دنیای معدن - وضع عوارض واردات ۲۵ درصدی فولاد توسط آمریکا در انتهای سال گذشته را می‌توان در کل زنجیره قیمت فولاد و محصولات فولادی در چین و جهان تاثیرگذار دانست. با وجود این خبر و این رخداد از سوی دیگر اتفاق جدیدی در انتهای سال ۹۶ در چین رخ داد؛ موضوعی که بر اقتصاد این کشور و بازار سنگ‌آهن تاثیر می‌گذارد. بر این اساس قانون اساسی این کشور با تغییراتی مواجه شده و بر مبنای آن رئیسجمهوری این کشور خواهد توانست بهصورت مادام العمر بر مسند ریاست جمهوری باقی بماند. سوالی که مطرح میشود این است که انتخاب مادام العمری یک شخص بر مسند ریاست جمهوری میتواند بر خلاف اصول دموکراسی و نگرشی انحصارگرایانه باشد؛ اما پاسخ این سوال از نظر کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد امور بینالملل و بازار سنگآهن این است که خواست مردم چین، مقدم بر این انتخاب و انحصار شده است؛ بهطوریکه بیش از ۹۰ درصد مردم کشور چین به رشد اقتصادی این کشور در دوره ریاست جمهوری شی جین پینگ نمره قبولی دادهاند. وی بر این باور است که اگر در کل دنیا ۱۹۵ کشور داشته باشیم، کشورهای دارای نظام جمهوری کم نیستند، در این بین کشوری به نام چین وجود دارد که اگرچه این کشور دارای نظام جمهوری کمونیستی است، ولی اصل جمهوریت را دارد. اما در اینجا توضیحی را باید اضافه کرد، شیجین پینگ از زمان تحلیف در سیزدهمین کنگره خلق چین به مدت ۵ سال رئیسجمهور چین خواهد بود، ولی حزب کمونیست موضوع مادام العمری ریاست جمهوری در چین را بهطور مجدد به مشورت گذاشته که بر این مبنا تا آخر عمر این رئیسجمهور، مسند ریاست جمهوری را در اختیار خواهد داشت که این خبر را باید مبنایی برای تعدیل خبر وضع عوارض صادراتی فولاد به کشور آمریکا که سکتهای را در بازار چین ایجاد کرده دانست؛ خبری که به نوعی اثر آن را خنثی خواهد کرد. جعفری طهرانی در ادامه درباره جنگ تجاری بین چین و آمریکا و اینکه این موضوع چه اثراتی دارد و چگونه روی بازارها تاثیر میگذارد، میگوید: پیش از این عرض کرده بودم که این جنگ بهصورت تمام عیار میان دو کشور رخ خواهد داد، ولی خیلیها این موضوع را جدی نگرفته بودند، این قضیه روز به روز در حال پیچیدهتر شدن است به این دلیل که ترامپ حاضر به عقبنشینی نیست و از سوی دیگر شیجین پینگ با چراغ سبز حزب کمونیست برای مادامالعمر کردن ریاست جمهوریاش این احساس قدرت برای زورآزمایی با آمریکا را تقویت کرده است.محصولات وارداتی این کشورها زمانی که مشمول عوارض میشوند، اثرات جانبی خود را به اندازه بزرگی در منطقه منعکس میکنند. بهعنوان مثال روز گذشته در خبرها خواندیم عوارضی که چین برای مواد پتروشیمی آمریکا خواهد گذاشت، باعث خواهد شد که توجه چین به ایران جلب شود، این استدلال به نظر درست میرسد؛ به این دلیل که چین حجم زیادی از مواد اولیه پتروشیمی خود را از آمریکا میخرد. وی در ادامه افزود: اما ذکر برخی نکات برای یادآوری را ضروری میدانم، بهطوریکه رقیب قدرتمندی به نام سابیک عربستان وجود دارد که شرکتی دولتی و دومین شرکت بزرگ بعد از شرکت نفت این کشور است و در کمین بازارهای ایران نشسته است. بنابراین زمانی که الگوی واردات یک کشور تغییر پیدا میکند، فرصتهایی برای کشورهای با تولید مشابه ایجاد میشود که در این باره با تغییر الگوی وارداتی که برای کشورهای آمریکا و چین به وجود آمده، چین مواد پتروشیمی خود را از کشورهای دیگری خرید خواهد کرد که در این زمینه عربستان و ایران گزینههای جدی برای این خرید هستند و از این رو ایران در عرصه رقابت باید با حواس جمع به نقشآفرینی بپردازد و فرصت را غنیمت شمرد. بازار داخلی فولاد این کارشناس ارشد مسائل سنگآهن و فولاد در ادامه با اشاره به مسائل داخلی سنگآهن و فولاد میگوید: سال ۹۶ بازار داخلی فولاد و سنگآهن با رکود دست به گریبان بود؛ بهطوریکه همه خشنود بودند که بعد از انتخاب مجدد آقای روحانی بهعنوان رئیسجمهور، وضعیت اقتصادی رونق پیدا کند، ولی نه تنها رونقی به وجود نیامد بلکه وضعیت، روند معکوسی پیدا کرد و خیلی از شرکتهای بخش خصوصی و دولتی با ریزش نیرو مواجه شدند، آمار بیکاری افزایش پیدا کرد، از سوی دیگر با اینکه انتظارات زیادی درخصوص کنترل وضعیت ارز و فراتر از آن وعده تک نرخی شدن ارز وجود داشت این اتفاقات رخ نداد. در ادامه پس از انتخابات نه تنها موضوع تک نرخی شدن قیمت ارز مطرح نشد، بلکه از ماههای زمستان رالی افزایش قیمت ارز آغاز شد که خبر خوشایندی برای بازار فولاد و سنگآهن محسوب نمیشود. طهرانی ادامه داد: یکی از اقدامات دولت به منظور جذب سرمایه به سمت تولید را میتوان اقدام به کاهش بهره بانکی تعریف کرد. این اقدام از فعالیت معدن کاری تا ساخت و ساز را تحت الشعاع قرار میدهد؛ موضوعی که برای دولت اولویت مهمی محسوب میشود؛ چراکه باعث تحرک اقتصادی میشود؛ ولی در ادامه این اقدام نه تنها موفق نبود، بلکه مانع رونق جدی بخش مسکن شد. در ادامه و در اواخر سال ۹۶ بهصورت موردی بانکها به مدت ۲ هفته با انتشار اوراق مشارکت با نرخ سود ۲۰ درصدی تلاش کردند تا نقدینگی را به سمت بازار پول بازگردانند؛ اما این اقدام نیز در میانمدت کارآیی خود را از دست داد و باعث شد نوسانات نرخ ارز و رکودی که در اقتصاد حاکم بود، ضربه سختی به بدنه بخش خصوصی کشور وارد کند. وضعیت بازار مصارف سنگآهن از نظر قیمت طهرانی در ادامه با اشاره به روند قیمتی سنگآهن گفت: روند قیمتی سنگآهن در ماه مارس را که بهصورت مشترک در سالهای ۹۶ و ۹۷ قرار گرفت، میتوان تعبیر به روندی که نه خیلی افزایشی و نه خیلی کاهشی بود کرد. بهطوریکه در سال ۹۶ قیمت سنگآهن در محدوده ۶۰ تا ۸۰ دلار بازی کرد (در اینجا پایه محاسباتی سنگآهن سیافآر چین برای عیار ۶۲ درصد است.) در این باره اگر از این میزان معدل گرفته شود قیمت سنگآهن بین حداقل ۶۵-۶۰ و حداکثر ۸۵-۸۰ دلار بود، متوسط قیمتی سال ۲۰۱۸ را میتوان در حدود ۶۵ الی ۷۰ دلار پیشبینی کرد که قیمت بدی نیست. این در حالی است که طبق پیشبینیها روند عدم افزایش جدی قیمت جهانی سنگآهن در اردیبهشت ادامه خواهد داشت. بازار آهن اسفنجی داخلی نیز در سال ۹۶ شرایط خوبی را از سرگذراند. چند کارخانه فولادی جدید که در سال ۹۶ با تکنولوژی PRED به تولید DRI رسیدند، وارد مدار شدند. در رابطه با گندله نیز وضعیت خوبی را در سال ۹۶ شاهد بودیم و چند کارخانه جدید وارد مدار تولید آزمایشی شدند که از آن جمله میتوان به سنگان و گلگهر اشاره کرد. اگر همین روند تولید ادامه یابد انتظار میرود در سال ۹۷ به خودکفایی کامل در تولید گندله برسیم.

بر این اساس قانون اساسی این کشور با تغییراتی مواجه شده و بر مبنای آن رئیس‌جمهوری این کشور خواهد توانست به‌صورت مادام العمر بر مسند ریاست جمهوری باقی بماند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که انتخاب مادام العمری یک شخص بر مسند ریاست جمهوری می‌تواند بر خلاف اصول دموکراسی و نگرشی انحصار‌گرایانه باشد؛ اما پاسخ این سوال از نظر کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد امور بین‌الملل و بازار سنگ‌آهن این است که خواست مردم چین، مقدم بر این انتخاب و انحصار شده است؛‌ به‌طوری‌که بیش از ۹۰ درصد مردم کشور چین به رشد اقتصادی این کشور در دوره ریاست جمهوری شی جین پینگ نمره قبولی داده‌اند. وی بر این باور است که اگر در کل دنیا ۱۹۵ کشور داشته باشیم، کشورهای دارای نظام جمهوری کم نیستند، در این بین کشوری به نام چین وجود دارد که اگرچه این کشور دارای نظام جمهوری کمونیستی است، ولی اصل جمهوریت را دارد. اما در اینجا توضیحی را باید اضافه کرد، شی‌جین پینگ از زمان تحلیف در سیزدهمین کنگره خلق چین به مدت ۵ سال رئیس‌جمهور چین خواهد بود، ولی حزب کمونیست موضوع «مادام العمری ریاست جمهوری در چین» را به‌طور مجدد به مشورت گذاشته که بر این مبنا تا آخر عمر این رئیس‌جمهور، مسند ریاست جمهوری را در اختیار خواهد داشت که این خبر را باید مبنایی برای تعدیل خبر وضع عوارض صادراتی فولاد به کشور آمریکا که سکته‌ای را در بازار چین ایجاد کرده دانست؛ خبری که به نوعی اثر آن را خنثی خواهد کرد.

جعفری طهرانی در ادامه درباره جنگ تجاری بین چین و آمریکا و اینکه این موضوع چه اثراتی دارد و چگونه روی بازارها تاثیر می‌گذارد، می‌گوید: پیش از این عرض کرده بودم که این جنگ به‌صورت تمام عیار میان دو کشور رخ خواهد داد، ولی خیلی‌ها این موضوع را جدی نگرفته بودند، این قضیه روز به روز در حال پیچیده‌تر شدن است به این دلیل که «ترامپ» حاضر به عقب‌نشینی نیست و از سوی دیگر «شی‌جین پینگ» با چراغ سبز حزب کمونیست برای مادام‌العمر کردن ریاست جمهوری‌اش این احساس قدرت برای زورآزمایی با آمریکا را تقویت کرده است.محصولات وارداتی این کشورها زمانی که مشمول عوارض می‌شوند، اثرات جانبی خود را به اندازه بزرگی در منطقه منعکس می‌کنند. به‌عنوان مثال روز گذشته در خبرها خواندیم عوارضی که چین برای مواد پتروشیمی آمریکا خواهد گذاشت، باعث خواهد شد که توجه چین به ایران جلب شود، این استدلال به نظر درست می‌رسد؛ به این دلیل که چین حجم زیادی از مواد اولیه پتروشیمی خود را از آمریکا می‌خرد.

 وی در ادامه افزود: اما ذکر برخی نکات برای یادآوری را ضروری می‌دانم، به‌طوری‌که رقیب قدرتمندی به نام «سابیک» عربستان وجود دارد که شرکتی دولتی و دومین شرکت بزرگ بعد از شرکت نفت این کشور است و در کمین بازارهای ایران نشسته است. بنابراین زمانی که الگوی واردات یک کشور تغییر پیدا می‌کند، فرصت‌هایی برای کشورهای با تولید مشابه ایجاد می‌شود که در این باره با تغییر الگوی وارداتی که برای کشورهای آمریکا و چین به وجود آمده، چین مواد پتروشیمی خود را از کشورهای دیگری خرید خواهد کرد که در این زمینه عربستان و ایران گزینه‌های جدی برای این خرید هستند و از این رو ایران در عرصه رقابت باید با حواس جمع به نقش‌آفرینی بپردازد و فرصت را غنیمت شمرد.

بازار داخلی فولاد

این کارشناس ارشد مسائل سنگ‌آهن و فولاد در ادامه با اشاره به مسائل داخلی سنگ‌آهن و فولاد می‌گوید: سال ۹۶ بازار داخلی فولاد و سنگ‌آهن با رکود دست به گریبان بود؛‌ به‌طوری‌که همه خشنود بودند که بعد از انتخاب مجدد آقای روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور، وضعیت اقتصادی رونق پیدا کند، ولی نه تنها رونقی به وجود نیامد بلکه وضعیت، روند معکوسی پیدا کرد و خیلی از شرکت‌های بخش خصوصی و دولتی با ریزش نیرو مواجه شدند، آمار بیکاری افزایش پیدا کرد، از سوی دیگر با اینکه انتظارات زیادی درخصوص کنترل وضعیت ارز و فراتر از آن وعده تک نرخی شدن ارز وجود داشت این اتفاقات رخ نداد.  در ادامه پس از انتخابات نه تنها موضوع تک نرخی شدن قیمت ارز مطرح نشد، بلکه از ماه‌های زمستان «رالی افزایش قیمت ارز» آغاز شد که خبر خوشایندی برای بازار فولاد و سنگ‌آهن محسوب نمی‌شود.

طهرانی ادامه داد: یکی از اقدامات دولت به منظور جذب سرمایه به سمت تولید را می‌توان اقدام به کاهش بهره بانکی تعریف کرد. این اقدام از «فعالیت معدن کاری» تا «ساخت و ساز» را تحت الشعاع قرار می‌دهد؛ موضوعی که برای دولت اولویت مهمی محسوب می‌شود؛ چرا‌که باعث تحرک اقتصادی می‌شود؛ ولی در ادامه این اقدام نه تنها موفق نبود، بلکه مانع رونق جدی بخش مسکن شد. در ادامه و در اواخر سال ۹۶ به‌صورت موردی بانک‌ها به مدت ۲ هفته با انتشار اوراق مشارکت با نرخ سود ۲۰ درصدی تلاش کردند تا نقدینگی را به سمت بازار پول بازگردانند؛ اما این اقدام نیز در میان‌مدت کارآیی خود را از دست داد و باعث شد نوسانات نرخ ارز و رکودی که در اقتصاد حاکم بود، ضربه سختی به بدنه بخش خصوصی کشور وارد کند.

وضعیت بازار مصارف سنگ‌آهن از نظر قیمت

طهرانی در ادامه با اشاره به روند قیمتی سنگ‌آهن گفت: روند قیمتی سنگ‌آهن در ماه مارس را که به‌صورت مشترک در سال‌های ۹۶ و ۹۷ قرار گرفت، می‌توان تعبیر به روندی که «نه خیلی افزایشی» و «نه خیلی کاهشی» بود کرد. به‌طوری‌که در سال ۹۶ قیمت سنگ‌آهن در محدوده ۶۰ تا ۸۰ دلار بازی کرد (در اینجا پایه محاسباتی سنگ‌آهن سی‌اف‌آر چین برای عیار ۶۲ درصد است.) در این باره اگر از این میزان معدل گرفته شود قیمت سنگ‌آهن بین حداقل ۶۵-۶۰ و حداکثر ۸۵-۸۰ دلار بود، متوسط قیمتی سال ۲۰۱۸ را می‌توان در حدود ۶۵ الی ۷۰ دلار پیش‌بینی کرد که قیمت بدی نیست. این در حالی است که طبق پیش‌بینی‌ها روند عدم افزایش جدی قیمت جهانی سنگ‌آهن در اردیبهشت ادامه خواهد داشت. بازار آهن اسفنجی داخلی نیز در سال ۹۶ شرایط خوبی را از سرگذراند. چند کارخانه فولادی جدید که در سال ۹۶ با تکنولوژی PRED به تولید DRI رسیدند، وارد مدار شدند. در رابطه با گندله نیز وضعیت خوبی را در سال ۹۶ شاهد بودیم و چند کارخانه جدید وارد مدار تولید آزمایشی شدند که از آن جمله می‌توان به سنگان و گل‌گهر اشاره کرد. اگر همین روند تولید ادامه یابد انتظار می‌رود در سال ۹۷ به خودکفایی کامل در تولید گندله برسیم.