دنیای معدن - چندی پیش کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در سفرهای استانی خود راهی یزد یکی از شهرهای معدنی کشور شد تا علاوه بر دیدار با اعضای اتاق بازرگانی یزد، از کارخانه اسمالون نیز بازدید کند. در ادامه، مشروحی از اتفاقات رخ داده در این سفر را خواهید خواند. برنامهریزی دقیق بدون ۱ دقیقه تاخیر یکی از اتفاقات خوبی که در سفرهای استانی کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران رخ میدهد، انتخاب مناسب زمان این سفر است؛ سفرهایی که تا به امروز با اعضای کمیسیون رفتهایم، روزهای سهشنبه و چهارشنبه بوده یعنی بدون دغدغه دورکاری و ارسال خبر از مناطق معدنی که آنتندهی موبایل بسیار ضعیف است، راهی میشویم. برای سفر به یزد هم صبح سهشنبه صفحه مربوط به چهارشنبه را بسته و راهی فرودگاه شدم. پرواز، دقیق و بدون تاخیر انجام شد و حدود ساعت ۱۷ هواپیما در فرودگاه یزد به زمین نشست. نخستین نکته پس از پیاده شدن از هواپیما که نظرها را جلب میکرد، هوای پاک و آسمان آبی یزد بود، زیرا از وارونگی هوای تهران و نفستنگی و سرفههای بیامان بیش از هر زمان نیازمند آسمان آبی و پاک این شهر بودم. نزدیک ساعت ۱۸بود که به هتل داد رسیدیم؛ هتلی با فضای سنتی بسیار زیبا و بادگیرهایی که نماد یزد بود اما باید خیلی سریع راهی نخستین برنامه یعنی جلسه کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با اتاق بازرگانی یزد میشدیم. جلسه تا ساعت ۲۰: ۳۰ طول کشید. گزارشهای لحظه به لحظه از فضای جلسه به صورت تلگرامی برای گروه معدن روزنامه و کانال خبری صمت ارسال میشد.پس از پایان جلسه، راهی هتل شدیم. حالا با خیال راحت از فضای سنتی هتل بازدید میکردیم؛ فضایی که به دلیل تقارن با سال نو میلادی، حال و هوای کریسمس به خود گرفته بود. پس از صرف شام و برگشت به اتاقها در نیمه شب با دیگر خبرنگاران به فضای باز هتل آمدیم. نباید آسمان پرستاره یزد را که تنها یک شب مهمانش بودیم از دست میدادیم، هرچند بر اساس برنامهریزیهای انجام شده، برنامه روز چهارشنبه فشرده و سخت بود و باید راهی معدن سنگآهن میشدیم، اما سفرهای کاری فشرده و سخت به خبرنگاران یاد داده است که هیچ فرصتی را نباید از دست داد. حرکت به سمت اسمالون صبح روز چهارشنبه با ماشینهایی که در نظر گرفته شده بود به سمت معدن سنگآهن اسمالون حرکت کردیم. هر چند بخش زیادی از مسیر، کویری بود اما این کویر آمیخته به محبت مردمان این شهر بود به همین دلیل دیدن این تصاویر برای من به شخصه بسیار لذتبخش است. با ورود به محدوده معدن اسمالون، از هیجان لبریز بودیم. بعد از حدود ۴ ساعت طی مسیر به اسمالون رسیدیم؛ معدنی که کارخانهای بدون سقف برای تولید کنسانتره دارد. بخش دوم برنامه آغاز شده بود، یعنی بازدید از اسمالون. با تغییر ماشینها راهی شدیم تا ابتدا از معدن بازدید کنیم. اسمالون دارای ۳ معدن است که اطلاعات آن به این شرح اعلام میشود: معدن اسمالون یک: ذخیره کشف شده، ۳ میلیون تن کانسنگ مگنتیت با میانگین عیار ۳۵ درصد آهن و محصول جانبی آن نیز در مجموع۵۸۰ هزار تن مس با عیار ۰/۲ درصد است. معدن اسمالون دو: ذخیره کشف شده، ۱۵۷ میلیون تن گابرو با میانگین عیار ۱۹ درصد آهن و همچنین ۱۵۳ میلیون تن پلاسر با بازیابی ۱۲ درصد است. معدن اسمالون سه: ذخیره کشف شده، ۷۲ میلیون تن گابرو با میانگین عیار ۱۷ درصد آهن و همچنین ۱ میلیون تن پلاسر با میانگین عیار ۱۲ درصد آهن است. اینکه ساخت کارخانه کنسانتره اسمالون چه زمان کلید خورد پرسشی بود که در این بازدید به ذهن میرسید. احراز مالکیت معدن اسمالون از سوی بخش خصوصی در ۱۳۹۰/۰۳/۲۵ و همچنین دریافت پروانه بهرهبرداری در ۱۳۹۰/۰۹/۳۰ انجام شد. اما جالبترین قسمت این بازدید کارخانهای بود که سقف نداشت یعنی کارخانه تولید کنسانتره در فضای باز قرار گرفته بود. برایم جای سوال داشت که این ایده بر اساس چه اطلاعاتی انجام شده است. اینگونه جواب دادند که با بررسیهای میدانی از سوی مهندسان مجموعه و با توجه به شرایط آب و هوایی و نباریدن باران در منطقه تصمیم مدیریت بر آن شد که بدون سوله کارخانه ساخته شود و این کار یعنی مدیریت هزینه. در واقع هزینه ساخت سوله در قسمت تجهیزات و ماشینآلات صرف شده است. این ایده میتواند در طرحهای دیگر به شکل دیگر انجام شود. این کارخانه ۸ ماهه به بهرهبرداری رسید و سرمایهگذاریای که در این پروژه انجام شده، یک هفتم سرمایهگذاریای است که از سوی سایر شرکتها در ایران انجام شده است. درحالحاضر اسمالون ۱، سالانه ۳۰۰ هزار تن کنسانتره ۶۵ درصد سنگ آهن و ۶۵۰۰ تن کنسانتره ۲۰ درصد مس و همچنین اسمالون ۲، سالانه ۶۰۰ هزار تن کنسانتره سنگ آهن با عیار ۶۵ درصد تولید میکند. تعادل محیطزیست و معدن بازدید از این قسمت به اندازهای جالب و هیجانانگیز بود که گذر زمان احساس نمیشد. شاید یکی از قسمتهای جالب این بازدید، بزهایی بودند که در این منطقه زندگی میکردند و شیر آنها مورد استفاده کارگران معدنی قرار میگرفت. در واقع معدن و محیطزیست در این قسمت با یکدیگر تعامل داشته و به حیات یکدیگر کمک میکنند! پس از این بازدید آخرین جلسه کاری این سفر در محل دفتر مدیریت معدن، برگزار و پس از آن مسیر طولانی بازگشت به یزد آغاز شد. برگشت از این بازدید همزمان با غروب بود و افراد حاضر، کمی خسته بودند به همین دلیل مدت زیادی اتوبوس در سکوت بود و افراد در خواب بودند. زمانی که به یزد رسیدیم همه افراد خسته بودند و استرس تاخیر در پرواز را داشتند اما مگر میشد به یزد آمد ولی به میدان امیرچخماق نرفت و از حاج خلیفههای این شهر خرید نکرد! در زمانی کوتاه راهی میدان امیرچخماق شدیم تا سوغاتی از یزد بخریم و در نهایت راهی فرودگاه شویم.

برنامه‌ریزی دقیق بدون ۱ دقیقه تاخیر
یکی از اتفاقات خوبی که در سفرهای استانی کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران رخ می‌دهد، انتخاب مناسب زمان این سفر است؛ سفرهایی که تا به امروز با اعضای کمیسیون رفته‌ایم، روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه بوده یعنی بدون دغدغه دورکاری و ارسال خبر از مناطق معدنی که آنتن‌دهی موبایل بسیار ضعیف است، راهی می‌شویم.
برای سفر به یزد هم صبح سه‌شنبه صفحه مربوط به چهارشنبه را بسته و راهی فرودگاه شدم. پرواز، دقیق و بدون تاخیر انجام شد و حدود ساعت ۱۷ هواپیما در فرودگاه یزد به زمین نشست. نخستین نکته پس از پیاده شدن از هواپیما که نظرها را جلب می‌کرد، هوای پاک و آسمان آبی یزد بود، زیرا از وارونگی هوای تهران و نفس‌تنگی و سرفه‌های بی‌امان بیش از هر زمان نیازمند آسمان آبی و پاک این شهر بودم. نزدیک ساعت ۱۸بود که به هتل «داد» رسیدیم؛ هتلی با فضای سنتی بسیار زیبا و بادگیرهایی که نماد یزد بود اما باید خیلی سریع راهی نخستین برنامه یعنی جلسه کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با اتاق بازرگانی یزد می‌شدیم. جلسه تا ساعت ۲۰: ۳۰ طول کشید. گزارش‌های لحظه به لحظه از فضای جلسه به صورت تلگرامی برای گروه معدن روزنامه و کانال خبری صمت ارسال می‌شد.پس از پایان جلسه، راهی هتل شدیم. حالا با خیال راحت از فضای سنتی هتل بازدید می‌کردیم؛ فضایی که به دلیل تقارن با سال نو میلادی، حال و هوای کریسمس به خود گرفته بود.
پس از صرف شام و برگشت به اتاق‌ها در نیمه شب با دیگر خبرنگاران به فضای باز هتل آمدیم. نباید آسمان پرستاره یزد را که تنها یک شب مهمانش بودیم از دست می‌دادیم، هرچند بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، برنامه روز چهارشنبه فشرده و سخت بود و باید راهی معدن سنگ‌آهن می‌شدیم، اما سفرهای کاری فشرده و سخت به خبرنگاران یاد داده است که هیچ فرصتی را نباید از دست داد.

حرکت به سمت اسمالون
صبح روز چهارشنبه با ماشین‌هایی که در نظر گرفته شده بود به سمت معدن سنگ‌آهن اسمالون حرکت کردیم. هر چند بخش زیادی از مسیر، کویری بود اما این کویر آمیخته به محبت مردمان این شهر بود به همین دلیل دیدن این تصاویر برای من به شخصه بسیار لذت‌بخش است.
با ورود به محدوده معدن اسمالون، از هیجان لبریز بودیم. بعد از حدود ۴ ساعت طی مسیر به اسمالون رسیدیم؛ معدنی که کارخانه‌ای بدون سقف برای تولید کنسانتره دارد. بخش دوم برنامه آغاز شده بود، یعنی بازدید از اسمالون. با تغییر ماشین‌ها راهی شدیم تا ابتدا از معدن بازدید کنیم. اسمالون دارای ۳ معدن است که اطلاعات آن به این شرح اعلام می‌شود:
معدن اسمالون یک: ذخیره کشف شده، ۳ میلیون تن کانسنگ مگنتیت با میانگین عیار ۳۵ درصد آهن و محصول جانبی آن نیز در مجموع۵۸۰ هزار تن مس با عیار ۰/۲ درصد است.
معدن اسمالون دو: ذخیره کشف شده، ۱۵۷ میلیون تن گابرو با میانگین عیار ۱۹ درصد آهن و همچنین ۱۵۳ میلیون تن پلاسر با بازیابی ۱۲ درصد است.
معدن اسمالون سه: ذخیره کشف شده، ۷۲ میلیون تن گابرو با میانگین عیار ۱۷ درصد آهن و همچنین ۱ میلیون تن پلاسر با میانگین عیار ۱۲ درصد آهن است.
اینکه ساخت کارخانه کنسانتره اسمالون چه زمان کلید خورد پرسشی بود که در این بازدید به ذهن می‌رسید. احراز مالکیت معدن اسمالون از سوی بخش خصوصی در ۱۳۹۰/۰۳/۲۵ و همچنین دریافت پروانه بهره‌برداری در ۱۳۹۰/۰۹/۳۰ انجام شد.
اما جالب‌ترین قسمت این بازدید کارخانه‌ای بود که سقف نداشت یعنی کارخانه تولید کنسانتره در فضای باز قرار گرفته بود. برایم جای سوال داشت که این ایده بر اساس چه اطلاعاتی انجام شده است. اینگونه جواب دادند که با بررسی‌های میدانی از سوی مهندسان مجموعه و با توجه به شرایط آب و هوایی و نباریدن باران در منطقه تصمیم مدیریت بر آن شد که بدون سوله کارخانه ساخته شود و این کار یعنی مدیریت هزینه. در واقع هزینه ساخت سوله در قسمت تجهیزات و ماشین‌آلات صرف شده است. این ایده می‌تواند در طرح‌های دیگر به شکل دیگر انجام شود. این کارخانه ۸ ماهه به بهره‌برداری رسید و سرمایه‌گذاری‌ای که در این پروژه انجام شده، یک هفتم سرمایه‌گذاری‌ای است که از سوی سایر شرکت‌ها در ایران انجام شده است. درحال‌حاضر اسمالون ۱، سالانه ۳۰۰ هزار تن کنسانتره ۶۵ درصد سنگ آهن و ۶۵۰۰ تن کنسانتره ۲۰ درصد مس و همچنین اسمالون ۲، سالانه ۶۰۰ هزار تن کنسانتره سنگ آهن با عیار ۶۵ درصد تولید می‌کند.

تعادل محیط‌زیست و معدن
بازدید از این قسمت به اندازه‌ای جالب و هیجان‌انگیز بود که گذر زمان احساس نمی‌شد. شاید یکی از قسمت‌های جالب این بازدید، بزهایی بودند که در این منطقه زندگی می‌کردند و شیر آنها مورد استفاده کارگران معدنی قرار می‌گرفت. در واقع معدن و محیط‌زیست در این قسمت با یکدیگر تعامل داشته و به حیات یکدیگر کمک می‌کنند!
پس از این بازدید آخرین جلسه کاری این سفر در محل دفتر مدیریت معدن، برگزار و پس از آن مسیر طولانی بازگشت به یزد آغاز شد. برگشت از این بازدید همزمان با غروب بود و افراد حاضر، کمی خسته بودند به همین دلیل مدت زیادی اتوبوس در سکوت بود و افراد در خواب بودند. زمانی که به یزد رسیدیم همه افراد خسته بودند و استرس تاخیر در پرواز را داشتند اما مگر می‌شد به یزد آمد ولی به میدان امیرچخماق نرفت و از حاج خلیفه‌های این شهر خرید نکرد! در زمانی کوتاه راهی میدان امیرچخماق شدیم تا سوغاتی از یزد بخریم و در نهایت راهی فرودگاه شویم.