در چنین شرایطی که بازار مسکن در حال از دست دادن جذابیت خود بوده، مهم‌ترین بازار رقیب آن یعنی سپرده‌های بانکی وضعیت متفاوتی را تجربه کرده است. متوسط نرخ سودی که سیستم بانکی به سپرده‌ها اختصاص می‌دهد، از سال 1391 رو به رشد بوده و در سال 1393 از بازدهی انتظاری بازار مسکن بسیار بیشتر بوده است. بنابراین به طور طبیعی سپرده‌گذاری بدون دغدغه، بدون ریسک و با سود بیشتر، نسبت به سرمایه‌گذاری در بخش مسکن بسیار جذاب‌تر بوده است.

نسبت قیمت یک کالا به هزینه‌های ساخت آن شاخصی را تولید می‌کند که در ادبیات اقتصادی به نسبت توبین کیو (Tobin’s Q) معروف است. در ارتباط با مسکن هزینه‌های ساخت علاوه بر نهاده‌های تولید شامل زمین هم می‌شود. هر چه این نسبت از «یک» بیشتر باشد، انگیزه ساخت برای سرمایه‌گذار بالاتر بوده و هرچه به «یک» نزدیک شود، سرمایه‌گذاری کمتر به صرفه خواهد بود. بر اساس نسبت توبین کیو، سال‌های 1386 و 1387 جذاب‌ترین (و نه بهترین) زمان برای سرمایه‌گذاری در بخش مسکن بوده و پس از آن نیز اوایل سال 1392 چنین شرایطی داشته است. بر همین مبنا، دوره‌های 1380-1377، 1385-1383، 1389-1388 و اواسط 1393 تاکنون چهار دوره اخیری بوده‌اند که جذابیت سرمایه‌گذاری در مسکن بسیار پایین بوده است. در این میان اما دوره اخیر از این لحاظ منحصربه‌فرد بوده که نسبت توبین‌کیو برای اولین بار به کمتر از یک رسیده است.
در چنین شرایطی که بازار مسکن در حال از دست دادن جذابیت خود بوده، مهم‌ترین بازار رقیب آن یعنی سپرده‌های بانکی وضعیت متفاوتی را تجربه کرده است. متوسط نرخ سودی که سیستم بانکی به سپرده‌ها اختصاص می‌دهد، از سال 1391 رو به رشد بوده و در سال 1393 از بازدهی انتظاری بازار مسکن بسیار بیشتر بوده است. بنابراین به طور طبیعی سپرده‌گذاری بدون دغدغه، بدون ریسک و با سود بیشتر، نسبت به سرمایه‌گذاری در بخش مسکن بسیار جذاب‌تر بوده است.

تحلیل سیگنال‌های دریافت‌شده از تحولات ماه‌های اخیر بازار مسکن و بررسی برآیند نیروهای موثر بر آن، فرض استمرار رکود در بخش مسکن تا پایان سال را رد نمی‌کند. به نظر می‌رسد دلیلی برای افزایش معنادار قیمت مسکن تا پایان سال وجود نخواهد داشت. در چنین شرایطی خرید واحد مسکونی به منظور سرمایه‌گذاری کماکان توصیه نمی‌شود و سپرده‌گذاری 6 تا 12 ماهه در بانک یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نظر اقتصادی به صرفه‌تر است. با این حال شرایط فعلی زمان خوبی برای متقاضیان مصرفی واحدهای مسکونی به شمار می‌رود.

سارا پورادبی/ تحلیلگر موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی