مدیرعامل گروه پاترون

واحد‌های فولادی کوره القایی را دریابیم | حسام ادیب

واحد‌های فولادی کوره القایی را دریابیم | حسام ادیب

در ایران بیش از 90 کارخانه فولادسازی با کوره القایی در بخش خصوصی وجود دارد. این کارخانجات عموما از سال 1385 شکل گرفته اند و عمر متوسط آنها کمتر از 7 سال است.

 

بر اساس عرف بین الملل و صنعت، این کارخانه ها فرسوده محسوب نمی شوند اما متاسفانه به خاطر موارد زیر نیاز به بازسازی دارند:

 

- کیفیت پایین تجهیزات چینی خریداری شده در اغلب این کارخانجات فولادسازی

- قدیمی بودن تکنولوژی های خریداری شده از هند و چین، مخصوصا در قسمت ماشین ریخته گری مداوم (CCM)

- عدم مدیریت صحیح و بی بهره بودن از سیستم های نگهداری و تعمیرات اصولی و در نتیجه خرابی و فرسودگی زود هنگام

 

اما باید به این سوال پاسخ داد که چرا باید این کارخانه ها بازسازی شوند؟ این در حالی است که بسیاری از مدیران دولتی، فولادسازان دولتی و نیمه دولتی بر این باورند که این کارخانجات کوچک بخش خصوصی چاره ای جز نابودی و حذف شدن ندارند!

 

دلیل اهمیت این کارخانجات را اینطور خلاصه می کنیم:

 

- طبق آمار رسمی به نظر می رسد میزان تولید کل این کارخانه ها بین 1.5 تا 2 میلیون تن در سال باشد. این در حالی است که ظرفیت نصب شده در این کارخانجات بیش از 5.5 میلیون تن و تولید واقعی آنها بیش از 4.5 میلیون تن است. یعنی 2 تا 3 میلیون تن تولید این کارخانجات در آمار رسمی دولتی اعلام نمی شود. در هر صورت تولید 4.5 میلیون تن فولاد در سال قابل چشم پوشی نیست.

 

- در این کارخانجات به طور مستقیم حدود 15 هزار نفر مشغول کارند. با احتساب خانواده 4 نفری، حدود 60 هزار نفر از این کارخانجات  ارتزاق می کنند و با احتساب نسبت 12 به 1، حدود 700 هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم از این کارخانجات درآمد کسب می کنند. آیا بخشی از صنعت که حدود یک درصد جمعیت کشور را شامل می شود قابل چشم پوشی است؟

 

- طبق برآوردهای ما برای این کارخانجات حدود 600 مگاوات توان برق نصب شده داریم. این مقدار آنقدر کم نیست که قابل چشم پوشی باشد.

 

- به همین ترتیب برای این کارخانجات زیرساخت های دیگر و هزینه های فراوان دیگری پرداخت شده است. این هزینه ها از سرمایه کشور پرداخت شده است. طبیعتا نمی توان به این سادگی آن را نادیده گرفت.

 

این کارخانجات فولادسازی فولاد ساختمانی تولید می کنند. مواردی هست که در آنها فولاد آلیاژی تولید می شود اما مقدار آن در کل ناچیز است.

 

تولید فولاد ساختمانی در بازار امروز در این کارخانه ها که ظرفیت های پایینی دارند توجیه اقتصادی ندارد. اکثر این کارخانجات با مشکلات بزرگ ناشی از ضرردهی و نبود نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند.

 

راه حل گریز از این بحران را باید یافت در غیر این صورت این بحران دامن حدود یک درصد جمعیت کشور را بیش از پیش خواهد گرفت. باید توجه کنیم که کوره القایی به خاطر مقیاس و نوع تکنولوژی آن اساسا برای تولید فولادهای آلیاژی و تولید قطعات مناسب است. تهدید فعلی را می توان با چرخاندن کوره های القایی به سوی تولید فولاد آلیاژی و قطعات به فرصت تبدیل کرد. یعنی به جز لزوم بازسازی تجهیزات کارخانجات فولادسازی با کوره های القایی به دلایل ذکر شده، الزام شرایط فعلی به تغییر روش و محصول، ما را بر آن می دارد که به صورت جدی به موضوع تولید فولادهای آلیاژی و قطعات با تجهیزات و تکنولوژی روز دنیا بپردازیم. برای این منظور باید اقدامات زیر به عمل آید:

 

- سپردن مسئولیت این پروژه به یک سازمان یا نهاد توانمند

- بومی سازی سریع تکنولوژی لازم با مشارکت شرکت های خارجی

- سوق دادن کارخانجات فولادسازی با کوره های القایی به سوی تولید فولاد آلیاژی با ارائه تکنولوژی لازم، به همراه وام های تشویقی

- تمرکز روی صادرات این محصولات توسط سازمان یا نهاد مسئول

 

لازم به ذکر است که به طور متوسط با هزینه پانصد هزار دلار تا یک و نیم میلیون دلار برای هر کارخانه، می توان این کارخانجات فولاد سازی را به تکنولوژی های لازم مجهز کرد و به جای تولید شمش ساختمانی 300 دلاری یا 1000 تومانی، محصولات آلیاژی حداقل 500 دلاری یا 1800 تومانی تولید کرد و سپس آن را صادر کرد. به جز سرمایه گذاری در حوزه تجهیزات، تولید فولاد آلیاژی برای این کارخانجات افزایش هزینه تولید چشمگیری ندارد اما ارزش افزوده این تولید و سود ناشی از آن به مراتب افزایش می یابد.

 

توجیه اقتصادی این سرمایه گذاری، از سوی دولت یا بانکها، با همین حساب دو دو تا چهار تا مشخص است حتی اگر محصول ارزش حداقلی 500 دلار داشته باشد کما اینکه می تواند تا 1000 دلار هم باشد. حتی بر فرض غیر محتمل کمبود شمش فولاد ساختمانی در کشور، میتوان شمش فولاد ساختمانی که ارزش کمی دارد را وارد کرد و این چنین مواد اولیه امان (قراضه و آهن اسفنجی) و منابع مان (نیروی انسانی و برق و آب و گاز و غیره) را هدر نداد. با صادراتی کردن محصولات نه تنها از یک صنعت ورشکسته، صنعتی پول ساز به وجود می آوریم، بلکه تراز واردات و صادرات در این حوزه به نفع کشور تغییر میکند.

 

با فرض سرمایه گذاری به شکل وام (اما هدف مند و تحت کنترل)، با ارزش حدود 100 میلیون دلار و نیز حدود 100 میلیون دلار وام سرمایه در گردش این کارخانجات، برای همه این 90 کارخانه، بازگشت سرمایه و ارز آوری ارزشمندی برای کشور رقم خواهد خورد، حتی اگر فرض کنیم این نوسازی و تغییر و ساختن بازارهای صادراتی 3 سال طول بکشد.

 

 امیدواریم این سطور را مدیران دولتی یا بانک ها بخوانند و به آن عکس العمل نشان دهند. این راهکار شدنی است، فقط همت و درایت می خواهد. به غیر مجموعه نویسنده این مقاله، مجموعه های فراوانی در ایران هستند که توان مدیریت یا اجرای این پروژه را دارند. اما تا دیرتر نشده باید اقدام کرد.


استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان

بازگشت به شاخه تحلیل و مصاحبه بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "تحلیل و مصاحبه" استیل پدیا