کک نفتی یکی از محصولات حاصل از پالایش نفت خام به شمار می‌آید. کک نفتی یک محصول فرعی حاصل از پالایش نفت خام است که به‌طور اصلی از کربن تشکیل شده و دارای مقدار زیادی گوگرد و فلزات سنگین مانند نیکل و وانادیم است.

به گزارش استیل پدیا، تولید کک نفتی در جهان در سال ۲۰۱۴م ۲۴میلیون و ۷۰۰هزار تن بود که کشور چین به تنهایی ۴۹درصد تولید دنیا را به خود اختصاص داد.

 
در خاورمیانه نیز در سال نامبرده ۹۵۰هزار تن کک نفتی تولید شد و کویت در این زمینه رتبه نخست منطقه را داشت. مصرف کک نفتی در جهان به میزان ۷۶درصد در صنعت آلومینیوم، ۵درصد در صنعت فولاد و بقیه در سایر صنایع است.

 
طرح تولید پترولیوم کک به‌ عنوان یکی از طرح‌های دانش‌بنیان کشور است که با هدف دستیابی به فناوری مربوط و به منظور تامین بخش مهمی از نیاز صنایع تولید آلومینیوم و فولاد کشور اجرا شده است.

 
تولید کک از مواد سنگین نفتی روشی است که برای نخستین‌بار در کشور با اتکا به فناوری بومی انجام می‌شود. در این طرح میزان گوگرد و فلزات سنگین در خوراک واحد کک‌سازی که تاثیر اساسی در کیفیت محصول نهایی دارند با تدابیر ویژه به‌ صورت مناسبی حل شده است.

 
ماده اولیه مورد نیاز برای تولید کک از ته مانده برج تقطیر در خلأ پالایشگاه آبادان و «سی‌اس‌او» پالایشگاه اراک تامین خواهد شد.

 
در فرآیند تولید کک نفتی، ماده اولیه (وکیوم باتوم پالایشگاهی)، به مواد با ارزش تر نظیر کک نفتی و محصولات مایع (نفتا، گازوئیل، ال پی جی) تبدیل می‌شود. نیاز فعلی صنعت آلومینیوم کشور به کک، سالانه ۲۰۰هزار تن است که درحال‌ حاضر بخش زیادی از آن از طریق واردات تامین می‌شود و با توجه به رشد تولید آلومینیوم در کشور، نیاز به کک نیز افزایش خواهد یافت.

 
در صنعت فولاد که تولید آن درحال‌ حاضر حدود ۱۵میلیون تن در سال است، سالانه به حدود ۴۵هزار تن کک سبز نیاز است که این رقم برای افق ۱۴۰۴ که ظرفیت تولید فولاد ۵۵میلیون تن پیش‌ بینی شده، حدود ۱۳۵هزار تن در سال است.

 
افزایش تولید آلومینیوم و فولاد در برنامه‌های توسعه کشور، نشان می‌دهد که توسعه بخشی از زنجیره تامین مواد در صنایع مهم کشور به شدت به کک نفتی وابسته است.

 
از طرفی با تولید این ماده در کشور از خروج سالانه نزدیک به ۱۰۰میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. با توجه به موارد یاد شده بود که طرح تولید پترولیوم کک به‌وسیله ایمیدرو به تصویب رسید.

 
در نهایت با حضور معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در روز ۳۱ شهریور امسال، از نخستین فناوری ایرانی کک نفتی و افتتاح واحد نیمه صنعتی آن در محل پژوهشگاه صنعت نفت رونمایی شد.

 
چندی پیش مهدی کرباسیان در مراسم افتتاح واحد نیمه صنعتی کک نفتی که بر اساس همکاری سازمان ایمیدرو و پژوهشگاه صنعت نفت و در چارچوب یک طرح پژوهشی شکل گرفت، گفت: اکنون امکان تولید سالانه ۲۰۰ هزار تن کک نفتی در کشور فراهم شده است. کک نفتی کاربردهای گوناگون غیرسوختی مانند الکترودهای گرافیتی، الکترودهای کربنی یا همان آندها در صنایع مختلف ازجمله آلومینیوم و فولاد دارد.

 
طرح پژوهشی تولید کک نفتی از سال‌ها قبل در پژوهشگاه مواد نفتی شروع شد که در سال‌های گذشته به علت بروز مشکلات اجرایی، کمبود منابع مالی لازم با تاخیر رو‌به‌رو شد. در سال ۱۳۹۳ با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، ایمیدرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت حمایت لازم را از این طرح پژوهشی انجام داد تا سرانجام با همت مهندسان ایرانی به ثمر رسید. اکنون کشور ما صاحب این فناوری شده و به زودی طرح صنعتی تولید کک نفتی در منطقه شروع خواهد شد.

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان