قیمت کانی‌های فلزی کاهش یافت
افت قیمت جهانی مواد معدنی به ویژه فلزات، رکود بخش مسکن به عنوان یکی از بزرگترین مصرف کنندگان مواد معدنی، وضع عوارض صادراتی برای تولیدات معدنی، تعمیم بهره‌مالکانه برای تمامی معادن سنگ‌آهن و...
ازجمله چالش‌ها و مشکلات موجود در سال ۹۴ بوده که در برنامه گنج و رنج رادیو اقتصاد ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
به گزارش استیل پدیا، برنامه گنج و رنج موضوعات مختلفی در حوزه معدن و صنایع وابسته به آن را مورد بررسی قرار می‌دهد و از نظر کارشناسان معدنی نیز استفاده می‌کند. این برنامه، به چالش‌های معدنکاری در سال ۹۴ پرداخته است.
کارشناس دفتر اکتشاف وزارت صنعت، معدن و تجارت که به عنوان کارشناس در این برنامه سخن می‌گفت، اظهار کرد: سال ۹۴ با افت و خیزهای بسیاری به ویژه در بخش اکتشافات معدنی سپری شد. یکی از مشکلات عمده معدنکاران افزایش سطح مناطق حفاظت شده و ممنوعه محیط‌زیست و منابع طبیعی است. در این زمینه سعی کردیم برای رفع این مشکل، از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری وارد عمل شویم که نتیجه آن، امضای تفاهمنامه‌ای بود و بعد از آن نسبت به تدوین متمم این تفاهمنامه اقدام شد که در صورت اجرایی شدن آن بسیاری از مشکلات مکتشفان و معدنکاران رفع می‌شود.
آیدین زینال‌زاده در ادامه گفت: متمم این نامه به سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان‌های تابع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ابلاغ شد. اما آنچه در حوزه عملیاتی کردن متمم‌نامه دیده می‌شود اجرایی شدن آن تنها از سوی فعالان بخش معدن است. در مقابل کارشناسان اداره کل منابع طبیعی استان‌ها و شهرستان ها نسبت به اجرایی کردن آن توجهی ندارند و همین موضوع باعث شده تا روزبه‌روز عرصه برای فعالیت‌های معدنکاری تنگ‌تر شود.
به گفته وی، بر اساس قانون۱۲ درصد از حقوق دولتی معادن در زمان بهره‌برداری و ۱۵ درصد از حق‌الارض را به خساراتی که مربوط به منابع طبیعی است، اختصاص داده‌اند.
ممانعت‌های محلی برای فعالیت
زینال‌زاده یکی دیگر از چالش‌های معدنکاری در سال ۹۴ را ممانعت‌های محلی دانسته و معتقد است که این اتفاقات به شکل خودجوش نبوده و از سوی برخی سازمان‌ها انجام می‌شود، این در حالی است که معدنکار رعایت ملاحظات زیست‌محیطی را در برنامه‌های خود قرار داده تا کمترین تخریب متوجه محیط‌زیست شود.
وی در ادامه از اقدامات انجام شده درباره بدهی معدنکاران سخن گفت و تاکید کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد تقسیط ۳ ساله بدهی معدنکاران را به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارائه کرد اما به نوعی با مخالفت آن مواجه شد.
نایب رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران یکی از چالش‌های مهم بخش معدنکاری را افت قیمت فلزات در بازار جهانی دانست و افزود: رکود در صنعت خودرو و ساختمان به عنوان پر مصرف‌ترین محصولات معدنی ضربه سختی به معدنکاری وارد کرد. در این میان حمایت بیشتر از صنعت فولادسازی از سوی دولت می‌توانست میزان رکود حاکم بر این بخش را کم کند. چرا که در سالی که گذشت حدود ۳ میلیون تن دپو فولاد در ایران موجود بود. این در حالی بود که شاهد واردات ۲میلیون و ۷۰۰ هزار تن فولاد به کشور بودیم.
از نکات مهم درباره صنعت فولاد ایران، کاهش تولید فولاد است که در گزارش ارائه شده از سوی انجمن جهانی آهن و فولاد به آن اشاره شده است. دپو محصولات معدنی همچون فولاد و سیمان، کاشی و سرامیک و سنگ‌های ساختمانی در کشور در سال۹۴ رو به افزایش بود.
تعطیلی معادن سنگ‌آهن
به گفته بسیاری از کارشناسان کاهش قیمت جهانی فلزات و افزایش قیمت سوخت اثر مستقیمی بر میزان تولیدات مواد معدنی داشته است. از طرفی رکود حاکم بر بخش معدن و غیراقتصادی شدن فعالیت بسیاری از معادن سنگ‌آهن از جمله چالش‌های موجود در بخش معدن بود.
رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران نیز که مهمان برنامه گنج و رنج بود درباره چالش‌های معدنکاری در سال ۹۴ نیز اظهار کرد: سالی که گذشت یکی از سخت‌ترین سال‌های معدن ایران و جهان بود. زیرا از ۲ جهت زیرفشار بودیم. نخست تحت تاثیر قرارگرفتن رکود حاکم بر بازار مواد معدنی به دلیل کاهش قیمت عمده مواد معدنی از سوی کشور چین بود. به عنوان مثال سنگ‌آهن از هر تن ۱۴۰ دلار به ۴۰دلار رسید و مس از ۹هزار دلار به ۴۵۰۰ دلار افت قیمت داشت.
سعید صمدی افزود: عمده کانی‌ها افت شدید قیمتی را تجربه کردند که قابل پیش بینی نبود. البته در ایران علاوه بر رکود جهانی، رکود داخلی نیز بر بخش معدن وجود داشت که فشار را بر معادن بیشتر می‌کرد. حال اگر بخواهیم شرایط معدنکاری در سال ۹۴ را مورد بررسی قرار دهیم، می‌بینیم که افت قیمت سنگ‌آهن، سرب و روی، طلا، مس و... بر تولید آنها نیز اثرگذار بود. به گونه‌ای که در برخی موارد با سرمایه‌گذاری‌ها همراه شد.
به گفته رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران، بیشترین تاثیر افت قیمتی، بر سنگ‌آهن بود که منجر به تعطیل شدن معادن شد. تعداد زیادی از معادن سنگ‌آهن در منطقه خاف، زنجان، کردستان و... به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی از ادامه فعالیت بازماندند. براساس آمار موجود در سال ۹۳ حدود ۳۴ میلیون تن صادرات سنگ‌آهن داشتیم که در سال ۹۴ به ۱۲ میلیون تن رسید.
وی بر این‌باور است که باید متولیان حوزه معدن رکود و کاهش قیمت و موج مخرب بر بخش معدن را پیش‌بینی می‌کردند تا معدنکاران برای رویارویی با آن آمادگی کافی داشته باشند. همچنین معادن شن و ماسه، سنگ‌های تزئینی، سیمان و.. نیز به دلیل رکود در صنعت ساخت‌وساز با مشکل مواجه شدند که در این میان بیشترین تاثیر بر معادن سنگ‌های تزئینی بود که باعث شد بسیاری از آنها با ظرفیت ۱۵درصدی به فعالیت خود ادامه دهند. از طرفی از دست دادن بازار صادراتی نیز از دیگر مشکلات حوزه معدن بود.
وی معتقد است که بخش اکتشافات معدنی از بخش‌هایی است که ریسک بالایی دارد و در سالی که گذشت اقدامات آنچنانی انجام نشد و بیشتر در حد شعار بود تا عمل.
به گفته صمدی معادن زغال‌سنگ در ایران مزیت‌هایی به همراه دارند. نخست اینکه به دلیل وارد کننده بودن این محصول، هرقدر زغال سنگ تولید کنیم، به همان نسبت از میزان واردات کم می‌شود. دوم اینکه قیمت زغال سنگ کاهش نداشته و در برهه‌ای از زمان افزایش یافته است. همچنین معادن اشتغالزایی این معادن نسبت به دیگر معادن بسیار بیشتر است و در صورت سرمایه‌گذاری در این حوزه، می‌توان از ذخایر چند میلیاردی زغال سنگ استفاده کرد.
- نرگس قیصری-
استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان