اگر می خواهیم همه آرمان های اقتصادی و تولیدی ایران را احیاء کنیم حتما باید از توسعه سرمایه گذاری در بورس حمایت کنیم و ارزش بورس حداقل برابر با کل اقتصاد ایران باشد و در ادامه از فرصت های دیگر کشورهای منطقه و جهانی هم استفاده کنیم و اگر روزی بورس ایران چند برابر اقتصاد ملی ارزش داشته باشد تعجب نکنیم چون استعداد دارد و مزیت.

بازار سرمایه در اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و رونق تولید رسالتی مهم دارد و نقشی فراتر از دیگر بازارها. بورس ایران و بازار سرمایه با هویت ضد ربوی و تولیدگرایی خود می تواند علاوه بر تحقق بخش عمده ای از شعار اقتصادی سال اقتصاد مقاومتی و سیاست های کلی این حوزه و حمایت از سرمایه ایرانی، به توسعه واقعی و پایدار اقتصاد هم کمک کند.

توسعه بورس مقدم بر توسعه بازار پولی است و اگر این کار انجام گیرد، قانون بانکداری بدون ربا شکل اجرایی پیدا می کند و رفتارهای بانکی حتما از هویت ربوی یا حداقل شبه ربوی خارجی خواهد شد.

همسنجی قانون بانکداری بدون ربا با دستاوردهای آن در بیش از دو دهه اخیر نشان می دهد که اگر چه نام ربا حذف شده اما ماهیت بخش عمده ای از فعالیت بانک ها به وژه بانک های خصوصی ماهیت ربوی دارد و رقابت برای افزایش نرخ سود بانکی و قطعی اما به نام علی الحساب.

امروزه همه کارشناسان بانکی بر ضرورت اصلاح قانون بانکداری بدون ربا تاکید می کنند اما هنوز به جایی نرسیده و تاکنون حتی یک مورد مشارکت بانک ها در زیان بخش تولید مشاهده یا گزارش نشده است.

هر طور که تفسیر و تحلیل کنیم اگر فعالیت های بانکی از بستر بورس عبور نکند، هرگز از اتهام شبه ربوی نجات نخواهد یافت و خلق اعتباری و غیراعتباری پول با پول هم به رفتاری عادی تبدیل خواهد شد.

به همین خاطر توسعه بورس باید در اولویت نخست سیاست های اقتصادی باشد و عوامل تضعیف این بازار که در بیشتر موارد هم غیراقتصادی و مبتنی بر موارد شایعه و تخریب رسانه ای و غیررسانه ای است ، حذف شود.

" اگر رشد مستمر می خواهیم باید همه منابع پولی از بورس عبور کند یا تحت تاثیر بازار سرمایه باشد تا با کمک به تولید واقعی و تولید ثروت عینی ؛ اقتصاد خرد و میانی و کلان را از شر پدیده های ضد اقتصادی به ویژه دلالی تورم ساز نجات دهد".

در آن صورت سود اقتصادی هم نتیجه سود آوری بخش های واقعی و تولید خواهد بود. تراز رشد اقتصادی و سود اقتصادی هم از اصلی ترین دستاوردهای توسعه بورس خواهد بود.

بورس ایران در سال های اخیر از همه تهدیدهای تحریم ها و پیامدهای احتمالی هدفمندی یارانه ها و تحریم ها سربلند بیرون آمده و در زمینه سود اوری منطقی برای سهامداران هم کارنامه موفقی ثبت کرده است.

این بازار که خود را برای جشن شش رقمی شاخص (100000 واحد) آماده می کند متکی بر بازار اقتصادی شفاف و نظارت پذیر است.

هیچ بازاری از جمله بازار کالا ، پول و کار نمی تواند این اندازه رفتار اقتصادی هوشمند داشته باشد. بسته شدن نمادهای بانکی هم در چارچوب همان هوشمندی قابل ارزیابی است تا از تحمیل برخی زیان ها به سهامداران پرهیز شود.

خوشبختانه با ورود ابزار جدید مانند آپشن ها، اختیار فروش تبعی سهام و دیگر ابزارهای اسلامی و فقهی ، زمینه های اثربخشی شایعات در این بازار کاهش یافته است.

بورس ایران که شامل بورس اوراق بهادار تهران ، بورس کالا و فرابورس و بورس انرژی می شود برای همه سلیقه ها با هر نوع ریسک ( بدون ریسک یا با درامد ثابت تا ریسک بالا یا همراه با سوداوری بیشتر اما احتمالی ) خدمات رسانی می کند.

بورس ایران در سطح بین المللی هم در حالی که شاهد مرگ یا تب شدید برخی همتایان مغرور خود بود نه تنها تب نکرد بلکه از توفان بحران بازارهای ارز و سکه داخلی و بحران های مالی و اقتصادی خارجی هم به سلامت و با اقتدار عبور کرده است.

اما بورس ایران از لحاظ هویتی و کمیت و کیفیت تا اندازه ای رشد کند که همه سلیقه ها را پوشش دهد.

افزایش تنوع ابزار، اسلامی کردن فعالیت ها یا بورس داری اسلامی، گسترش جغرافیایی، توسعه نظارت ها، گسترش بورس های مجازی، افزایش قابلیت های بین المللی شدن نهادهای مالی در بازار سرمایه ‌ایران، تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرجع بین المللی نظام مالی اسلامی، افزایش شفافیت معاملاتی با کشف رقابتی قیمت ها، افزایش نقد شوندگی و ... بخشی از دستاوردهای بورس کشور در سال های اخیر است. همچنین تسهیلات خوبی برای حضور ایرانی های خارج از کشور و خارجی ها در بورس ایران فراهم است.

خوشبختانه ارزش واقعی و اعتباری سهام در بورس ایران خیلی مطمئن تر و استوارتر از دیگر بورس هاست و فاصله نزدیکی با هم دارند.

البته کسانی که منشاء اقتصاد شویی در ایران هستند و اصحاب ثروت های بادآورده و فساد اقتصادی محسوب می شوند؛ از این روند تحولات بورس کشور خشنود نیستند چون دامنه رانت خواری آنها به شدت محدود شده است و بخش زیادی از مردم وارد محدوده های ممنوعه ایجاد ثروت شده اند.

در بورس ؛ پدیده خویشاوندی نسبی و سببی در کسب ثروت حذف شده است. نقد شوندگی بالای بازار سرمایه جزء مزیت های این بازار است که در بازار مسکن و سایر بازارهای موازی دیده نمی شود.

هر فردی هر اندازه سهم داشته باشد به صورت آنلاین عرضه می کند و می فروشد اما درباره دیگر کالاها این طور نیست. افزایش حجم معاملات روزانه بورس این موضوع را نشان می دهد.

افرادی که وارد بازار سرمایه می شوند به این امر توجه دارند که در بورس با حدود 370 شرکت و بیش از 40 صنعت مختلف سروکار دارند و می توانند برای خود فرصتی مناسب و تنوع خوبی از سرمایه گذاری ایجاد کنند اما در بازار موازی با توجه به نبود تنوع در انتخاب دارایی، مردم می توانند تنها در یک دارایی سرمایه گذاری کنند و در صورت بروز مشکل صدمات وارد شده هم به همان نسبت سخت تر خواهد بود، مانند بازر ارز و سکه.

بورس تهران از لحاظ تنوع صنایع، قیمت سهام و توانمندی شرکت های حاضر در تالار شیشه ای از همه کشورهای منطقه ، برتر و برای سرمایه گذاری جذاب تر است.

این نسبت چون در بورس های خارجی چند برابر و فاصله قیمت واقعی و اعتباری سهام خیلی بیشتر و متکی بر پیش بینی های مثبت از آینده است.

هنگامی که پیش بینی های آینده تاریک تر و منفی تر می شود، حباب های اعتباری می شکند و سهامداران به شدت ضرر می کنند که در بورسهای خارجی کاملا محسوس است و برغم ترزیق پول های کلان همچنان مردم زیان می بینند.

اما بورس ایران از این وضعیت بی ثبات کاملا دور است، چون مبتنی برم تغیرهای واقعی و در بستری شفاف و سهامداری اسلامی (نه ربوی) فعالیت می کند و از بیماری های اقتصادی رنج نمی برد.

هم سنجی قیمت سهام در ایران با موارد متناظر بین المللی هم نشان می دهد قیمت های اعتباری سهام خارجی گاهی تا چند برابر هم می رسد.

بورس ایران امروزه امن ترین و جذاب ترین بازار برای سرمایه گذاری و خرید سهام است.

هنوز بورس ایران با فرضیه بی نهایت فرصت ( شبه بی نهایت) برای توسعه کمی و کیفی روبروست و ایده آل اقتصاد ایران داشتن بورس و بازار سرمایه اسلامی و الگو برای همه جهان است با بی نهایت ابزار اسلامی و شرعی و بومی و جهانی.

از دولت و مجلس شورای اسلامی هم انتظار می رود در سال اقتصاد مقاومتی - تولید و اشتغال یاور بورس کشور باشد با حداکثر ظرفیت تخصصی و کارشناسی و تعامل و راهبردهای مثبت.

بخش عمده صنایع حاضر در بازار سرمایه کشور صادرات محور هستند و متکی به واردات نیستند به همین دلیل پیش بینی تحولات مثبت در سودآوری آنها وجود دارد. لایحه بودجه سال 97 و متغیرهای کلان بودجه باید پیام ها و علایم مثبتی به بازار سرمایه ارسال کند.

کارشناسان یکی از بزرگترین نکات منفی اقتصاد را بحث نظام بانکی و نرخ های سود می دانند چون نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم نیست و نظام بانکی متناسب با شرایط بودجه حرکت نکرده است و بانک مرکزی در روند اصلاحات اقتصادی باید سرعت بیشتری داشته باشد.

برخی کارشناسان هشدار داده اند که اگر نرخ سود بانکی به سطح منطقی نرسد، همه دستاوردهای اقتصادی دولت را تخریب خواهد کرد.

اگر می خواهیم همه آرمان های اقتصادی و تولیدی ایران را احیاء کنیم حتما باید از توسعه سرمایه گذاری در بورس حمایت کنیم و ارزش بورس حداقل برابر با کل اقتصاد ایران باشد و در ادامه از فرصت های دیگر کشورهای منطقه و جهانی هم استفاده کنیم و اگر روزی بورس ایران چند برابر اقتصاد ملی ارزش داشته باشد تعجب نکنیم چون استعداد دارد و مزیت.

سازمان بورس ، بازوی مقتدر برای تحقق اقتصاد مقاومتی است و می تواند زمینه جمع آوری منابع مالی را برای انجام پروژه های بزرگ فراهم کند.

مدیران بازار سرمایه تلاش می کنند در چارچوب منویات رهبری اقدامات عملی در جهت اقتصاد مقاومتی را سامان دهند.

رشد اقتصادی در ایران به تجهیز منابع فردی آحاد جامعه و سوق دادن مردم به بازارهای زود بازده تر نیاز دارد تا رشد و توسعه اقتصادی کشور با سرعت افزایش پیدا کند.

*سیدرضا پاورسی، کارشناس بازار سرمایه