به تازگی طبق توافقی که فعالان سنگ‌آهن برای کشف قیمت این ماده معدنی در بورس کالا با مسوولان این بورس داشتند مقرر شد تا سازوکاری اجرایی برای حضور موفق سنگ‌آهن در بورس کالا تدوین شود اما به‌نظر می‌رسد حال که معدنکاران تمایل به عرضه در بورس برای شفافیت بیشتر قیمت سنگ‌آهن داشتند این موضوع تبدیل به ابزاری برای تهدید و الزام به حضور آنها شده اما تاکید می‌کنم حضور یا عدم حضور شرکت‌های تولید‌کننده سنگ‌آهن در بورس کالا برای عرضه محصولات خود باید اختیاری باشد، اجبار در شیوه عرضه هر نوع تولیداتی موجب اخلال در بازار عرضه و تقاضا می‌شود.

بورس کالا به‌عنوان یک مرکز انسجام دهنده بازارعرضه و تقاضا خوب است مشروط به اینکه از تولید‌کننده و مصرف‌کننده سلب اختیار نکند بلکه راهکاری باشد در کنار سایر روش‌های خرید و فروش کالا یا محصول. البته برخی معتقدند عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا مکانیزم مطمئنی برای کشف قیمت این محصول و تضمینی مطمئن برای فروش است، در حالی که تولید‌کننده و خریداران داخلی سنگ‌آهن مشکلی برای کشف قیمت و خرید و فروش این محصول ندارند و از گذشته در تعامل با یکدیگر در فضای دوستانه و حرفه‌ای به توافق رسیده‌اند. سنگ‌آهن محصولی خاص و دارای مشتری خاص است که در بازار داخل ارتباط تنگاتنگ و شناخته شده‌ای بین تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان این محصول وجود دارد بنابراین خرید و فروش سنگ‌آهن در داخل کشور خیلی مکانیزم پیچیده و معادله چند مجهولی نیست که به‌دنبال راه‌حل باشیم.

وقتی محصولی در بورس کشف قیمت شود بدیهی است خریدار و فروشنده بر پایه همان قیمت معامله می‌کنند و این اتفاق اگر برای سنگ‌آهن بیفتد اثر مثبت خواهد داشت، چراکه در حال حاضر قیمت سنگ‌آهن درداخل کشور برای تولید‌کنندگان فولاد کمتر از قیمت جهانی است و بعید می‌دانم این گروه موافق خرید سنگ‌آهن از بورس کالا باشند. معاملات در بورس کالا شفاف و نقدی انجام می‌شود و این حرکت نیز برای سنگ‌آهنی‌ها اثرات بسیار مثبتی دارد و استقبال می‌کنیم، اما بهتر است کمی واقع‌بینانه به این موضوع نگاه کنیم که آیا این توان و ظرفیت در بین واحدهای فولادی وجود دارد که خرید نقدی داشته باشند؟در همه جای جهان ارتباط متقابل تولید‌کنندگان مواد اولیه و خریداران سنگ‌آهن در بخش‌خصوصی همواره بر پایه منافع مشترک بوده و چالش سختی وجود ندارد، این تعامل تا جایی وجود دارد که دولت‌ها مداخله نکنند. بهتر است دولت از نقش نظارتی و حمایتی خود خارج نشود و در مقام تصمیم‌گیری و تعیین تکلیف برای فعالان این حوزه صنعتی قرار نگیرد.

شاید برخی از تولیدکنندگان سنگ‌آهن مایل باشند محصول خود را در بورس کالا عرضه‌کنند که بسیار خوب است اما همان‌طور که اشاره کردم نباید اجبار و تحمیلی باشد. بورس کالا می‌تواند زمینه صادرات مازاد بر نیاز داخل را نیز برای عرضه‌کنندگان فراهم کند تا توان بخش‌خصوصی تقویت شود و از طرفی درآمد ارزی برای کشور حاصل شود. هر چند چادرملو در شرایط فعلی به صادرات محصول خود نمی‌اندیشد اما در عین حال از ایجاد زمینه‌های رقابتی برای ورود به بازارهای جهانی نیز حمایت می‌کند حال اگر به اعتقاد برخی صاحب‌نظران بورس کالا می‌تواند این شرایط را فراهم کند اقدام پسندیده‌ای است.

این شرکت همواره در جهت خلق ارزش افزوده در فرآیند تولید گام برداشته و به جرات می‌توان گفت چادرملو اکنون به مرحله‌ای رسیده است که محصول خود را با استخراج مواد اولیه از دل زمین و معدن آغاز می‌کند و پس از فرآوری و تولید کنسانتره در 5 خط تولید با ظرفیت 10 و نیم میلیون تن در سال علاوه بر تامین مواد اولیه کارخانه گندله‌سازی اردکان که سالانه 3 میلیون و 400 هزار تن گندله تولید می‌کند و به‌زودی به مرز 4 میلیون تن می‌رسد، خوراک لازم برای واحدهای بزرگ فولادی کشور از جمله فولاد مبارکه و خوزستان را نیز تامین می‌کند.

وی گفت: در مرحله بعدی با سرمایه‌گذاری در دو واحد تولید آهن اسفنجی و شمش فولاد غدیر ایرانیان و ارفع بخشی از گندله تولید شده به این واحدها منتقل و مازاد آن به صنایع فولاد کشور عرضه می‌شود. در آخرین مرحله از زنجیره تولید فولاد چادرملو، اقدام به سرمایه‌گذاری در طرح نورد و فولاد سرمد ابرکوه کرده که در حال حاضر پروژه نورد به اتمام رسیده است و به این ترتیب می‌توان گفت چادرملو یکی از معدود شرکت‌های بزرگ معدنی و صنعتی است که توانسته پیشگامی خود را در تکمیل چرخه تولید فولاد به اثبات برساند.

این نکته را نیز متذکر شوم که از هم اکنون در اندیشه صدور محصول نهایی خود به خارج از مرزها هستیم چرا که بر این باوریم با ارزش‌آفرینی در فرآیند تولید توان بخش‌خصوصی را در توسعه اقتصادی به اثبات رساندیم و حال باید سهم خود را در درآمد ملی افزایش دهیم. همان‌گونه که بار‌ها بیان شده متاسفانه در کشور ما خصوصی‌سازی معادن، به روش صحیح انجام نشده است و دولت حاضر نیست معادن را به بخش‌خصوصی واگذار کند تا با استفاده از تجربه و تخصص موجود در بخش‌خصوصی بتوان شرایط بحرانی برخی معادن را برطرف کرد، بنابراین چون به معنی واقعی این امر محقق نشده، بیم آن می‌رود روند عرضه محصولات سنگ‌آهن در بورس کالا نیز به همین سرنوشت مواجه شود و شرایط فعلی عرضه سنگ‌آهن را نیز مختل کند.

استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان