ماجرای پرداخت دیه ۳ کارگر فوت شده معدن یورت چه بود؟
گروه معادن - چند ماه از فاجعه معدن یورت آزادشهر می‌گذرد. یک مقام مسئول در شرکت بیمه آسیا می‌گوید ۴۰ دیه را این شرکت و ۳ دیه دیگر را مدیرعامل معدن یورت به خانواده متوفیان پرداخت کرده است.
به گزارش ماین نیوز، در اواسط اردیبهشت امسال، معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر پس از انفجاری مهیب فرو ریخت و تعداد زیادی از کارگران آن در زیر زمین مدفون شدند. پس از روزها تلاش برای نجات این کارگران در نهایت ۴۳ نفر از آنها جان باختند.در آن زمان مشخص شد که کارفرمای این معدن برای صدها کارگری که در آن مشغول به کار بودند فقط ۴۰ بیمه نامه بی‌نامِ مسئولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان تهیه کرده است. شرکت بیمه آسیا نیز به عنوان بیمه‌گر معدن، در آن زمان این آمار را تایید کرد. البته این آمار چندان عجیب نبود، چراکه در جامعه‌ای که ضریب نفوذ بیمه‌اش به زحمت به عدد ۲ می‌رسد انتظاری بیش از این نمی‌رود؛ اینک نیز در ایران معادن و کارگاه‌هایی وجود دارد که با داشتن تعداد زیاد کارگر، کارگران عادی آن حتی از داشتن بیمه تامین اجتماعی هم محرومند چه رسد به بیمه‌نامه مسئولیت مدنی!
اما در صنعت بیمه، اصلی وجود دارد به نام «حد اعلای حسن نیت» که بر اساس آن عقد بیمه مبتنی بر حسن نیت طرفینِ عقد، یعنی بیمه‌گذار و بیمه‌گر است. در عقد بیمه، «حسن نیت» باید در تمام مراحل اعتبار عقد و حتی پیش از صدور بیمه‌نامه رعایت شود. با توجه به اصل حسن نیت، بیمه‌گذار باید هنگام صدور بیمه‌نامه تمام اطلاعاتی که از مورد بیمه دارد را به درستی و با حسن نیت کامل به بیمه‌گر اعلام کند. حتی در صورت تشدید خطر هنگام مدت اعتبار بیمه‌نامه نیز بیمه‌گذار باید مراتب را به اطلاع بیمه‌گر برساند. همچنین هنگام وقوع خسارت، بیمه‌گذار موظف است با حسن نیت کامل تمام اطلاعات لازم برای رسیدگی خسارت را در اختیار بیمه‌گر قرار دهد. بر اساس این اصل، بیمه‌گر نیز موظف است در سند بیمه (بیمه‌نامه) هر آنچه نشان‌دهنده تعهدات اوست را چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی، به وضوح درج کند و مواردی را که در صورت بروز حادثه می‌تواند در پرداخت خسارت موثر باشد در بیمه‌نامه قید کند؛ به طوری که تعهدات بیمه‌گر از هر جهت برای بیمه‌گذار معین و مشخص باشد.اما در بسیاری از موارد در ایران دیده می‌شود که این اصل چندان جدی گرفته نمی‌شود؛ همچنانکه در حادثه معدن یورت نیز بیمه‌گذار (مدیرعامل معدن) باید ریسک‌های موجود را دقیق به بیمه‌گر اعلام می‌کرد و بیمه‌گر نیز موظف بود مدیریت ریسک دقیق‌تری داشته باشد.
جدا از این موضوع با اینکه در ماه ابتدایی حادثه اعلام شده بود مدیر آن معدن برای کارگرانش فقط ۴۰ بیمه نامه مسئولیت تهیه کرده است. مدتی پس از حادثه، شرکت بیمه آسیا خبری روی سایت رسمی خود منتشر و اعلام کرد به ازای هر فوتی این فاجعه ملی، دیه‌ای معادل ۲۱۰ میلیون تومان به خانواده‌اش پرداخت کرده است، در حالی که چند روز پیش از اعلام این خبر، رئیس کل بیمه مرکزی در نشست خبری با حضور بیش از ۷۰ خبرنگار در پاسخ درباره پرداخت دیه فوت‌شدگان این فاجعه ملی گفته بود «صنعت بیمه مسئول پرداخت دیه به همه فوت‌شدگانِ معدن یورت نیست. آن معدن تنها برای ۴۰ نفر بیمه مسئولیت داشت و صنعت بیمه تنها از بین آن ۴۴ نفر فوت شده به ۴۰ نفر دیه پرداخت خواهد کرد.»در آن جلسه عبدالناصر همتی تاکید کرده بود «به هیچ وجه خلاف بیمه‌نامه مبلغی بابت دیه کشته‌شدگان معدن آزادشهر یورت گلستان پرداخت نمی‌شود. آن بیمه‌نامه‌هایی که شرکت بیمه آسیا صادر کرده بود، سقف داشتند و این شرکت بیشتر از این سقف خسارت‌ها را پرداخت نخواهد کرد.»
این صحبت رئیس کل بیمه مرکزی درست بود چراکه حتی شخصی که با صنعت بیمه آشنایی ندارد می‌داند وقتی بیمه نیست پس خسارت هم به او تعلق نمی‌گیرد و کسانی که اندکی با بیمه آشنایی دارند می‌دانند در چنین حوادثی، مسئولیت مدنی کشته‌شدگانی که بیمه نبودند بر عهده کارفرماست (در اینجا همان بیمه‌گذاری است که برای کارگرانش به تعداد کافی بیمه‌نامه تهیه نکرده است). اما جدا از این فرهنگ نادرست که متاسفانه کارفرمایان در ایران از بیمه کردن کارگران‌شان سر باز می‌زنند یک موضوع دیگر هم نمایان است. در ماجرای یورت برای بسیاری از افراد سوال شده بود که چطور شرکتی که فقط ۴۰ بیمه‌نامه صادر کرده، مدعی شده که به خانواده هر ۴۳ نفر که فوت شده‌اند ۲۱۰ میلیون تومان دیه داده است!؟ طبیعی بود که این پرسش در اذهان عمومی متبادر شود که آیا این شرکت بیمه، آمار غیر واقعی می‌دهد یا ۶۳۰ میلیون تومان به حادثه‌دیدگان هبه کرده تا کار خداپسندانه‌ای انجام داده باشد؟ اگر حالت دوم درست است این شرکت این هزینه را در کجای صورت‌های مالی خود شناسایی می‌کند و چرا این موضوع را شفاف مطرح نمی‌کند؟ از طرفی شرکت‌های بیمه باید مدیریت ریسک داشته باشند. از آنجایی که این شرکت‌ها در تمام حوادث، چنین اخبارهایی را در فضای رسانه‌ای منتشر کرده‌اند، این پرسش پیش می‌آمد که آیا اینها مدیریت ریسک را نفی می‌کنند و در تمام فجایع ملی، دیه تمام افراد فوت‌شده را در راه خدا پرداخت می‌کنند!؟ در آن زمان خبرنگار ما در گفت‌وگویی تلفنی با مدیرعامل بیمه آسیا از وی پرسید آیا این شرکت بیمه‌گر بابت تمام کشته‌شدگان حادثه یورت، دیه پرداخت کرده که ابراهیم کاردگر در پاسخ، این موضوع را تکذیب کرد و گفت: ما بر اساس قراردادی که داریم فقط تا سقف قرارداد پرداخت می‌کنیم و دیه باقی افراد را مدیرعامل معدن پرداخت می‌کند.وی در پاسخ به اینکه چگونه از بین کشته‌شدگان ۴۰ نفر را انتخاب می‌کنید و دیه می‌پردازید نیز گفته بود هر کسی انحصار وراثتش زودتر انجام شود و بیمه‌گذار این موضوع را به ما اعلام کند، به خانواده آن فوت شده دیه را پرداخت می‌کنیم و وقتی سقف تعهدات‌مان تمام شد می‌گوییم باقی را پرداخت نمی‌کنیم.صحبت‌های مدیرعامل بیمه آسیا در حالی بیان شده بود که این شرکت در پایگاه اطلاع‌رسانی خود تعداد کشته‌شدگان این حادثه را ۴۳ نفر عنوان کرده و مدعی شده بود دیه تمام این افراد را پرداخت کرده و جالب اینکه پس از اظهارات مدیرعامل نیز هیچ گونه اصلاحی روی خبر انجام نشد.وقتی خبرنگار ما بار دیگر با مدیرعامل بیمه آسیا تماس گرفت و پرسش خود را تکرار کرد، ابراهیم کاردگر دوباره بر موضع پیشین خود پافشاری و تاکید کرد که ما تنها تا سقف تعهدات‌مان که در بیمه‌نامه قید شده دیه پرداخت کرده‌ایم. او تاکید کرد بیمه آسیا خارج از قرارداد بیمه هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد و بیمه‌گذار هم حق هیچ‌گونه اعتراضی ندارد.
بیمه، ۴۰ دیه را پرداخت
مهدی شریفی، معاون مدیرعامل بیمه آسیا نیز در پاسخ به پرسش ما مبنی بر اینکه به چند خانواده فوت شده حادثه یورت دیه پرداخت کرده‌اید گفت: تعهد بیمه‌نامه بر اساس قرارداد ۴۰ دیه بود. در نخستین فاز پرداخت با حضور فرماندار به خانواده ۶ نفر از فوت‌شدگان دیه پرداخت کردیم ولی از آنجایی که اوضاع ملتهب شده بود، با مدیرعامل معدن البرز شرقی(یورت) هماهنگ کردیم و او مبالغ دیه ۳ فوتی مازاد بر ۴۰ نفر را به ما داد و ما هم پرداخت دیه به خانواده آن ۳ فوتی را بر عهده گرفتیم. وی ادامه داد: خانواده‌ها بسیار حساس بودند و حتی وقتی آنها را راهنمایی می‌کردیم هنوز این شبهه را داشتند که آیا می‌توانند به این مبالغ برسند؟ ما نه تنها دین بیمه‌نامه‌ای‌مان را انجام دادیم بلکه مسئولیت اجتماعی‌مان را هم انجام دادیم.وی در پاسخ به اینکه پس در واقع بیمه آسیا دیه همان ۴۰ نفر را پرداخت کرده و دیه ۳ نفر باقی‌مانده را از مدیرعامل معدن گرفته و به بازماندگان داده است گفت: بله درست است. در آن زمان چون ذهنیت معدنچی‌ها نسبت به مدیرعامل معدن خراب بود و بعدها در دادگاه هم به عنوان مقصر اصلی شناخته شد، ما این مسئولیت را پذیرفتیم و مدیرعامل معدن پرداخت‌ها را به بیمه آسیا انجام داد و ما آن مبالغ را مدیریت شده بین خانواده آن ۳ فوتی توزیع کردیم.
وی در پاسخ به اینکه چه کسی از شما خواست دیه آن ۳ نفر را از مدیر معدن بگیرید و به خانواده‌ها بپردازید و چرا مدیرعامل بیمه آسیا از این موضوع بی‌اطلاع است، گفت: مدیرعامل معدن، این درخواست را داشت و من نیز این هماهنگی‌ها را انجام دادم.
شریفی در پاسخ به اینکه تعدادی می‌گویند ۴۴ نفر در آن حادثه جان باختند و حال اگر چنین باشد، تکلیف آن یک نفر چه می‌شود؟ گفت: تمام اسناد و مدارکی که به ما داده‌اند دال بر این است که ۴۳ نفر فوت شده‌اند ولی اگر واقعا ۴۴ نفر فوت شده باشند، آن هم دین بیمه‌گذار(مدیرعامل معدن) است که آن را هم آنگونه که دیه آن ۳ فوتی را مدیریت کردیم، مدیریت کرده و می‌پردازیم.