دنیای معدن - فولاد یکی از بزرگترین و پر مزیت ترین صنایع ایران است که با وجود رشد روز به روزی که دارد اما بزرگان این صنعت مادر بیش از هر چیز نگران این هستند که نبود زیرساخت های لازم، هدف گذاری های بزرگ صنعتی را به یک افسانه تبدیل کند.

فولاد سازان بزرگ ایران و فعالان زنجیره تولید این محصول استراتژیک در هشتمین همایش چشم انداز صنعت فولاد و معدن گردهم آمدند و زنجیره تولید فولاد یعنی از معدن تا کارخانه های نود و دیگر صنایع پایین دستی آن را واکاوی کردند تا بتوانند تصویری شفاف تر از نحوه رسیدن به هدف گذاری های اساسی مانند تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ را به دست بیاورند.

اصلی ترین محورهای این گردهمایی، که سخنرانان عمدتاً صحبت های خود را حول آنها مطرح کردند شامل اکتشاف ذخایر جدید، فراهم کردن زیرساخت های لازم به خصوص آب و راه، نحوه تعامل و قیمت گذاری زنجیره فولاد و رسیدن طرح منسجم و جامع فولاد بود.

سنگان امید ذخایر سنگ آهن ایران

پس از انجام اکتشافات سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و حصول نتایج، منطقه سنگان از همان ابتدا به عنوان یکی از جدی ترین و پر بار ترین مناطق حاوی سنگ آهن مطرح شد و اکنون نیز زنجیره فولاد همان حسابی که انتظارش را می رفت را روی آن باز می کند، به طوری که مهدی کرباسیان –رئیس هیات عامل ایمیدرو- در این همایش اشاره ای به ارقام ذخایر سنگ آهن داشت و گفت: 3 میلیارد تن ذخایر قطعی سنگ آهن است به طوری که 500 تن آن در دو سال اخیر کشف شده و با حفاری های عمیقی که در فلات مرکزی با عمق های 1900 و 1600 متر داشتیم دو میلیارد تن دیگر نیز در این منطقه بدست آمد.

پس از پایان ماموریت 250 هزارکیلیومتری ایمیدرو در اکتشاف و شناسایی مناطق امید بخش، امروز محمد شریعت مداری -وزیر صنعت، معدن و تجارت- توقع جدید را از اکتشافات مطرح کرد و اظهار کرد: گرچه اقدامات ارزشمندی در حوزه اکتشاف صورت گرفته است اما اکتشافات عمقی باید با همکاری های بین المللی انجام شود و باید از فناوری های روز در این مسیر بهره برد چرا که اطلاعات عمقی ما از ذخایر معدنی محدود بوده و عمده اطلاعات بدست آمده سطحی است.

شبکه ریلی شریان حیات زنجیره فولاد

در سند چشم انداز 1404 قرار است 55 میلیون تن فولاد تولید شود که این به معنی نیاز جا بجایی 420 هزار تن مواد معدنی در راه های کشوراست. علاوه بر این قرار است که بیش از 20 میلیون تن از 55 میلیون تن فولاد تولید شده با هدف صادرات توسعه یابد. همه این ها در حالی مطرح می شود که امروز یکی از نگران کننده ترین دغدغه های فعالان و سیاستگذاران زنجیره فولاد ایران، عدم توسعه زیر ساخت های راه کشور، از جمله شبکه ریلی است.

محمد ابکا - مشاور مادر طرح جامع فولاد – اولین سخرانی بود که به دغدغه زیرساخت ها پرداخت و در خصوص نیازمندی های توسعه آنها از نیاز جذب 13 میلیارد یورو سرمایه سخن گفت و اظهار کرد: توسعه بخش های آب، برق، بندر و شبکه ریلی 13 میلیارد یورو سرمایه نیاز دارد که فقط پنج میلیارد یورو آن مربوط به توسعه راه آهن بوده و بخش های برق، آب و بندر هر یک به ترتیب به 3.2 میلیارد، 1.8 میلیارد و 1.2 میلیارد یورو سرمایه می خواهند.
کرباسیان نیز در بخشی از سخنان خود بیان کرد که به مرور زمان دغدغه اصلی وی برای توسعه فولاد و رسیدن به برنامه تولید 55 میلیون تن فولاد از تامین زیر ساخت آب به سمت راه تغییر مسیر داده است.

وی در این باره گفت: زمانی معضل آب در فولاد به طور خیلی جدی ذهن من را به خود مشغول کرده بود و به فکر این بودم که چگونه آب برخی واحد هایی را که بدون ارزیابی های درست در مناطق کم آب بنا شدند را تامین کنیم. اما حالا معتقدم مشکل اصلی بخش فولا کشور نداشتن شبکه ریلی مناسب است.
این معاون وزیر صنعت،معدن و تجارت در ادامه اظهار کرد: ضعف زیر ساخت در این بخش نگران کننده است و حالا انتقال 13 میلیون تن مواد معدنی به وسط کشور از دغدغه های بخش فولاد به شمار می رود.

باید ساختارهای زنجیره فولاد را اصلاح کرد

موضوع تعاملات میان واحد های زنجیره فولاد از مسائل مهم این بخش است و وزیر صنعت، معدن و تجارت کسی بود که در این باره صریح و بی پرده سخن گفت و از صدور مجوز ها گرفته تا وضعیت تولید در زنجیره فولا، همه راه به باد انتقاد گرفت و از عزم جدی برای اصلاح این ساختار گفت.

شریعتمداری در جمع فعالان زنجیره فولاد بیان کرد: مشکل عدم توازن در زنجیره، در تمام بخش فولاد به چشم می خورد و برای رفع آن تلاش می شود، مشی ما مداخله در موضوعاتی که بین تولید کننندگان زنجیره فولاد وجود دارد نیست و در یک زنجیره متعادل نیازی هم به این مداخله نیست، اما امروز شرایط به گونه ای است که نیاز ورود دولت حس میشود چرا که اکنون ۱۱۰ میلیون تن مجوز راکد و ۶۵ میلیون تن مجوز با نتیجه نا مشخص در صنایع فولاد حاصل این بی تدبیری ها است. این حوزه مداخله از نوع انجمن های فولادی و دولت را می طلبید که اگر این مداخله جدی تر بود شاید این عدم توازن به وجود نمی آمد.

کرباسیان نیز در باره موضوع تدوین طرح جامع فولاد از کلیه فعالان زنجیره فولاد خواست فولاد تا یک ماه آینده راه حل و پیشنهادهای خود را برای حل چالش های طرح جامع فولاد را اریه کنند چرا که بدون مشارکت و حضور موثر بخش خصوصی و تشکل های تخصصی، طرح جامع فولاد به یک سند دولتی تبدیل می شود.