طی 10 روز اخیر، عوامل متعددی دست به دست هم داده و موجب حرکت قدرتمندانه قیمت در کانال صعودی شده اند. اخبار مثبت رسیده از اوپک و رایزنی های عربستان و روسیه برای ادامه توافق فریز نفتی پس از مارس 2018 اولین بهانه رشد نفت در روزهای اخیر محسوب می شود.

*علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی الپری

پس از اخبار خوب اوپک مبنی بر ادامه توافق فریز نفتی و کاهش موجودی نفت امریکا در هفته گذشته،  بحران های پیاپی خاورمیانه، علامت سوال بزرگِ تحولات عربستان و گزارش موجودی نفت خام ایالات متحده، همگی دست به دست هم داده تا قیمت نفت روز سه شنبه در بازارهای آسیایی با افزایش همراه شود. در همین راستا نفت وست تگزاس امریکا نیز در ادامه روند صعودی خود امروز صبح به 57 دلار و 31 سنت رسید و رکورد تازه ای را از ژولای 2015 به این سو ثبت کرد. نفت خام امریکا روز گذشته رشد 3.1 درصدی قیمت را تجربه کرد که بالاترین رشد روزانه از ژوئن 2015 محسوب می شود. لذا این جهش انفجاری موجب شد تا امروز معامله گران در ساعات آغازین بازار، جانب احتیاط را رعایت کنند. به همین دلیل از صبح امروز قدری از نوسان و حجم معاملات کاسته شده است، با این حال هنوز نشانه ای از عقب نشینی قیمت دیده نمی شود. بازار لندن نیز امروز سه شنبه، پس از جهش 2 دلاری برنت در شب گذشته، شاهد رسیدن قیمت به 64 دلار و 23 سنت برای هر بشکه است و در حال حاضر شرایط مشابهی را تجربه می کند.

نگاهی به تحولات مهم نفت در 10 روز اخیر

طی ده روز اخیر، عوامل متعددی دست به دست هم داده  و موجب حرکت قدرتمندانه  قیمت در کانال صعودی شده اند. اخبار مثبت رسیده از اوپک و رایزنی های عربستان و روسیه برای ادامه توافق فریز نفتی پس از مارس 2018 اولین بهانه رشد نفت در روزهای اخیر محسوب می شود. پس از آن اعلام موجودی تجاری نفت خام امریکا توسط سازمان اطلاعات انرژی (EIA) این کشور که مبنی بر کاهش موجودی بیش از پیش بینی ها بود، نشان داد که سیاست تولیدکنندگان امریکایی در قبال مقابله با تصمیمات اوپک و نوپک تغییر کرده است و بر همین اساس، دومین موتور رشد قیمت را روشن کرد. این هفته نیز بازارهای نفت در سراسر جهان در حالی کار خود را آغاز کردند که تحولات گسترده عربستان و منطقه، بازار را دچار نااطمینانی کرده و چشم انداز نفت را در هاله ای از ابهام فرو برده است تا بازارها پس از تحولات اقتصادی، بار تازه ای از تحولات سیاسی را نیز با خود حمل کنند. 

امریکا و عربستان دو پایه  رشد قیمت نفت

در بررسی بازار نفت طی 24 ساعت گذشته باید گفت که افزایش بهای نفت واکنش بازار به تحولات سیاسی عربستان و خاورمیانه از یک سو و تغییر سیاست نفتی ایالات متحده از سوی دیگر است. این دو عامل در شب گذشته سبب شد تا قیمت نفت در ساعات پایانی با یک جهش فوق العاده همراه شود. سیاست محمد بن سلمان، پادشاه عربستان برای مقابله با فساد اداری و اقتصادی، در روزهای گذشته ابعاد وسیعی پیدا کرد و در راستای تحکیم قدرت سیاسی وی به بازداشت تعداد قابل توجهی از شاهزادگان، وزرا و سرمایه گذاران با نفوذ و شناخته شده  عربی منجر شد که این امر بخشی از این سرمایه ها را که برآوردها نشان می دهد رقم کلانی است، به خطر انداخته است و با توجه به نقش برجسته  این افراد در سرمایه گذاری های بزرگ، ریسک اقتصادی را در بازار افزایش داده است. از این رو انتشار این خبر شوک افزایشی شب گذشته را به بازار وارد کرد.

در حال حاضر، انتظار برای انتشار گزارش سازمان نفت امریکا (API)، با پیش بینی کاهش 2 میلیون و 800 هزار بشکه از ذخایر نفتی و 2 میلیون و 100 هزار بشکه از ذخایر فراورده ها و 2 میلیون و 176 هزار بشکه از ذخایر بنزین، کمربند قیمت ها را برای ادامه رالی در روزهای آتی محکم کرده است. همزمان شدن کاهش تعداد دکل های جدید حفاری با افزایش قیمت نفت و کاهش موجودی تجاری اتفاقی کم سابقه در بازار نفت امریکا به شمار می آید و این ظن را تقویت می کند که با توجه به نزدیکی سیاسی عربستان و ایالات متحده و رویکردهای تجاری ترامپ، این دو کشور توافقی نهانی در خصوص حمایت از قیمت دارند.

دست اوپک بر سر بازار نفت

این اتفاقات در حالی رقم می خورد که نشست اوپک در پایان نوامبر در وین اتریش برگزار خواهد شد و از هم اکنون، رایزنی ها برای تمدید توافق پس از مارس 2018 با استقبال اعضا روبرو شده است. بازار نفت تا پیش از این، با وجود رشد ذخایر جهانی به توازن عرضه و تقاضا تا پایان سال امیدوار شده بود و اعلام اوپک مبنی بر چاره اندیشی برای مصرف ذخایر مازاد و ادامه توافق فریز نفتی با 10 متحد غیر اوپک پس از مارس 2018 امیدهای بازار را دوچندان کرده است. اراده راسخ اوپک با حمایت قاطع روسیه و عربستان منجر شده تا نیجریه نیز که در نیمه تابستان با افزایش تولید نفت به بازار برگشته بود، از این توافق حمایت کند. گزارش های ماهانه اوپک حاکی از آن است که میزان پایبندی اعضا به توافق کاهش عرضه در ماه اکتبر و سپتامبر بیش از 80 درصد بوده است، در حالی که سطح قابل قبول مفروض در توافق 50 درصد در نظر گرفته شده بود. این ارقام نشان می دهد که در شرایط کنونی همه تولیدکنندگان بزرگ از رشد قیمت انتفاع بیشتری را متصورند تا از افزایش سهمشان از بازار.

تا قبل از تحولات سیاسی منطقه، بنظر می رسید قیمت نفت بر مبنای تغییرات عرضه و تقاضا در کوتاه مدت کماکان بر موج سبز بازار سوار باشد، حال با وقوع این تحولات می توان گفت که امکان رشد قیمت نفت بیش از میزان واقعی و متاثر از عوامل درونی بازار، افزایش یافته است. این مسئله در کوتاه مدت می تواند موجب سودآوری سرمایه گذاران و شرکت های حاضر در این بازار باشد ولی با افزایش ریسک اصلاح شدید نیز همراه است. به همین دلیل می توان گفت که فرا رفتن قیمت از بازه  60 تا 65 دلار برای برنت و 55 تا 60 دلار برای وست تگزاس امریکا، یک واکنش هیجانی و کوتاه مدت خواهد بود، مگر اینکه تحولات سیاسی زمین بازی را تغییر دهد.