داستان از خرداد سال ۹۳ آغاز شد؛ زمانی که سازمان خصوصی‌سازی کشور خبر از واگذاری بلوک ۷۷/۲۲درصدی سهام شرکت آلومینیوم المهدی و بلوک ۱۰۰درصدی آلومینیوم هرمزال داد.

به گزارش استیل پدیا اسفند سال گذشته نیز به‌دنبال برگزاری مزایده در بورس، مجموعه عظیم صنعتی آلومینیوم المهدی و هرمزال به قیمت ۹۱۰۰میلیارد ریال، به فروش رسید؛ اما بعد از انجام مزایده و بروز حرف و حدیث‌هایی درباره این واگذاری، این مجتمع صنعتی مورد تجدید ارزیابی قرار گرفت. اما این پایان ماجرا نبود، سخنان انتقادی برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره واگذاری این طرح به بخش خصوصی، این واگذاری را بار دیگر بر سر زبان‌ها انداخت و این حرف و حدیث‌ها وارد فاز دیگری شد.

در بین مخالفان واگذاری آلومینیوم المهدی و هرمزال به بخش خصوصی، برخی معتقد بودند که در مزایده، اموال مجتمع آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال کمتر از آنچه باید باشد، ارزش‌گذاری شده است. در مقابل عده‌ای این واگذاری را از اساس مخدوش دانسته و معتقد بودند باید مزایده ابطال و دوباره برگزار شود، چراکه پس از واگذاری شرکت مجموعه‌ای از دارایی‌های جدید در آن کشف شده که قیمت‌گذاری نشده بود.

 
چرا تنفس یک ساله؟

 
احمد توکلی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به حراج مجتمع آلومینیوم المهدی هرمزال به نام خصوصی‌سازی، به نمایندگی از مخالفان این مزایده، سازمان خصوصی‌سازی را مورد انتقاد قرار داد.
وی اوایل هفته جاری نیز در مجلس شورای اسلامی به وزیر اقتصاد هشدار داد که جلوی حراج بزرگترین مجتمع آلومینیوم کشور را بگیرد؛ چرا که نتیجه حاصل از ارزیابی دوباره رقمی حدود ۴۰۰میلیارد تومان بیش از ارزش‌گذاری اولیه بود.

 
انتقاد وی به نشست برنامه خبری شبکه۲ سیما نیز کشیده شد، درحالی که عبدالله پوری‌حسینی رییس سازمان خصوصی‌سازی کشور نیز در این برنامه حضور داشت. توکلی در این برنامه گفت: فروش مجتمع آلومینیوم المهدی هرمزال به ارزش ۱۷۵۰میلیارد تومان را در خرداد ۱۳۹۳ آغاز و بعد اعلام کردند چون این مجتمع مشتری نداشت، در مرحله دوم قیمت آن‌را ۸۸۰میلیارد تومان تعیین کردند. مزایده دوم در بهمن ۱۳۹۳ اعلام شد و در اسفند همان سال پاکت‌های مزایده باز شد که دوباره مزایده مورد اعتراض قرار گرفت و با اعتراضات انجام شده، در مرحله سوم دوباره ارزیابی جدید انجام شد و قیمت مجتمع به ۱۷۳۳میلیارد تومان رسید که با این وصف ۸۰۳میلیارد تومان به قیمت مجتمع اضافه شد. این نشان می‌دهد که اعتراضات انجام شده بجا بوده است.

 
وی با اشاره به اینکه براساس قرارداد امضا شده بین سازمان خصوصی‌سازی و خریدار آلومینیوم المهدی هرمزال قرار است خریدار بدهی خود را در مدت ۷ سال به‌صورت اقساط و از طریق فروش ماهانه شمش پرداخت کند و براساس نامه رییس هیات عامل ایمیدرو دولت در این زمینه افزون‌بر ۵۰میلیون دلار ضرر خواهد کرد و خریدار نیز چندان تعهدی به پرداخت بدهی به طرف خارجی ندارد، اضافه کرد: حتی در قیمت‌گذاری مجتمع نیز مواردی مانند تونل‌های زیر کارخانه، زمین‌ها و موارد دیگر لحاظ نشده‌اند.

 
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: ۴۰ نفر از نمایندگان مجلس نامه نوشتند و همین باعث شد تا در مزایده دوم قیمت فروش مجتمع افزایش پیدا کند، البته در الحاقیه شرط عجیبی گذاشته شده که جای سوال دارد. اینکه در ازای پذیرش رقم ۳۴۶میلیارد تومان به عنوان مابه‌التفاوت از سوی خریدار، پرداخت اقساط مبلغ خرید مجتمع یک سال پس از تنفس و بدون احتساب سود انجام خواهد شد. این در حالی است که با احتساب نرخ سود بانکی برای مبلغ خرید مجتمع، این رقم در مدت یک‌سال افزون‌بر حدود ۳۰۰میلیارد تومان خواهد شد که در واقع به نفع خریدار تمام می‌شود.
توکلی از نحوه انتخاب نماینده خریدار آلومینیوم المهدی هرمزال در این مزایده نیز انتقاد کرد و گفت: برای ما جای سوال دارد که چرا خریدار این مجتمع، رییس سابق بازرسی کل کشور در بندرعباس را به‌عنوان نماینده خود در این مزایده انتخاب کرده و این کار شبهه برانگیز بوده و شائبه استفاده از رانت را ایجاد می‌کند.

 
دفاع تمام قد پوری حسینی از مزایده

 
در مقابل رییس سازمان خصوصی‌سازی از نحوه واگذاری مجتمع آلومینیوم المهدی هرمزال دفاع و قیمت تعیین شده برای فروش این مجتمع را عادلانه توصیف کرد.
میرعلی اشرف عبدالله پوری‌حسینی در نشست خبری شبکه ۲ سیما و در برابر انتقادات احمد توکلی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، عنوان کرد: متاسفانه برخی آمارها که از سوی آقای توکلی درباره مزایده آلومینیوم المهدی هرمزال ارائه می‌شوند، درست نیستند.

 
وی افزود: در تیر ۱۳۹۳ مزایده مجتمع با قیمت پایه ۱۶۵۵میلیارد تومان برگزار شد و مجتمع به فروش نرفت چون متقاضی نداشت. مزایده دوم با ۷۷۰میلیارد تومان کمتر آگهی خورد، منتها با یک توضیح که مجتمع آلومینیوم المهدی یک شرکت است و هرمزال یک طرح که الان دیگر تبدیل به کارخانه شده و طرح توسعه آلومینیوم المهدی است. سهام دولت در المهدی ۷۷درصد بوده و کل هرمزال نیز متعلق به دولت (ایمیدرو) است.

 
پوری‌حسینی افزود: کارخانه هرمزال با فاینانس یا به تعبیری با مشارکت طرف خارجی ایجاد شد، بنابراین ایمیدرو حدود ۸۷۰میلیارد تومان به طرف خارجی بدهکار بود.
ایمیدرو نیز چون تحریم بود و البته پول لازم برای پرداخت بدهی خود را هم در اختیار نداشت، این امید را داشت که با واگذاری آلومینیوم المهدی هرمزال و گرفتن پول آن بتواند بدهی خود را به طرف خارجی بپردازد. بنابراین ایمیدرو در قیمت‌گذاری و مزایده اولیه با ما همراهی کرد.

 
وی بیان کرد: در ادامه این ماجرا تفسیر شد که قرار نیست پول واگذاری این مجتمع به ایمیدرو پرداخت شود، بلکه پول به خزانه واریز خواهد شد. از سوی دیگر قرار شد بدهی ۸۷۰میلیارد تومانی ایمیدرو به کنسرسیوم بانک‌های خارجی از سوی خریدار پرداخت شود و خریدار دیگر پولی را به خزانه واریز نکند. بنابراین ۸۷۰میلیارد تومان کاهش در قیمت پایه مجتمع نبوده
است.

 
اسفند ۹۳ که مزایده را برگزار کردیم ۱۰۰میلیارد تومان افزایش در قیمت پایه را نسبت به مزایده تیر داشتیم، منتها چون خریدار را متعهد به پرداخت بدهی ۸۷۰ میلیارد تومان به طرف خارجی کردیم به ظاهر نشان داده شد که قیمت پایه مزایده کاهش یافته که درواقع این‌طور نبود.
رییس سازمان خصوصی‌سازی در ادامه با اشاره به اینکه فروش ماهی ۲هزار تن به مدت ۷ سال از سوی خریدار مجتمع، توافق ایمیدرو با طرف خارجی بوده که رافع مسئولیت‌های ایمیدرو بود، گفت: رقم بدهی ایمیدرو به طرف خارجی حدود ۲۷۰میلیون دلار بود که براساس قراردادی که ما با خریدار مجتمع بستیم این مبلغ باید پرداخت شود. بنابراین در این زمینه دولت متحمل ضرری نشده است. به این ترتیب خریدار آلومینیوم المهدی هرمزال موظف است بدهی ایمیدرو را به نیابت از این سازمان به طرف خارجی پرداخت کند و ممکن است حتی این کار را در کمتر از ۷ سال نیز انجام دهد.

 
او در واکنش به این انتقاد که گفته می‌شود برخی دارایی‌های آلومینیوم المهدی هرمزال در کارشناسی اولیه و قیمت‌گذاری این مجتمع دیده نشده‌اند، افزود: در همین زمینه دیوان محاسبات وارد عمل شد و دیوان در هر حوزه ۳ کارشناس را مشخص کرد تا به صورت دقیق تمامی اموال و دارایی‌های مجتمع را دوباره قیمت‌گذاری کنند. در نهایت این قیمت‌گذاری مشخص کرد که میزان دارایی مجتمع ۳۴۶میلیارد تومان نسبت به ۲۳۰۰میلیارد تومان دارایی که قبل از این کارشناسان برآورد کرده بودند، بیشتر است.

 
پوری‌حسینی افزود: این میزان افزایش قیمت دارایی‌های آلومینیوم المهدی هرمزال ناشی از آن است که هیات مدیره این شرکت در صورت‌های مالی و گزارش‌های خود یا دارایی‌های مجتمع را کتمان کرده و یا دارایی‌ها را از قلم انداخته‌اند. ضمن اینکه در چند مورد هم وضعیت برخی دارایی‌های المهدی هرمزال مانند زمین آنها به خوبی روشن نشده بود.

 
در هر شرایط ما با خریدار توافق کرده‌ایم که اگر دارایی در قیمت‌گذاری لحاظ نشود و بعدا مشخص شد براساس رای هیات داوری خریدار موظف به پرداخت قیمت آن دارایی به نرخ کارشناسی روز معامله خواهد بود.

 
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: آلومینیوم المهدی حدود ۲۰سال و هرمزال نیز چند سال است که در اختیار دولت بوده اما نتیجه مدیریت این دارایی ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰میلیارد تومانی بدون بدهی برای دولت چیزی جز ۴۵۰میلیارد تومان ضرر نبوده است. این ضرر فقط از جیب مردم درآمده و بنابراین واگذاری این دارایی عاقلانه‌ترین کار ممکن بوده است.
پوری‌حسینی همچنین درباره دلیل تنفس یک ساله خریدار در پرداخت اقساط خرید مجتمع گفت: ما اجازه اصلاح ساختار نداریم و فقط به صورت محدود اجازه اصلاح ساختار نیروی انسانی شرکت‌های در حال واگذاری را داریم. با این وجود ما در مزایده دوم باز هم با خریدار چانه‌زنی و قیمت را به صورت کارشناسی تعیین کردیم.

 
رییس سازمان خصوصی‌سازی همچنین با اتهام خواندن این اظهارنظر احمد توکلی مبنی بر اینکه مزایده مجتمع آلومینیوم المهدی هرمزال دو نفره بوده، گفت: ما دست کسی را برای حضور در این مزایده نبستیم. ضمن اینکه وقت کافی برای اصلاح ساختار مجتمع نیز وجود داشت اما در موعد مقرر کار انجام شد. باید بدانیم که زمان پایان واگذاری‌ها سال ۱۳۹۳ بوده است.
او همچنین تاکید کرد: ما برای مزایده سهام دولتی آلومینیوم المهدی براساس قانون هیچ نیازی به اخذ اجازه از سهامدار غیردولتی این شرکت نداشتیم.

 
واگذاری قطعی است اما...

 
مهدی کارگر آزاد، مشاور رییس هیات عامل ایمیدرو و عضو هیات‌مدیره آلومینیوم المهدی در گفت‌وگو باصمت درباره آخرین وضعیت واگذاری مجتمع آلومینیوم المهدی هرمزال گفت: آخرین خبرها از خصوصی‌سازی حاکی از آن است که سازمان خصوصی‌سازی کشور ۲ قرارداد برای واگذاری مجتمع المهدی و شرکت هرمزال با نام خریداری به نام علی محمدی فرستاده که با الحاقیه‌ای که از طرف ایمیدرو و دستگاه‌های نظارتی صادر شده ۳۴۵میلیارد تومان افزایش قیمت نسبت به قیمت اولیه داشته است.

 
وی اضافه کرد: واگذاری این مجتمع در تاریخ ۱۵ شهریور امسال ابلاغ شد با این حال تا ۲۹ شهریور قرار است مجمع تشکیل شود و با مصوبه مجمع این قضیه نهایی خواهد شد.
وی تاکید کرد: اینکه ایمیدرو و دستگاه‌های نظارتی در این ماجرا مدعی‌اند یک بحث است اما اینکه سازمان خصوصی‌سازی به‌عنوان نماینده دولت به این عدد رسیده‌اند یک بحث دیگر است. در این‌باره اما و اگرهایی وجود دارد اما تا برگزاری مجمع باید صبر کرد. وی افزود: با این ابلاغیه مهدی قدمی مدیر عامل مجتمع المهدی هرمزال از سمت خود کناره‌گیری کرد و سرپرستی مجتمع به محمد آشفته آج‌بیشه معاون اقتصادی واگذار شد ضمن اینکه خریدار نیز شخصی را به‌عنوان نماینده خود در محل کارخانه مستقر کرده که با نهایی شدن واگذاری، خریدار با نظر مجمع اعضای هیات‌مدیره خود را انتخاب خواهد کرد.

 
وی با اشاره به اینکه ابهاماتی در نحوه واگذاری وجود دارد تاکید کرد: هیاتی از سازمان بازرسی کل کشور در محل کارخانه مستقر و در حال بررسی شرایط واگذاری هستند اما با ابلاغ شدن واگذاری به خریدار این واگذاری انجام خواهد شد اما امکان حضور سازمان بازرسی و سایر سازمان‌های نظارتی در آینده برای بررسی و حتی ابطال و برگزاری مزایده دوباره در صورتی که با مشکل جدی روبه‌رو شوند وجود دارد.

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان