قرن بیست‌ویکم میلادی در حالی شروع شد که توازنی نسبی در بازارهای معدنی جهان وجود داشت.

به گزارش استیل پدیا، رفته‌ رفته با توسعه بیشتر چین و رشد اقتصادی سریع آن، بازارهای مختلف به این کشور وابسته شدند و کوچکترین تغییری در سیاست‌های داخلی و خارجی یا وضعیت اقتصادی چین باعث تبعات سنگینی برای آنها شد. چین علاوه بر آنکه بزرگترین متقاضی محصولات معدنی بود، به طور مستقیم در کشورهایی مانند استرالیا هم سرمایه‌ گذاری کرده بود تا آنها را به خود متکی کند. اما آخرین ضربه‌ای که بازارهای معدنی جهان از چین خوردند، کاهش ارزش یوآن در هفته گذشته بود. تصمیم چین مبنی بر کاهش ارزش یوآن در روز سه‌شنبه هفته گذشته، شوکی بزرگی را به بازارهای جهانی وارد کرده است.

 
این کاهش ضربه سختی بر ارزش سهام شرکت‌های معدنی جهان وارد کرده و همچنین بر بیشتر کالاها به جز طلا و نقره تاثیرگذار بوده است.

 
بزرگترین وارد کننده فلزات جهان به دنبال داده‌های اقتصادی ضعیف، ارزش پول خود را پایین آورده است.

 
به اعتقاد کارشناسان، این حرکت به صادرکنندگان امکان می‌دهد که عرضه فلزات را در بازار افزایش دهند درحالی که پیش از این در بازار آنها شاهد عرضه مازاد بودیم.

ضربه به شرکت‌های بزرگ

 
شرکت «گلنکور» در این رکود، بیشترین آسیب را دیده است به‌ گونه‌ای که با حدود ۸ درصد کاهش ارزش در اواسط هفته گذشته در بورس لندن، رکورد پایینی را به ثبت رساند.

 
سهام شرکت‌های معدنی برتر جهان همچون «بی‌اچ‌پی بیلتون» ۴/۶ درصد کاهش داشته در حالی‌که رقیب آن «ریوتینتو» با کاهش ۳ درصدی ارزش سهام خود مواجه شده است.

 
دیگر بازنده بزرگ، شرکت «فریپورت مک موران» بوده که ارزش سهام آن با ۱۳/۷ درصد کاهش مواجه شده و در روزهای بعد، از برنامه‌ای مبنی بر فروش حدود یک میلیارد دلار از سهام خود خبر داده است.

 
هر ۶ فلز اصلی در بازار بورس فلزات لندن بیش از ۲ درصد کاهش داشتند، به طوری‌ که مس به پایین‌ ترین سطح قیمتی خود از جولای ۲۰۰۹ تاکنون یعنی رقمی معادل ۵ هزار و ۱۰۹ دلار در هر تن رسید.

 
همچنین «روی» به پایین‌ ترین سطح قیمتی خود در طول ۲ سال گذشته رسیده و آلومینیوم با کاهش مواجه شده و عددی معادل ۱۵۷۰/۵ دلار در هر تن را ثبت کرده که در طول ۶ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.قیمت طلا برخلاف رکود در بازارهای آسیا، به دنبال تصمیم عجیب چین، افزایش یافت. فلزات گرانبها نیز در روزهای پایانی هفته گذشته ۱۱۰۹ دلار در هر تن به فروش رسید. طلای آماده تحویل در ماه دسامبر روزانه بالای هزار و ۱۰۹ دلار و ۳۰ سنت به ازای هر اونس و در پایین‌ترین سطح خود هزار و ۹۳ دلار و ۳۰ سنت به ازای هر اونس قیمت‌ گذاری شد.

 
در این میان شاخص «گلدتراست» که بزرگترین حامی بازار بورس طلا است، کمی بالاتر از ۶۶۷/۵۹ تن در روز سه شنبه نسبت به مقدار ۶۶۷/۶۹ تن در روز دوشنبه تغییر پیدا کرد.

 
به اعتقاد تحلیلگران، بازارها دوام نخواهند آورد برای مثال شاخص «اس‌اندپی» در دادوستدهای هفته گذشته با یک درصد کاهش مواجه شد درحالی‌که شاخص «داو جونز» ۲/۱درصد کاهش داشت. شاخص۶۰۰ سهام برتر اروپایی نیز ۱/۵ درصد در طول هفته گذشته کاهش داشتند.

 
نوسانات بازارها به چه دلیل است؟

 
چین یکی از کشورهایی است که توانسته با استفاده از محصولات معدنی کشورهای دیگر، صنایع معدنی و اقتصاد خود را رونق بسیاری ببخشد. با این حال، این کشور هنوز هم علاوه بر تولیدات معدنی بسیار، بزرگترین متقاضی محصولات معدنی جهان بوده؛ ضمن آنکه در حال حاضر هم دومین اقتصاد بزرگ جهان است.

این شرایط باعث می‌شود که با اوج گرفتن چین، وضعیت کشورهای معدنی هم بهبود یابد و با رکود آن، این کشورها با مشکلات بسیاری مواجه شوند. در یک سال اخیر هم با کاهش رشد اقتصادی چین، بازارهای جهانی محصولات مختلف و بورس‌های بزرگ جهانی با مشکلات جدی مواجه شدند و قیمت محصولات معدنی آنها کاهش یافت. کاهش ارزش یوآن مزید بر علت شده است. این سخنان را محمد حسین بابالو، تحلیلگر بورس نوان کرد.

 
بابالو ادامه داد: دستکاری نرخ ارز همواره یکی از سیاست‌های دولت‌های مختلف برای کنترل وضعیت صادرات و واردات محصولات خود بوده است. چین هم با دستکاری دوباره نرخ ارز خود و تضعیف یوآن که شاید برای ششمین بار در یک‌سال اخیر بوده است، باز هم شرایط را برای تقویت صادرات خود بهتر کرد. با این شرایط، کشورهای دیگر نمی‌توانند به راحتی اقدام به صادرات محصولات خود به چین کنند. این شرایط به قدری دشوار بوده که «فدرال رزرو امریکا» همچنان از افزایش ارزش دلار پرهیز می‌کند. در صورتی که ایالات متحده بخواهد چنین کاری انجام دهد، شرایط دشوار کنونی آنها در بازارهای معدنی بسیار وخیم‌تر خواهد شد.

 
به گفته این تحلیلگر بورس در هر صورت، چین تنها کشوری نیست که بر مکانیزم‌های بازار اثر می‌گذارد و شرایط موجود ناشی از وضعیت متغیرهای مختلفی است. به عنوان مثال، در یک سال گذشته، همزمان با کاهش تقاضای چین و جهان برای محصولات معدنی مختلف، ارزش دلار هم نسبت به سایر ارزها افزایش یافته که این موضوع هم بر کاهش بیشتر قیمت محصولات اثرگذار بوده است. این کارشناس بورس نسبت به آینده کوتاه‌مدت و بلندمدت بازارهای معدنی چندان خوش‌ بین نیست.

به گفته او، با آنکه برخی از تحلیلگران معتقدند اتفاقاتی مانند افزایش رشد کشورهای نوظهور و به‌ ویژه هند ممکن است بتواند باز هم آهنگ رشد به بازارهای جهان بدهد، چنین انتظاراتی دور از ذهن است و چندان انطباقی با واقعیت ندارد.

 
بابالو در پایان گفت: در هر صورت نمی‌توان با قاطعیت گفت که وضعیت کنونی ناشی از رکود در بازار کالا است. در حقیقت، رشد قیمت‌ها تا سال ۲۰۱۱م، ناشی از تقاضای کاذب و دست‌ساخته دولت‌های بزرگ بوده است. امریکا، اروپا و چین پس از سال ۲۰۰۸م سرمایه‌ گذاری‌های هنگفتی در بازار خود کردند و با افزایش تقاضا باعث شدند که قیمت‌ها افزایش یافته و خروج از بحران بزرگ جهانی امکانپذیر شود. ضمن آنکه تولید کنندگان محصولات معدنی جهان هم تولیدات خود را کاهش دادند تا باعث کسری عرضه در بازار شوند.

به همین دلیل بود که قیمت‌های آن دوره را می‌توان تا حدودی غیرمنطقی و بر خلاف وضعیت بازار دانست و شرایط کنونی ناشی از نیروهای واقعی است که در بازار وجود دارد. برای مصون شدن در برابر این شرایط، نیاز است که علاوه بر افزایش بهره‌ وری شرکت‌های معدنی، از تولید صادرات‌ محور به سمت تولید مبتنی بر تقاضای داخلی حرکت کنیم.

- مهدی نیکوئی-

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان