آموزش کارگران؛ پیش شرط افزایش بهره‌وری
برگزاری دوره‌های آموزشی برای یادگیری مسائل ایمنی و فنی یکی از اقدامات بسیار مهم است که خوشبختانه هم‌اکنون مورد توجه مسئولان معدنی کشور قرار گرفته و در همین زمینه شاهد برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارگران در سطوح مختلف هستیم.
به گزارش استیل پدیا، یکی از نکات مهم درباره این دوره‌ها این است که کارگرانی که این دوره‌ها را نگذرانده باشند، اجازه ورود به معدن را نخواهند داشت.
کارشناسان و فعالان این حوزه معتقدند که افزایش دانش و آشنایی معدنکاران با مسائل ایمنی منجر به افزایش بهره وری می‌شود. اما در کنار این بحث باید برای تجهیزات و فناوری‌های معادن ایران که بسیاری از آنها هنوز قدیمی هستند و به روز نشده‌اند تدبیری اندیشید.
تفاهمنامه‌های ۳جانبه
هرمز ناصرنیا، رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران درباره برگزاری دوره‌های آموزشی کارگران و مهندسان معدنی گفت: سازمان نظام مهندسی معدن ایران علاوه بر اینکه دوره آموزشی برای مهندسان و متخصصان به منظور ارتقای پایه برگزار می‌کند، برای آموزش کاردان‌ها نیز با سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران مذاکراتی انجام داده تا بخش آموزشی آنها را برعهده بگیرد. او در ادامه گفت: برای آموزش کارگران معدنی تفاهمنامه‌ای با سازمان فنی و حرفه‌ای به امضا رسیده و نخستین دوره درحال اجرا برای کارگران معدنی «ایمنی عمومی در معادن روباز و زیرزمینی» است.
ناصرنیا اظهار کرد: با گذشت زمان و به تدریج که دوره‌های ایمنی افزایش یابد، اگر کارگری دوره آموزشی را نگذارنده باشد حق ورود به معدن را نخواهد داشت. در واقع قانونی شدن این موضوع به نوعی سبب خواهد شد که تمام کارگران، دوره‌های آموزشی را بگذرانند.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران با اشاره به اینکه به تدریج برای مشاغل مختلف کارگری، دوره‌های تخصصی برگزار می‌شود، افزود: دوره‌های آموزشی در ابتدای راه بوده و تازه آغاز شده است. هم اکنون برای چندین استان این طرح به شکل نمونه آزمایشی آغاز شده و با گذر زمان گذراندن این دوره‌ها به عنوان تکلیف خواهد شد.
برنامه تدوین شده برای دوره آموزشی
در این زمینه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) نیز در ۳ماهه تابستان سال جاری، دوره‌های آموزش ایمنی کار برای کارگران معادن بخش خصوصی ۷ استان کشور برگزار کرد.
از ابتدای تیر تاکنون کارگران استان‌های سمنان، زنجان، خراسان رضوی، یزد، همدان و فارس در مجموع ۵۶۰۰ نفر ساعت آموزش را طی کرده‌اند. شمس‌الدین سیاسی‌راد، مدیر آموزش، پژوهش و فناوری سازمان ایمیدرو نیز در این باره اظهار کرده است: دوره‌های یادشده به منظور اجرای برنامه مشترک سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و سازمان نظام مهندسی معدن ایران و همچنین سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور است که در قالب تفاهمنامه همکاری‌های مشترک وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام می‌شود. سیاسی‌راد در ادامه از اجرای مرحله دوم این دوره‌ها برای دیگر استان‌ها خبر داد و گفت قرار است نتایج دوره اول نیز در دوره دوم در نظر گرفته شود.
تفاوت بین کارگران آموزش ندیده و فنی
محمدحسین بصیری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس نیز درباره آموزش کارگران معدن و این موضوع که بخش معدن ایران تا چه اندازه به برگزاری دوره‌های آموزشی نیازمند است، گفت: بخش‌های تجاری اعم از خصوصی و دولتی در جهان تفاوت‌هایی بین آموزش‌های در نظر گرفته برای کارگران با تجربه و حرفه‌ای با کارگران تازه کار متفاوت وجود دارد، این در حالی است که در ایران موضوع آموزش به ویژه رعایت مسائل ایمنی به شکل جدی و ایده‌آل دنبال نشده است.
او با اشاره به اینکه فعالیت در برخی معادن با جان کارگران در ارتباط است، گفت: یکی از اقدامات مهم و اساسی برای کارگرانی که در بخش‌های مختلف معدن و صنایع معدنی فعالیت می‌کنند رعایت مسائل ایمنی و پیشگیری از به وجود آمدن حوادث است که این امر با آموزش کارگران برای انجام کارهای‌شان براساس قوانین و رعایت مسائل ایمنی به وجود می‌آید. از دیگر نتایج آموزش کارگران افزایش مهارت کارگران و بالارفتن بهره‌وری است، در واقع هم در کمیت و هم کیفیت تاثیرگذار خواهد بود.
بصیری بیان کرد: بحث آموزش و توانمندی نیز می‌تواند در دیگر بخش‌ها همچون مدیریت نیز مطرح شود و از افراد کارآمد و توانا برای اداره امور استفاده شود. زیرا در برخی موارد به دلیل نداشتن توانایی لازم و برنامه ریزی، سرمایه‌های بسیاری از دست رفته است.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: یکی دیگر از راهکارهایی که می‌تواند منجر به افزایش انگیزه برای کارگران معدنی برای طی کردن دوره‌های آموزشی شود ارتقای جایگاه آنها است.
به این ترتیب که بعد از گذراندن دوره نخست آموزشی به دوره تخصصی ورود کنند. او معتقد است که در کنار آموزش کارگران برای آشنایی با اصول و قوانین صحیح معدنکاری لازم است تا به ایمنی معادن نیز توجه شود تا در کنار معدنکاری سیستماتیک فضای ایمن برای اجرای پروژه‌ها نیز فراهم باشد. زیرا مسائل ایمنی تنها به آموزش معدنکاران خلاصه نمی‌شود و نیاز به تجهیزات و فناوری‌های خاص خود را دارد.
به عنوان مثال تجهیزات جلوگیری از حوادث معدنی و سیستم نظارت که در معادن باید استفاده شود ازجمله مواردی است که باید به عنوان اصول اولیه ایمنی مورد توجه قرار گیرد. این در حالی است که بسیاری از معادن در ایران، به ویژه معادن زیرزمینی همچون زغال‌سنگ تجهیزات ایمنی بسیار قدیمی به کار گرفته شده و به روز نیستند. اگر برنامه‌ای برای تجهیز معادن به فناوری روز و ایمن شدن آنها در نظر گرفته شود نتایج مثبت بسیاری به همراه خواهد داشت.
- نرگس قیصری-
استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان