وجود ظرفیت‌های فراوان معدنی در کشور باعث شده تا مسئولان، بخش معدن را جایگزینی مناسب به جای درآمدهای نفتی بدانند. در نتیجه برای اجرایی شدن این موضوع جلوگیری از خام‌فروشی و جذب سرمایه‌گذار به ویژه سرمایه‌گذار خارجی بیش از گذشته اهمیت خواهد یافت.

به گزارش استیل پدیا، از سویی دیگر برای جذب بهتر سرمایه‌ گذاران خارجی باید اقدامات و زیرساخت‌های اساسی انجام شود. اخذ پروانه بهره‌ برداری از سوی شرکت‌های خارجی سرمایه‌گذار می‌تواند تمایل آنها برای فعالیت در این بخش را افزایش دهد. درواقع شرکت‌های سرمایه‌ گذار ایرانی – خارجی یا حتی خارجی می‌توانند در چارچوب مقررات شورای‌عالی معادن مجوزهای لازم برای فعالیت در بخش معدن را دریافت کنند.

چندی پیش، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: تهیه نقشه راه برای تامین منابع مالی خارجی ضروری است تا بدانیم منابع مالی در چه بخش‌هایی باید مصرف شود.خزاعی بهترین تامین مالی در بخش معدن را استفاده از سرمایه‌ گذاری مستقیم و مستقل خارجی عنوان کرد و گفت: سرمایه‌ گذاری مشترک داخلی و خارجی بهترین نوع تامین مالی منابع خارجی است. وی افزود: باید برای سرمایه‌ گذاران خارجی این فرصت را فراهم کرد که امکان مالکیت بهره‌برداری از معدن برای آنها در کشور فراهم شود. این در حالی است که در بیشتر نقاط جهان، امکان تملک زمین یا معدن برای کشورهای درخواست‌کننده وجود ندارد. اما در ایران سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند شرکتی را با مالکیت صددرصد به نام خود ثبت کند و به این طریق پروانه بهره‌برداری معدن را به نام خود به ثبت برساند.

 
اخذ پروانه بهره‌ برداری برای شرکت‌های خارجی

 
مهدی کرباسیان، رییس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) درباره بخش معدن و استفاده از ظرفیت‌های این بخش برای جذب سرمایه‌ گذار به ویژه سرمایه‌ گذار خارجی اظهار کرد: کشور ما دارای ظرفیت‌های وسیع و ذخایر فراوان از مواد معدنی است. این در حالی است که کار اکتشافی در ایران به طور کامل انجام نشده است، بنابراین با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خام‌ فروشی، باید سرمایه‌ گذاری در این حوزه انجام شود.وی ادامه داد: خوشبختانه رهبر معظم انقلاب، چندی پیش اعلام کردند؛ حرکت بخش معدن باید در جهتی باشد که بتوان درآمدهای آن را جایگزین درآمدهای نفتی کرد. در نتیجه حرکت‌های ما در بخش معدن باید بر این اساس انجام می‌شود.

کرباسیان بیان کرد: یکی از امتیازهای بزرگ در این میان معدنی بودن کشور ایران و در اختیار داشتن مواد معدنی متنوع است که می‌توان در جذب سرمایه و سرمایه‌گذار موثر باشد. در ایران شرکت‌های خارجی که تاسیس می‌شود چه مستقل و چه به صورت مشارکتی با شرکت‌های ایرانی می‌توانند در بخش معدن و در حوزه اکتشاف، استخراج فرآوری و رفتن تا صنایع معدنی حضور داشته باشند. این موضوع امتیازی خوب برای بخش معدن تلقی می‌شود. به گفته رییس هیات عامل ایمیدرو، یکی از نیازهای عمده در بخش معدن تامین سرمایه برای سرمایه‌گذاری است به همین دلیل باید گفت سرمایه‌ گذاران خارجی برای ورود و فعالیت در حوزه اکتشاف، استخراج و فرآوری مشکلی ندارند.

شاید ضرورت باشد این موضوع را مطرح کنیم که شرکت‌ها می‌توانند در حوزه اکتشاف فعالیت کرده و در صورتی که معدن به بهره‌برداری برسد، پروانه اخذ کنند. این پروانه بهره‌برداری می‌تواند به شرکت‌های ایرانی، ایرانی – خارجی یا خارجی داده شود و آنها می‌توانند در چارچوب مقرراتی که شورای‌عالی معادن وضع کرده است این مجوزها را اخذ کرده و در بخش معدن ایران فعالیت کنند.کرباسیان گفت: در واقع در صورتی که یک شرکت خارجی برای فعالیت در بخش معدن وارد شود می‌تواند بر مبنای معدن و تا زمانی که معدن ذخیره دارد، پروانه بهره‌ برداری را در اختیار بگیرد.

 
علاقه‌ مندی سرمایه‌ گذاران خارجی برای ورود به بخش معدن

 
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره استقبال سرمایه‌ گذاران خارجی برای ورود به بخش معدن ایران، اظهار کرد: به طور کلی این علاقه‌ مندی برای ورود به بخش معدن ایران وجود دارد. ما از هفته آینده آگهی‌های فراخوان سرمایه‌گذاری در حوزه اکتشاف برای ۲۰۰هزار کیلومتری که عملیات اکتشافی آن را اجرایی کردیم، آغاز خواهد شد و مطمئن هستیم در این حوزه تعدادی از شرکت‌های خارجی یا به صورت مستقیم و با مشارکت شرکت‌های ایرانی وارد شده و تا مرحله ایجاد صنایع معدنی حضور خواهند داشت.

وی درباره استفاده از سرمایه‌ گذاران خارجی از اکتشاف تا صنایع معدنی نیز افزود: بدون شک این موارد در اولویت خواهند بود اما این موضوع تنها شرط ورود و همکاری نخواهد بود. در واقع سرمایه‌ گذاران باید کسانی باشند که از نظر مالی و فنی توان بهره‌ برداری داشته باشند. در واقع ضرورتی وجود ندارد که بخواهند از مرحله نخست تا آخر فعالیت‌های معدنی حضور داشته باشند.

ورود فناوری به همراه سرمایه خارجی

 
عباسعلی ایروانی، مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بخش معدن و ثبت صدرصدی شرکت به نام خودشان، اظهار کرد: شرکت‌هایی که در ایران به ثبت می‌رسند، حتی اگر صددرصد سهام آنها خارجی باشد باز هم شرکت ایرانی محسوب می‌شود.وی ادامه داد: بنابراین وقتی شرکتی خارجی را در ایران به ثبت می‌رسانند، تمامی قوانینی که درباره شرکت‌های ایرانی وجود دارد برای آنها نیز لازم الاجرا است. در واقع شرکت‌های خارجی که در ایران ثبت می‌شوند می‌توانند براساس قوانین و مقررات پروانه اکتشاف و بهره‌ برداری بگیرند و در بخش معدن فعالیت کنند.

البته این موضوع مشروط بر این است که شرکت در داخل ایران به ثبت برسد. ایروانی تصریح کرد: از گذشته نیز این موضوع وجود داشته که سرمایه‌ گذاران خارجی با همکاری ایرانی‌ها یا به صورت مجزا با ثبت شرکت در ایران وارد بخش‌های مختلف از جمله معدن شده و فعالیت می‌کردند، اما باید این نکته را در نظر داشت، زمانی که سرمایه‌گذار برای فعالیت وارد بخشی همچون معدن می‌شود به فکر امنیت سرمایه و به نتیجه رسیدن فعالیت خود در کوتاه‌ ترین زمان ممکن است، زیرا طولانی شدن مدت اجرای طرح توجیه اقتصادی آن را از بین می‌برد. وی بیان کرد: در این میان یک سری مشکلات داخلی وجود دارد که علاوه بر سرمایه‌ گذار خارجی درباره بهره‌بردار داخلی نیز دیده می‌شود.

به عنوان مثال مشکلاتی همچون معارضان محلی، گرفتن مجوز از سازمان‌های مختلف برای فعالیت در بخش معدن و... موضوعاتی است که فرآیند اخذ مجوز برای فعالیت‌های معدنی را طولانی می‌کند. در نتیجه این موضوعات ممکن است تمایل سرمایه‌ گذاران خارجی برای ورود و فعالیت در بخش معدن را کاهش دهد.به گفته مدیر کل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در صورتی که مشکلات موجود در بخش معدن برطرف شود می‌توان به افزایش تمایل سرمایه‌ گذاران خارجی در این بخش امیدوار بود. در صورت ورود سرمایه‌ گذاران خارجی به بخش معدن علاوه بر ورود سرمایه به این بخش، فناوری و دانش فنی نیز وارد می‌شود. این موضوع منجر به نوسازی در برخی واحدهای فرآوری شده و به دنبال آن بهره‌وری افزایش و قیمت تمام‌شده کاهش می‌یابد.

- کتایون ملکی-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان