مدل‌های جدید ایمیدرو؛ ناجی تامین مالی پروژه‌ها

مدل‌های جدید ایمیدرو؛ ناجی تامین مالی پروژه‌ها

دنیای معدن -براساس خبرهای منتشر شده، بودجه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در سال ۹۷ نسبت به امسال با کاهش همراه بوده و به نصف رسیده است،

اما امروز این سازمان براساس مدل‌های تعریف شده برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی نگرانی چندانی نداشته و همچنان اجرای پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای را دنبال می‌کند. در این باره به سراغ امیر خرمی شاد، معاون برنامه‌ریزی و توانمندسازی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) رفته‌ایم که مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
بودجه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ با کاهش همراه بوده و به نصف رسیده است. به نظر شما این موضوع چه تاثیری بر اجرای طرح‌ها و پروژه‌های ایمیدرو خواهد داشت؟


به نظر من شاید با این اتفاق کمی شرایط بهتر شده باشد، زیرا با اختصاص بودجه‌ای بیش از سال ۹۶ تنها یک کاغذ در دستان ما بود اما در ازای آن پول چندانی دریافت نمی‌شد. در آن‌سوی ماجرا با تصویب بودجه پیشنهادی، انتظار از عملکرد ایمیدرو بیشتر می‌شد. بودجه سال ۹۶ حدود ۷۵ میلیارد تومان بود که از این میزان تنها ۱۶ میلیارد تومان را دریافت کردیم که مبلغ چندانی نبود. عمده بودجه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) از منابع داخلی آن تامین می‌شود.


با این حال تامین مالی اجرای پروژه‌ها چگونه خواهد بود؟
در زمینه تامین مالی برای اجرای پروژه‌های معدنی و صنایع معدنی، روی بودجه عمومی حسابی باز نکرده‌ایم. مدل‌های خوبی در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) از زمان حضور دکتر کرباسیان به‌عنوان رئیس هیات عامل تعریف شد که براساس این مدل‌ها بخش خصوصی وارد پروژه‌های سازمان شدند. این مدل‌ها متفاوت است و در اینجا به چند مورد آن اشاره می‌کنم. یکی از مدل‌ها برای طرح‌های فولاد آن بود که با انجام کار کارشناسی میزان سرمایه‌گذاری تا امروز با نظر کارشناس مشخص شد. ممکن است این سرمایه‌گذاری در یک بازه ۱۰ ساله انجام شده باشد، اما آن را به نرخ روز محاسبه کردیم. این روش یکی از بهترین مدل‌هاست. حال اگر هزینه انجام شده در یک طرح به نرخ روز ۴۰۰ میلیارد تومان باشد به شرکتی مانند فولاد مبارکه پیشنهاد می‌دهیم در این طرح شریک شده و ۶۵ درصد برای آنها و ۳۵ درصد برای ما باشد. وقتی این ۴۰۰ میلیارد تومان تقسیم بر ۳۵ درصد شود، رقم قابل‌توجهی به‌دست می‌آید. درواقع کل ۴۰۰ میلیارد تومان آورده ما می‌شود؛ یعنی اگر قرار بود پروژه تا امروز ۱۱۴۰ میلیارد تومان هزینه شود، حالا ۶۵ درصد این طرح ۷۴۰ میلیارد تومان خواهد بود؛ یعنی فولاد مبارکه باید این رقم را بیاورد تا بتواند با ایمیدرو شریک شود. اما در این مدل می‌گوییم ۷۴۰ میلیارد تومان را در طرح هزینه کند. با این روش طرح خیلی سریع به نتیجه می‌رسد. فولاد شادگان با چنین طرحی انجام شده است. فولاد خوزستان با این مدل مشارکت داشته و به‌مرور این رقم به طرح تزریق شده است. از سوی دیگر این طرح‌ها دارای ال سی بوده و از منابع ال سی هم در آنها استفاده می‌شود.
یعنی شرکت‌ها از ابتدا در اجرای طرح مشارکت دارند؟


 بله به‌جای آنکه پس از پایان پروژه، سهام آن را خریداری کنند، از ابتدا در طرح مشارکت داشته و در هیات مدیره شرکت، ۳ عضو متعلق به شریک بخش خصوصی است و می‌توانند تصمیم‌گیری کنند. همچنین در حوزه اکتشاف مدلی تعریف شد که براساس آن هزینه‌های انجام شده از سوی ایمیدرو در اکتشاف در یک پهنه که نتایج اولیه در آن به‌دست‌آمده، محاسبه شده و سپس آگهی منتشر می‌شود تا بخش خصوصی در آن حضور پیدا کند. در این مدل به بخش خصوصی گفته می‌شود نقاط امیدبخشی در این اکتشافات به‌دست آمده، بقیه سرمایه‌گذاری را بخش خصوصی انجام داده و درصورتی‌که به ذخیره قطعی دست یابیم بخش خصوصی در آن سهیم است. مدل دیگر در حوزه زیرساخت است. در این مدل تعهد خرید محصول را به بخش خصوصی می‌دهیم. این مدل را به‌طورمعمول برای طرح‌های زیرساختی مانند آب، برق و... به روش B. O. T یا B. O. O می‌توان انجام داد. من در جلسه‌ای با سازمان خصوصی‌سازی بیان کردم، روش‌هایی که ایمیدرو بر اساس آن خصوصی‌سازی انجام داده است می‌تواند الگویی باشد که سازمان خصوصی‌سازی هم با این روش‌ها کار را انجام دهد. درحال‌حاضر سازمان خصوصی‌سازی واگذاری را انجام می‌دهد و تعهد آن برای سازمان‌هایی مانند ایمیدرو باقی می‌ماند. برای نمونه المهدی و هرمزال واگذار شده است اما طرف‌های خارجی که وام داده‌اند طرف خریدار را نمی‌شناسند. به همین دلیل مرتب هشدار پرداخت نشدن اقساط به ایمیدرو داده می‌شود و حاضر نیستند با خریدار مذاکره کنند. همچنین یکی از روش‌های دیگر در واگذاری‌ها روش اجرایی در معدن سرب و روی مهدی‌آباد بود. در این معدن بخش خصوصی را وارد کرده‌ایم و خوشبختانه درحال‌حاضر کار به خوبی در حال انجام است. مشارکت در این معدن افزون بر ۱ میلیارد دلار است که بخش خصوصی در آن هزینه کرده و ماشین‌آلات لازم را به معدن آورده است. در طرح‌های مشارکتی و در مدل‌هایی که تا امروز تعریف کرده‌ایم، حدود ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بخش خصوصی در ۴سال گذشته در طرح‌ها مشارکت داشته است. این میزان مشارکت رقم بسیار قابل توجهی است. درواقع منابع ریالی مورد نیاز برای اجرای پروژه‌ها را با این روش‌ها تعریف کرده‌ایم.


آیا می‌توان پیش‌بینی کرد که در سال آینده با توجه به بودجه پیشنهادی دولت برای ایمیدرو، شاهد همکاری بیشتر این سازمان با بخش خصوصی خواهیم بود؟
بله شاهد چنین اتفاقی خواهیم بود. در محاسبه‌ای که ابتدای دولت دوازدهم انجام شد مشخص شد ۲۴ هزار میلیارد تومان پول نیاز است تا بتوانیم طرح‌های توسعه را اجرا کنیم. این میزان رقم قابل‌توجهی بود. با برنامه‌ریزی‌های انجام شده ۳ هزار و ۷۰۰ تا ۴ هزار میلیارد تومان هزینه‌های دولت را بابت این پروژه‌ها کاهش دادیم. در این کار بخش خصوصی را وارد کار کرده‌ایم. اجرای پروژه‌های کنسانتره و گندله مدل بسیار خوبی بود. حضور فولاد مبارکه، فولاد خراسان و دیگر کنسرسیوم‌ها مانند اوپال پارسیان مدل بسیار موفقی بود. به اعتقاد من اگر مدل‌های دیگری تعریف شود می‌توان منابع بسیاری را حتی از سوی سرمایه‌گذاران خارجی جذب کرد. ایمیدرو بر اساس واگذاری‌های انجام شده به میزان ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از دولت طلبکار است. پیشنهاد ما در این باره این بود که این طلب به ما داده نشود اما تهاتر و تسویه‌حساب به ایمیدرو با بانک‌های دولتی انجام شود.
با توجه به جذب منابع مالی، آیا ایمیدرو در سال آینده با شرکت‌های خارجی وارد همکاری مستقیم می‌شود؟
بله این اتفاق می‌افتد. البته اگر ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری امریکا انتخاب نمی‌شد شرایط خیلی بهتر بود. متاسفانه ترامپ در جامعه جهانی به هیچ اصولی پایبند نیست. در کنار این موضوع باید گفت اگر همکاری با شرکت‌های خارجی نباشد نمی‌توانیم طرح‌ها را اجرا کنیم. برای طرح جامع فولاد در زمینه سرمایه‌گذاری (زیرساخت و...) حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. همچنین برای طرح‌های توسعه زنجیره آلومینیوم حدود ۱۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم است. از سوی دیگر برای سایر پروژه‌های معدنی حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری باید انجام شود. موضوعی که به کمیسیون اصل ۴۴ مجلس شورای اسلامی اعلام کرده‌ایم، آن بود که تا افق ۱۴۰۴ به میزان ۵۱ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. سرمایه‌گذاران داخلی برای تامین منابع داخلی از یک ظرفیتی برخوردار هستند درنتیجه باید مشوق‌هایی برای طرف خارجی در نظر گرفته شود تا این ریسک(خطرپذیری) را پذیرفته و با این تحریم‌های سنگین وارد ایران شوند و سرمایه‌گذاری در آن منافعی برای آنها به همراه داشته باشد.
متاسفانه اشکال در این زمینه آن است که خودمان را با کشوری مانند شیلی مقایسه می‌کنیم. شیلی محدودیت‌های موجود در ایران را ندارد. امروز ما برخی مواد اولیه را با قیمتی بیش از کشورهای دیگر خریداری می‌کنیم زیرا تحریم هستیم و چاره‌ای جز این کار نداریم. در نتیجه نمی‌توان مقایسه کرد زیرا در شرایط مساوی قرار نداریم.
اگر این روند ادامه داشته باشد، وضعیت برای سال آینده را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
استنباط من این است، هرچند وضعیت مالی دولت در سال آینده چندان خوب نیست اما اگر ارکان حکومت همچون مجلس شورای اسلامی در برخی قوانین و مقررات به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کمک کنند، برای جذب منابع مالی خارجی مشکل زیادی نخواهیم داشت و می‌توان پروژه‌ها را به راحتی اجرا کرد.
تا چه اندازه کشورهای اروپایی آماده عقد قرارداد با ایران هستند؟
خیلی قاطع نمی‌توان در این باره نظر داد. مورد به مورد شرایط با یکدیگر فرق دارند. در برخی کشورها چندان شرکت‌ها دنباله رو دولت نیستند. نباید نگاه ما به شرکت‌های اروپایی باشند. کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند که برجام را رعایت می‌کنند اما مشکل در این است که شرکت‌های بزرگ اروپایی پیرو دولت نیستند و ممکن است این ریسک(خطرپذیری) را نپذیرند مگر آنکه شرایط برای آنها ایده‌آل باشد؛ اما شرکت‌های غیراروپایی مانند کره‌ای و ژاپنی راحت‌تر وارد همکاری شوند. درنتیجه نمی‌توان دراین‌باره رقم دقیقی را ارائه کرد.

بازگشت به شاخه اخبار معدن بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا