند. وی تصریح می‌کند: در این زمینه حتی تحریم‌ها نتوانستند مانعی ایجاد کنند، این در حالی است که افزایش خطوط ریلی زیربنای بسیاری از صنایع را که لازمه توسعه و پیشرفت کشور است فراهم می‌کند.

وی خاطر نشان می‌کند: در یک سال حدود چندین میلیون تن فولاد با گرید ساختمانی وارد کشور شد ولی آیا نمی‌شد قسمتی از ارز تخصیصی را برای تکمیل تجهیزات موجود در ذوب‌ آهن برای تولید ریل‌های فولادی راه‌ آهن اختصاص داد؟

 
نعیمی عنوان می‌کند: هنوز در ایران انواع فولادهایی که مصرف آنها به‌طور عمده به عنوان مولد الکتریکی اعم از ژنراتور نیروگاه تا بالابرهای شیشه خودرو مصرف دارند به میزان کافی، حداقل برای برطرف کردن نیاز داخلی تولید نمی‌شود. فقط با واردات فولادهای کربنی گرید ساختمانی سبب گسترش ساخت آسمان خراش‌ها می‌شویم. این استاد دانشگاه بیان می‌کند: در ۲سال اخیر ذوب‌آهن اصفهان کوشش کرده با امکانات و تجهیزاتی که در اختیار دارد برای رفع کمبود تجهیزات فنی، و تولید ریل‌های فولادی مورد نیاز برای گسترش شبکه راه‌ آهن ایران اقدام کند.

ولی به علت نبود حمایت کافی متاسفانه اجرای این طرح، یعنی تولید ریل فولادی راه‌آهن که آرزوی متخصصان ایرانی بوده از رشد پیش‌ بینی شده، برخوردار نیست.وی تصریح می‌کند: اگر می‌خواستیم کارخانه جدیدی برای تولید ریل‌های فولادی راه‌آهن با ظرفیت اسمی حدود ۴۰۰هزار تن در سال در محل دیگری غیر از ذوب‌آهن اصفهان سرمایه‌ گذاری کنیم سرمایه‌ گذاری لازم برای احداث کارخانه در محل جدید ۱۰ برابر مقدار فعلی می‌شد و بیش از ۵ سال زمان برای شروع به بهره‌ برداری آن لازم بود.

در محصولات فولاد سازی تنوع ایجاد شود

 
فولاد سازی‌های کشور برای اینکه بتوانند شرایط مناسبی را در بازار داخلی ایجاد کرده و موارد مصرف مناسبی را برای خود به‌ دست آورند باید در محصولات خود تنوع ایجاد کنند که تولید ریل راه‌ آهن یکی از این کارها است. سعد محمدی، مدیرعامل ذوب‌ آهن اصفهان نیز درباره با احداث خطر تولید ریل راه‌ آهن در ذوب‌آهن اصفهان بیان کرده است: این پروژه موجب تنوع محصولات ذوب‌ آهن شده و مانع از خروج ارز از کشور می‌شود. مدیرعامل ذوب‌ آهن اصفهان با اشاره به اینکه این شرکت تنها فولاد ساز کشور با شیوه کوره بلند است و تولید فولاد با این روش هزینه - انرژی بیشتری نسبت به روش احیای مستقیم در ایران دارد، بیان می‌کند: با تمام این مشکلات برای افزایش تنوع سبد محصولات باید سرمایه‌ گذاری زیادی نیز در بخش‌های مختلف از جمله ریخته‌ گری، گوگرد زدایی و... برای تولید ریل انجام دهیم.

 
ریل ملی در ایران بازار خوبی دارد

 
با تولید ریل در کشور به‌ وسیله فولاد سازها وزارت راه و شهرسازی تعهد می‌کند که این محصولات را خریداری کند. عباس آخوندی، وزیر راه و شهر سازی چندی پیش با بیان اینکه توسعه راه‌ آهن و شبکه‌های ریلی در اولویت برنامه‌های کشور قرار دارد، بیان گفته بود: احداث حدود ۱۵هزار کیلومتر راه‌آهن برای ایجاد شبکه‌های جدید و بهبود و افزایش کارآیی شبکه‌های موجود در دست اقدام است. وی تاکید می‌کند: با توجه به اینکه هر کیلومتر راه‌آهن به ۱۲۰ تن ریل نیاز دارد بنا براین برای احداث ۱۵هزار کیلومتر راه‌آهن جدید، یک‌ میلیون و ۸۰۰هزار تن ریل نیاز داریم.

وی تصریح کرد: اگر ذوب‌ آهن طبق زمان مقرر (اوایل نیمه دوم امسال) ریل مورد نیاز راه‌ آهن را مطابق استانداردهای بین‌المللی تولید کند، ما نیز متعهد به خرید این محصول هستیم بنابراین بازار خوبی برای این محصول ذوب‌ آهن در داخل کشور وجود دارد.وی تصریح می‌کند: حمل‌ونقل ریلی به نسبت حمل‌ونقل جاده‌ای مزیت‌های فراوانی برخوردار دارد و ویژگی‌های اقتصادی، ایمنی و زیست‌ محیطی در کنار شرایط خاص جغرافیایی کشور موجب شده که این شیوه حمل‌ونقل بالاترین اولویت در برنامه‌های توسعه حمل‌ونقل کشور را داشته باشد.

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان