دنیای معدن - همزمان با برگزاری سیزدهمین نمایشگاه بین المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین آلات و تجهیزات (ایران کانمین ۲۰۱۷) در تهران، نشست تخصصی «زنجیره فولاد در افق ایران ۱۴۰۴» با سخـــنـــــرانی بهرام سبحانی مدیرعامل گروه فولادمبارکه برگزار شد.

در این کارگروه تخصصی که محمدرضا بهرامن، رئیس خانۀ معدن ایران، بهرام شکوری، عضو هیئت مدیرۀ خانۀ معدن و رئیس بخش معدن اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی و جمعی از مدیران، کارشناسان معدن و صنایع معدنی کشور و اصحاب رسانه حضور داشتند، سبحانی طی سخنانی با ارائۀ گزارش کاملی دربارۀ وضعیت برنامۀ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، الزامات موازنۀ ظرفیت در زنجیرۀ تولید فولاد را تبیین کرد.
وی با اشاره به انگیزه هایی که پیش از این باعث شده بود هنگام تنظیم سند چشم انداز، تولید ۵۵میلیون تن فولاد در نظر گرفته شود، مصرف سرانۀ فولاد کشور را حدود ۲۱۵ کیلوگرم اعلام کرد و افزود: اگر تا سال ۱۴۰۴ جمعیت کشور به حدود ۹۰میلیون نفر و مصرف سرانه به حدود ۳۳۰ کیلوگرم افزایش یابد، در این حالت برای مصرف داخلی فقط به ۳۰ میلیون تن فولاد نیاز خواهیم داشت و مابقی ظرفیت تولیدی بایستی در بازارهای صادراتی به فروش رسد. این در حالی است که مزیت هایی نظیر گاز، انرژی، معدن و نیروی انسانی مستعد در ایران شرایطی فراهم آورده است تا با استفاده از این ظرفیت ها تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در دستور کار قرار داده شود که البته دستیابی به این هدف در صورت برطرف شدن چالش های فرارو چندان هم بلند پروازانه و دور از دسترس نیست.
وی بر تولید اقتصادی و افزایش توان رقابت با سایر رقبا تأکید کرد و ضمن تشریح زنجیرۀ تولید، ضریب بهره برداری پایین از ظرفیت نصب شده، پراکندگی جغرافیایی واحدهای تولیدی فعال و در دست اقدام، ظرفیتهای غیراقتصادی، ناقص بودن و عدم موازنه در زنجیرۀ تولید، تکنولوژی تولید، بهرهوری پائین نیروی کار و بی توجهی به نیاز بازارهای صادراتی به عنوان اساسی ترین چالش های موجود در زنجیرۀ تولید یادکرد.
سبحانی در همین خصوص خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه هزینه های مربوط به حمل ونقل را نیز باید به این مشکلات اضافه کرد، بهخوبی واضح است که نتیجۀ همۀ این کاستی ها نداشتن توان لازم برای رقابت است.
سبحانی با اشاره به وضعیت فعلی واحدهای فولادسازی کشور و علل زیان دهی آنها و با تأکید بر اینکه فولاد مبارکه در تمامی بخشهای خود هم اکنون با تمام ظرفیت و ضریب ۱۰۰درصدی در حال کار و تولید است، اظهار کرد: ظرفیت بالقوۀ فولادسازی های کشور ۳۰میلیون تن و ظرفیت بالفعل آن ۲۰میلیون تن و متأسفانه ضریب به کارگیری ۶۶ درصد است و این باعث می شود واحدهای تولیدی زیان ده شوند.
وی با اشاره به میزان آهن اسفنجی، چدن، گندله، کلوخه، کنسانترۀ سنگ آهن فعلی کشور و سایر مواد لازم برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد افزود: با احتساب میزان تولید در طرح های فعال و در حال احداث در همۀ این بخش ها با کمبود مواجه هستیم. چنانچه این کمبودها هم برطرف شود، همانگونه که اشاره شد با مشکل پراکندگی مواجه هستیم؛ به نحوی که فقط سه واحد بالای ۲میلیون تن در کشور داریم و ۵۱ واحد در کشور وجود دارند که میخواهند در مجموع ۵میلیون و ۸۰۰ هزار تن فولاد تولید کنند و همۀ این واحدها به پست برق، جاده، آب و سایر ملزومات لازم برای تولید احتیاج دارند و این پراکندگی باعث می شود مزیت تولید رقابتی از بین برود.
سبحانی در بخش دیگری از سخنان خود پایین بودن بهره وری نیروی کار را یکی دیگر از معضلات تولید رقابتی دانست و با بیان اینکه میانگین جهانی در این بخش ۲ نفر ساعت بر تن تولید است گفت: در کشورهای آسیای میانه این مورد وضعیت نامطلوبی دارد؛ به نحوی که در این کشورها این میزان حدود ۶ نفر ساعت بر تن تولید است. این در حالی است که در شرکت فولادمبارکۀ اصفهان که بالاترین ظرفیت را نسبت به تعداد کارکنان دارد، این میزان حدود ۵ نفر ساعت است که نسبت به سایر بخش های کشور بهترین شرایط را دارد ولی همچنان از متوسط جهانی فاصله دارد.
وی خاطرنشان کرد: برای رفع همۀ این معضلات باید به دنبال فناوری روز باشیم تا بتوانیم محصول باکیفیت تولید کنیم؛ باید با نگاه به بازارهای جهانی و تعریف و شناسایی بازارهای هدف، محصولاتی منطبق با نیاز بازارهای جهانی تولید کنیم و به خاطر داشته باشیم کشورهای توسعه یافته دوران ساخت و ساز خود را سپری کردهاند و از این پس به فولادهای ویژه و کیفی نیاز بیشتری دارند.
مدیرعامل فولادمبارکه در تکمیل سخنان خود توجه به شرایط اقلیمی کشور را یکی دیگر از شروط اساسی برای موفقیت در تولید ۵۵میلیون تن فولاد ذکر کرد و در این خصوص افزود: در این زمینه باید به وجود زیربناهای لازم و هزینه های مربوط به جا به جایی مواد بین بخشی و ارسال تولیدات به بازارهای هدف داخلی و جهانی توجه کنیم و ببینیم اگر این واحدها در کجا و با چه ظرفیتی ساخته شوند، قیمت تمام شدۀ رقابتی ایجاد میکنند.
به گزارش خبرنگار فولاد در ادامۀ این نشست مدیرعامل فولادمبارکه در پاسخ به سؤال یکی از حاضران در جلسه مبنی بر اینکه برای تأمین مواد اولیه از منابع خارج از کشور در زنجیرۀ فولاد آیا راهکاری در نظر گرفته شده است یا خیر گفت: همان گونه که اشاره شد به طور قطع واردات سنگ آهن و مواد اولیه برای شرکت هایی که مزیت دسترسی به آب های آزاد را دارند، میتواند مقرون به صرفه باشد و در نظر نیز گرفته شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که دلیل افزایش نرخ تعرفه بر روی محصولات فولادی از سوی اتحادیۀ اروپا چه بوده است، گفت: امروزه وضع تعرفه بر روی واردات محصولات به دلیل حمایت از تولید داخل و برای این است که واحدها بتوانند روی پای خود بایستند؛ ضمن اینکه وضع تعرفه از سوی اتحادیۀ اروپا بر روی کشوری خاص نبوده و همه شرکت های صادرکننده به اروپا را شامل شده است.
سخنران نشست تخصصی «زنجیرۀ فولاد ایران ۱۴۰۴» در پاسخ به این سؤال که چه موانعی پیش روی توسعه قرار دارد، تصریح کرد: یکی از بزرگترین این موانع سرمایه گذاری است. منابع مالی در کشورهای دیگر با کمترین بهره و حتی بدون بهره به صورت درازمدت در اختیار تولید و توسعه قرار داده میشود. در کشور ما نیز با تشویق بخش خصوصی و کاهش ریسک برای سرمایه گذاران خارجی و یا استفاده از منابع مالی آنها می توان به این بخش کمک کرد.
وی در جواب این سؤال که در چه صورت تولید در کشور ما موفق خواهد بود، گفت: با نگاه بینالمللی و داشتن استراتژی مدون در توسعه می توان شرایطی فراهم کرد که بتوان در چرخۀ رقابت باقی ماند.
مدیرعامل فولاد مبارکه دربارۀ اینکه چرا صادرات فولادمبارکه به ویژه در ماه های اخیر کاهش یافته است تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور ما در حال خارج شدن از رکود است، به طور طبیعی به هر میزان که رونق اقتصادی حاصل شود، به همان مقدار نیاز به محصولات فولادی از جمله ورق افزایش مییابد؛ در این حالت فولاد مبارکه به دلیل حمایت هرچه بیشتر از تولید داخل ضمن حفظ بازارهای صادراتی، بخش بیشتری از محصولات خود را به بازارهای داخلی عرضه کرده است.
سبحانی درخصوص چرایی و لزوم ادغام واحدهای کوچک تصریح کرد: این اقدامی است که حتی بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان نیز به منظور افزایش توان رقابتی خود با کشور چین انجام دادهاند. بدون شک انجام این کار در کشور ما نیز به بقا و سوددهی واحدهای کوچک کمک خواهد کرد.
وی در ادامه به سؤالات مطرح شدۀ دیگر درخصوص اینکه چرا در کشور ما همانند کشور ترکیه از قراضه به میزان بیشتری در تولید فولاد استفاده نمی شود؛ هدف ایجاد کنسرسیوم فولاد در بندرعباس و نقش فولادمبارکه در ایجاد این کنسرسیوم؛ نقش شرکت های تولیدی زیرمجموعۀ فولادمبارکه در چرخۀ تولید این شرکت و نحوۀ قیمت گذاری محصولات فولادی پاسخ های کاملی ارائه کرد که مورد توجه حاضران قرار گرفت.
گفتنی است در سیزدهمین نمایشگاه بین المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین آلات و تجهیزات در تهران که با هدف عرضه و ارائۀ ظرفیت های موجود و توانمندی های کشور، ایجاد فرصت برای جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی و همچنین ایجاد زمینه برای انتقال فناوری به مدت ۴ روز از ۱۳ تا ۱۶ آبان در محل برگزاری نمایشگاه های دائمی تهران برگزار شد، شرکت فولادمبارکه با برپایی غرفه، پذیرای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی حاضر در نمایشگاه بود و آخرین دستاوردهای خود در تولید و طرح های توسعه را معرفی کرد.