وزیر صنعت، معدن و تجارت

نقش اطلاع رسانی در رقابتی کردن اقتصاد | محمدرضا نعمت زاده

نقش اطلاع رسانی در رقابتی کردن اقتصاد | محمدرضا نعمت زاده

اطلاع رسانی مقوله ای است که آن طور که باید و شاید اهمیت آن درک نشده و به همین علت زمینه های تقویت و گسترش آن مورد کم توجهی قرار گرفته است. برای توضیح اجمالی آثار و تبعات مثبت اطلاع رسانی و تاثیر آن در بهبود رشد اقتصادی کافی است به برخی از کانال های تاثیرگذاری آن در اقتصاد کلان کشور اشاراتی داشته باشیم.

 

نخست؛ وجود اطلاعات کامل و متقارن یکی از پیش نیازهای رقابت کامل در بازار است که به تولید کنندگان کمک می کند که منابع محدود موجود را به شکلی بهینه تخصیص دهند و ضمن جلوگیری از بروز رانت های اطلاعاتی، به شکلی کارآمد با یکدیگر به رقابت بپردازند. بدین ترتیب، تولید کنندگان کارآمد در صحنه باقی می مانند. در نتیجه، کالا با قیمت و کیفیتی مناسب تولید و به دست مصرف کنندگان داخلی و خارجی می رسد. مصرف کنندگان نیز با اطلاع کامل از قیمت و کیفیت محصولات، سبد مصرف صحیحی از میان کالاهای موجود برخواهند گزید.

 
دوم؛ این امر در بحث سرمایه گذاری نیز عملکردی مثبت خوادهد داشت. اطلاع از ظرفیت های تولید موجود از یکسو و تقاضاهای بالقوه داخلیو خارجی از سوی دیگر ، می تواند سرمایه گذاران را در انتخاب میزان و مقیاس تولید صحیح کمک کند و این اطمینان را به وجود آورد که با ظرفیت های عاطل روبه رو نخواهیم شد. ضمن آنکه کمبودی نیز در بازار بروز نخواهد کرد.

 

این امر به ویژه در شرایط حاضر که با رفع تحریم ها و هجوم سرمایه گذاران خارجی به کشور رو به رو هستیم از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. یا با اولویت بندی مزیت های نسبی بالقوه و بالفعل کشور و اطلاع رسانی گسترده درخصوص آنها سرمایه گذاران خارجی را به سوی رقابت و اجرایی شدن راهبردها و سیاست های صنعتی کشور هدایت خواهیم کرد، یا اجازه خواهیم داد که آن ها خود زمینه های مورد نظر خویش را برگزینند که در این صورت به احتمال زیاد تولید برای بازار حمایت شده داخلی و نه صادرات را برخواهند گزید.

 
سوم؛ در بخش تجارت خارجی نیز نقش اطلاع رسانی بسیار تعیین کننده است. به عنوان نمونه، اطلاع رسانی درخصوص میزان نیاز کشور به کالاهای سرمایه ای و نهاده های وارداتی همراه با میزان کالاهای ثبت سفارش و گشایش اعتبار شده می تواند به عاملین اقتصادی کمک کند تا از واردات مازاد بر نیاز و خواب سرمایه جلوگیری کنند. به هیمن ترتیب، اطلاع رسانی درخصوص استاندارد و کیفیت کالاهای وارداتی می تواند از ورود یا مرجوع شدن آن ها جلوگیری نماید و این اطمینان را به وجود آورد که تولید داخلی به دلیل کمبود نهاده های مورد نیاز با وقفه رو به رو نخواهد شد.

 

در بحث صادرات نیز همین مورد صادق است. اطلاع رسانی درخصوص فرصت های زودگذر صادراتی و استانداردهای مورد نیاز می تواند به تولید کنندگان داخلی شانس بیشتری در زمینه حضور در بازارهای صادراتی اعطا کند.

 
چهارم؛ اطلاع رسانی قادر است در تنظیم بازار نیز نقشی اساسی ایفا نماید. به عنوان مثال، هنگامی که بازار کالایی خاص دچار کمبود و التهاب است، اطلاع رسانی دولت در خصوص ذخایر موجود و چگونگی عرضه آن و یا تمهیدات اتخاذ شده درخصوص واردات می تواند به فرونشاندن التهاب در بازار کمک کند. به همین ترتیب، هنگامی که انتظارات شکل گرفته چندان منطقی نباشد، با اطلاع رسانی صحیح و سریع می توان آن ها را اصلاح و به تعادل در بازار کمک کرد.

 

مثلاً این انتظار که رفع تحریم ها می تواند به کاهش شدید در قیمت خودروهای داخلی منتهی شود و یا اینکه قیمت ارز در آینده به شدت کاهش خواهد یافت می تواند به کاهش شدید در قیمت خودروهای داخلی منتهی شود و یا اینکه قیمت ارز در آینده به شدت کاهش خواهد یافت می تواند با به تعویق انداختن خرید خودرو توسط مصرف کنندگان یا به تعویق انداختن واردات نهاده های مورد نیاز، موجب اختلال و رکود در تولید داخلی شود که این امر با اطلاع رسانی دولت قابل پیشگیری است.

 
پنجم؛ اطلاع رسانی درخصوص قیمت ها نیز می تواند اقدام مهم در جهت جلوگیری از گران فروشی و تعدیل قیمت ها باشد، چرا که مصرف کنندگان با اطلاع از قیمت های جاری می توانند انتخاب بهتری از مراکز خرید خود داشته باشند و تقاضا برای فروشنده های گرانفروش کاهش خواهد یافت. به همین ترتیب، اطلاع رسانی درخصوص سطوح دستمزد در بخش های مختلف اقتصاد می تواند ضمن جلوگیری از بهره کشی از نیروی کار، موجب حرکت نیروی کار از بخش های با بهره وری پایین به بخش ها با بهره وری بالا شود.

 
ششم؛ اطلاع رسانی را حتی می توان در کاهش نرخ بیکاری مؤثر دانست، زیرا در صورت اطلاع رسانی گسترده، عرضه و تقاضا برای نیروی کار به سرعت یکدیگر را پیدا خواهند کرد و زمان کمتری مصروف یافتن شغل خواهد شد.

 
در نهایت؛ اطلاع رسانی را نباید به وضعیت و شرایط موجود محدود کرد، بلکه اطلاع رسانی درخصوص روندها و تحولات آتی نیز بسیار اثرگذار خواهد بود. زیرا به عاملین اقتصادی کمک خواهد کرد به عوض رو به رو شدن با یک تکانه شدید، به تدریج خود را با شرایط آتی مطابقت دهند و لطمه کمتری متحمل شوند؛ یا از آن ها به شکل بهتری بهره برداری نمایند.

 
به عنوان نمونه، در حال حاضر ما فرآیند الحاق به WTO را شروع کرده ایم، لکن عضویت در این سازمان منجر به تغییر ساختار حمایت های تعرفه ای و نیز پرداخت های یارانه ای ما به صادرات و تولید خواهد شد. بدیهی است که ضرورت دارد جهت گیری های WTO دراین خصوص از قبل برآورد و جهت اطلاع عاملین اقتصادی پیش آگهی شود، تا آن ها این تغییرات را در برنامه های سرمایه گذاری و تولید خود لحاظ نمایند و ضمن استفاده از فرصت های بیشتر در دسترسی به بازار دیگر کشورها، با تکانه شدید ناشی از تغییر ساختار حمایت ها رو به رو نشوند.

 

به همین ترتیب، با مشخص شدن راهبردها و سیاست های صنعتی و تجاری کشور، با پیش آگهی بخش های هدف گیری شده و مشوق های قابل ارایه، سریع تر خواهیم توانست منابع بخش خصوصی داخلی و سرمایه گذاران خارجی را به بخش های مورد نظر جهت دهی کنیم و به تحقق اهداف مورد نظر کمک کنیم.

 
در مجموع؛ برنامه ریزی و سیاست گذاری و تصمیم گیری صحیح توسط دولت و بخش غیردولتی مستلزم وجود آمار و اطلاعات دقیق و نیز اطلاع رسانی سریع و گسترده در خصوص آنها است. هرقدر اطلاع رسانی محدود شود، احتمال برنامه ریزی و اتخاذ تصمیم صحیح کاهش خواهد یافت و اقتصاد کشور از تخصیص بهینه منابع و دستیابی به رشد اقتصادی مورد نظر باز خواهد ماند.

 
در این ارتباط دولت و بخش غیردولتی می توانند با همکاری یکدیگر شبکه جامعی از اطلاعات و آمار را فراهم و زمینه اطلاع رسانی گسترده آن ها را فراهم نمایند.


استیل پدیا | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان

بازگشت به شاخه تحلیل و مصاحبه بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "تحلیل و مصاحبه" استیل پدیا