بررسی وضعیت بودجه کشور در یک دهه گذشته و از سال های 84 تا 94 نشان می دهد که بالاترین نرخ وابستگی به نفت در سال های 1385 و 1387 اتفاق افتاده. در این سال ها 69 درصد از سبد بودجه کشور در دست نفت بوده است.

به گزارش صدای اقتصاد ایران بوده و نفتش. نفتی که در ادوار تاریخی کشور همواره فروشش یکی از مهمترین منابع درآمدزا دولتی ها محسوب شده است. اما این طلای سیاه از زمان اجرایی شدن تحریم های بین المللی نقش بسیار کمرنگ تری در تامین بودجه کشور به عهده داشت. نقشی که با کاهش بهای جهانی نفت از 100 دلار به زیر 50 دلار بیش از پیش تحت تاثیر پارامترهای اقتصادی دستخوش تغییرات شده است.

گذری بر سهم درآمدهای نفتی در بودجه کشور نشان می دهد که از سال 90 به تدریج درآمد نفت در بهارستان کمتر مورد اقبال نمایندگان مجلس و دولتی ها قرار گرفته و برای بودجه ریزی اتکا کمتری به دوش میدان ها و چاه های نفتی کشور وجود داشته است. سهم درآمدهای نفتی از 37 درصد در سال 90 به آهستگی به 35.5 درصد در سال 93 کاهش یافته که نشان از حرکت به سمت قطع وابستگی بودجه به نفت دارد. بررسی وضعیت بودجه کشور در یک دهه گذشته و از سال های 84 تا 94 نشان می دهد که بالاترین نرخ وابستگی به نفت در سال های 1385 و 1387 اتفاق افتاده. در این سال ها 69 درصد از سبد بودجه کشور در دست نفت بوده است.

مرور آمارهای درآمد چاه های نفت ایران و کاهش سهم آن در بودجه ریزی به کنار، اما دولت قرار است کمتر از یک ماه دیگر لایحه بودجه سال 95 کل کشور را به بهارستانی تقدیم کند. بودجه ای که نه تنها دیگر در آن خبری از نفت 100 دلاری و فروش روزانه نزدیک به 4 میلیون بشکه در آن نیست، بلکه قیمت نفت به حدود 41 دلار رسیده و سهم ایران در بازارهای جهانی از فروش نفت به روزانه 2میلیون و 800 بشکه در روز رسیده است.

این در حالی است که به گفته رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی قیمتی که برای هر بشکه نفت در بودجه سال آینده در نظر گرفته روی 43 و 45 دلار  فیکس شده است. اما اینکه تا چه اندازه محمدباقر نوبخت با توجه به احتمال دوباره سقوط قیمت نفت در سال آینده میلادی بر سر حرف خود خواهد ماند، سوالی است که به میزان عرضه و تقاضا بازارهای نفت جهانی و شرایط این بازار باز می گردد. با این حال قیمت نفت در بودجه سال جاری 53 دلار در هر بشکه در نظر گرفته شده که به گفته نوبخت این رقم برای شش ماه نخست سال جاری محقق شده است.این درحالی است که بهای نفت در شش ماه نخست چندین بار به زیر 50 دلار سقوط کرد و به نظر می رسد تحقق این نرخ برای نیمه دوم سال،کار تنظیم بودجه را سخت تر خواهد کرد.

خبرآنلاین نیز در این مورد می نویسد: گزارش های غیر رسمی حاکی است که بهای نفت در بودجه سال آینده یکی از سه سناریوی 40،43 و 45 دلار در هر بشکه خواهد بود. هرچند که گفته می شود 43 دلار در هر بشکه به تایید کمیته تدوین بودجه رسیده است، اما باید 20 روز دیگر نیز صبر کرد تا تکلیف بخش تعیین کننده درآمد کشور مشخص شود.

ایران در رده کشورهایی قرار دارد که بالاترین نرخ‌های وابستگی به نفت را تجربه کرده و از نظر بعضی از اقتصاددانان نفتی ترین دولت تاریخ ایران لقب گرفته است . درآمدهای بالای نفت در دوران تصدی دولت گذشته سبب شد ، حجم وابستگی بودجه به نفت رشدی قابل توجه را تجربه کند . هر چند در این سال ها دولت ملکف بود نسبت به واریز مازاد درآمد ارزی به حساب ذخیره ارزی و سپس واریز بخشی از درآمد نفت به صندوق توسعه ملی برای ایجاد ذخیره ارزی مقبول اقدام کند اما در عمل برداشت های مکرر مانع از تحقق این هدف شد .

با این حال به دلیل کاهش شدید قیمت نفت طی چند سال اخیر،دولت ناچار است میزان وابستگی درآمدهای خود را در بودجه سال آینده از نفت کم کند.