در آخرین ابلاغیه سازمان بورس موضوع توقف های کوتاه مدت در جریان نوسان 20 درصد مطرح شد. حال با توجه به اینکه بورس تهران این روزها در مسیر صعودی قرار گرفته، احتمال چنین توقف هایی برای بسیاری از نمادها افزایش یافته است. بر همین اساس "سنا" در گزارشی اثرات مثبت ابن توقف ها را بررسی کرده است. شفافیت و ابهام زدایی از روند فعالیت شرکت ها، کنترل نوسانات نامتعارف، افزایش جریان نقدشوندگی از مهمترین مزایای این مکانیسم است.

همواره یکی از اهداف اصلی نهاد ناظر در بازار سرمایه تسهیل مسیر سرمایه گذاری و افزایش اعتماد فعالان این بازار است. در همین راستا از اوایل سال گذشته زمزمه هایی مبنی بر تغییر و تحول در برخی از قوانین بازار سرمایه از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح شد، تا بازار سرمایه گام جدیدی در مسیر توسعه را آغاز کند.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)،  در ماه های پایانی سال گذشته، در راستای افزایش شفافیت اطلاعاتی ناشران و بهبود نقدشوندگی اوراق بهادار، دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان و دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران توسط هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اصلاح و ابلاغ شد.

یکی از مواردی که در این دستورالعمل ها توسط سازمان بورس با تغییر همراه شده بود، موضوع مدت زمان بازگشایی و توقف نمادهای بورسی بود. در همین راستا، توقف نماد به منزله جلوگیری از انجام معامله ورقه بهادار به مدت کمتر از 5 روز کاری اطلاق می شود.

مکانیسم توقف نماد با نوسان 20 درصد

به این ترتیب در صورتی که ناشر اطلاعات بااهمیت منتشر کند، نماد معاملاتی به منظور انتشار متقارن اطلاعات بین سرمایه گذاران، به طور خودکار 60 تا 90 دقیقه متوقف می شود و بعد از آن، نماد بازگشایی می شود. همچنین اگر اطلاعات منتشره مطابق فرم های استاندارد سازمان نباشد، معاملات حداکثر تا 2 روز کاری متوقف خواهد شد.

در این خصوص، توقف نمادها در مواردی رخ می دهد که قیمت سهام به صورت نامتعارف نوسان داشته باشد. در این حالت اگر قیمت پایانی سهم در 5 روز متوالی 20 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، نماد معاملاتی تا پایان جلسه معاملاتی متوقف و از ناشر درخواست اطلاعیه شفاف سازی خواهد شد.

کاهش زمان توقف نمادهای بورسی میتواند افزایش سطح نقدشوندگی، کاهش هزینه های ریسک عملیاتی سهامداران و سرمایه گذاران و افزایش اعتماد فعالان بازار، را به دنبال داشته باشد. همچنین  در مکانیسم جدید حداکثر زمان مشخص برای هر توقف پیش بینی شده، تا سرمایه گذاران برای برنامه های سرمایه گذاری، از تاریخ بازگشایی نماد آگاهی داشته باشند.

تعدد توقف و بازگشایی در شاخص صعودی

با این تفاسیر به نظر می رسد در صورتی که بورس در مسیر رشد پرشتاب شاخص و افزایش عمق معاملات قرار بگیرد، یکی از مواد محتمل نوسان بسیاری از نمادها در بازه مذکور و توقف کوتاه مدت آنها است. اما آنچه در این میان حائز اهمیت است مزایای این مکانیسم برای سهامداران و بازار سهام است. مزایایی که براساس شواهد نشان میدهد تاکنون بسیاری از چالش های سال های گذشته بازار را برطرف کرده است.

با استناد به تحولات اخیر بازار سرمایه بسیاری از کارشناسان این بازار بر این باورند که توقف کوتاه مدت نمادها و شفاف سازی از سوی شرکت ها توانسته چند مزیت مهم و اثرگذار به همراه داشته باشد.

سه اثر مثبت توقف کوتاه مدت نمادها

مهمترین موضوعی که در این زمینه بیان می شود، در خصوص ابهام زدایی از روند فعالیت بسیاری از شرکت ها و ارتقای شفافیت بازار است. با توجه به اینکه طی سال های گذشته در مسیر رشد یا افت قیمتی سهم ها، شائبه وجود خبرها و شایعات در بازار وجود داشت، و همچنین بسیاری از نمادهای پرنوسان مظنون به دستکاری قیمتی مبتنی بر اطلاعات می شدند، درج اطلاعیه شفاف سازی از سوی شرکت ها، طبق دستورالعمل جدید توانست بسیاری از ابهامات و انتقادات را  برای عموم از بین ببرد.

در همین راستا بازیگران بازار این توانایی را داشتند در زمان نوسان های شدید قیمتی در سهم از وضعیت و عملکرد شرکت مطلع شوند و براساس این اطلاعات تصمیات جدید اتخاذ کنند. این موضوع علاوه بر این که آگاهی سهامداران از فعالیت شرکت ها تا حد قابل توجهی افزایش داد، شرکت ها را ملزم کرد که کوچکترین تغییرات ساختاری و مالی خود را از طریق مرجع قانونی و به دور از شایعه منتشر کند.

اما دومین مزیت مهمی که این دستورالعمل برای بازار یه همراه داشته است، در خصوص کنترل نوسانات قیمتی نامتعارف در بازار است. این معضل نیز طی سال های گذشته آثار مخربی برای بازار به همراه داشت و یکی از نگرانی های سهامداران بازار به شمار می رفت.

به زعم بسیاری از کارشناسان جلوگیری از نوسانات شدید در قیمت سهام فرصت سفته بازی های نامعقول را از بین می برد و بازار را به سمت تحلیل پذیری بیشتر سوق می دهد. سرمایه گذاران در زمان توقف نماد می توانند تحلیل دقیق تری از وضعیت نماد داشته باشند و نسبت به شایعات و رفتارهای توده وار آگاهی کسب کنند.

نگاهی به گذشته حاکی از آن است که برخی از سهامداران حقیقی در یک حرکت گروهی،  اقدام به ایجاد فضایی در بازار می کنند، که ممکن بود یک نماد خاص در چندین روز با صف های سنگین خرید یا فروش همراه شود و فضای سودجویی برای آن گروه به راحتی فراهم می شد.

 اما با ایجاد مکانیسم جدید و در فضایی که شرکت ملزم می شود به ازای هر نوسان 20 درصد پاسخگو بوده و نماد متوقف می شود، این امکان برای آنان به طورکامل از بین می رود.

سومین موضوعی که می تواند دیگر مزیت مهم این دستورالعمل باشد در خصوص جریان نقدشوندگی بازار سهام است. همواره در بازار سرمایه  معامله‌گران استراتژی‌های معاملاتی خود را با توجه به درجه نقدشوندگی و شفافیت سهام شرکت‌ها انتخاب می‌کنند. به عبارت دقیق‌‌تر چنانچه سرمایه‌گذار بداند که در بازارمالی سودهای بالایی وجود دارد و هر زمانی که نیاز به نقدینگی داشته باشد، می‌تواند این سهم را به پول تبدیل کند و دریافت وجه داشته باشد، با اطمینان بیشتری وارد معاملات می‌شود. یقینا این موضوع با دستورالعمل جدید، دچار تغییر و تحولات زیادی خواهد شد. این دستورالعمل مهم و تاثیرگذار، نه‌تنها انگیزه بیشتری برای معاملات در بورس را به دنبال خواهد داشت، بلکه بحث خواب پول سهامداران را منتفی می‌کند. در نهایت نیز افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه را به دنبال خواهد داشت. تجربیات ماه های اخیر نشان داده است که توقف و بازگشایی نمادها تا سقف مجاز مطرح شده، جریان معاملات را شدت میبخشد و بازار با نوسانات متعادل حرکت می کند. این موضوع علاوه بر اینکه از سقوط و افت پرشتاب قیمت ها می کاهد باعث می شود فرصت های سرمایه گذاری افزایش یابد.

نظارت همه جانبه نهادناظر بر شرکت ها

به طور کلی این اقدامات در مدت اخیر شفافیت بازار را سرمایه را افزایش داده و از اعمال نظر سلیقه ای جلوگیری می کند. بر اساس اظهارات مدیران ارشد بورسی نحوه اطلاع رسانی شرکت ها در طبقه بندی آن ها موثر است و بنگاه های اقتصادی که اطلاعات مالی آن ها با اشکال مواجه است، نشانه گذاری می شوند و در تابلوی ویژه با رنگ قرمز نمایان خواهد و از این طریق هشدار لازم به سرمایه گذاران داده می شود.

همچنین این اقدام سبک و نحوه مدیریت شرکت ها را شفاف تر و مسئولیت پذیری و پاسخ گویی مدیران را افزایش می دهد و اطلاعات مالی صحیح بر روی تارنمای کدال منتشر می شود.