دنیای معدن -محصولات تخت فولادی محصولاتی هستند که به‌صورت تخت یا ورق تولید می‌شوند و در صنایع مختلف از خودروسازی تا صنایع خانگی و... کاربرد دارند. بنابراین بازار انواع این ورق‌ها در داخل بازار بسیار متنوع و خوبی است و تولیدکنندگان آن با مشکل خاصی در این زمینه روبه‌رو نیستند. حتی این نوع محصولات با توجه به تنوع تولید و بازاری که در اختیار دارند از رکود چند سال اخیر بهویژه در بازار مسکن که بازار فولادیها را تحتتاثیر قرار داده، در امان ماندهاند. کیفیت خوب محصولات تختال ایران بزرگترین تولیدکننده محصولات تختال در کشور فولاد مبارکه است، البته برخی تولیدکنندگان خصوصی نیز در این زمینه تولیداتی به بازار روانه میکنند. درباره محصولات تخت، زکریا نایبی، مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز در گفتوگو با صمت اظهار کرد: محصولات تخت یک خانواده از فولاد بهشمار میروند که به صورت ورق و صفحه تولید میشوند. این ورقها یا به شکل رول یا اگر بریده شوند بهصورت صفحه تولید میشوند. نایبی در ادامه خاطرنشان کرد: در ایران بزرگترین تولیدکننده محصولات تختال فولاد مبارکه بهشمار میرود. البته در بخش خصوصی نیز چند کارخانه مشغول به کار تولید هستند، اما بزرگترین تولیدکننده که در سال ۶ میلیون تن تولید دارد، فولاد مبارکه اصفهان است. وی در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدات تختال فناوری متفاوتتری نسبت به سایر محصولات فولاد دارند، گفت: در این رده فناوری محصولات تخت تفاوتی با سایر محصولات فولادی ندارد. تولید آنها با ریختهگری مداوم و نورد انجام میشود. در واحد ریختهگری مداوم، محصولات تخت به شکل تختال و اسلب ریختهگری میشوند. در این مرحله هر یک تعریف و نسبت ابعاد جداگانهای دارد، اگر ضخامت و پهنای آن به نسبت مشخصی برسد، تختال نامیده میشود. تختالها دارای ضخامت بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ هستند. همچنین طول آنها از یک متر بیشتر است. مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز در ادامه عنوان کرد: البته برخی ورقها هستند که ابعاد بیشتری دارند، مانند ورقهای تختی که در کشتیسازی مورد استفاده قرار میگیرند که این نوع ورقها بیشتر در فولاد اکسین تولید میشوند. نایبی در ادامه عنوان کرد: ورقهادر واحدهای نورد سرد به ورقهای خیلی نازک به شکل گالوانیزه، قلعاندود و ورقهای رنگی و... تبدیل میشوند. نایبی در پاسخ به این پرسش که تفاوت بازار این محصولات با سایر محصولات فولادی چگونه است، عنوان کرد: بازار انواع ورقهای تخت در داخل بازار بسیار متنوع و خوب است. این ورقها در صنایعی چون پروفیل، لولهسازی، قوطیسازی و... کاربرد پیدا میکند و حتی برخی تولیدکنندگان برای تامین ورق مورد نیاز با مشکل روبهرو هستند. وی با اشاره به اینکه کیفیت ورق در محصولات فولادی از اهمیت خاصی برخوردار است، تاکید کرد: فولاد مبارکه اصفهان هم بهخاطر تنوع تولید و هم بهخاطر کیفیت مطلوب خود بیشتر بازار داخلی را در اختیار دارد و بهدلیل کیفیت خوب این واحد فولادسازی، بازار صادراتی خوبی را نیز در اختیار گرفته است. در تولید ورق در منطقه خاورمیانه فولاد مبارکه حرف نخست را میزند. از اینرو بازار وسیعی را در اختیار گرفته است. وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به تنوع محصولات تخت نسبت به سایر محصولات فولادی رکود چند ساله تاثیر بر بازار آنها نداشته است، گفت: بازار تختالها وابسته به بازار داخلی نیست. بخشی خودروسازی و بخشی لوازم خانگی است. چون بازار متفاوتی دارد رکود یک بخش بر آن چندان تاثیرگذار نیست. از سوی دیگر بازار خارجی بسیار خوبی نیز دارد. مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز همچنین درباره اختلاف نرخ محصولات تخت نسبت به سایر محصولات عنوان کرد: نرخ ورق نسبت به سایر محصولات فولادی گرانتر است، چراکه کارهای بیشتری روی آن میتوان انجام داد و از سوی دیگر تولیدکننده داخلی آن محدود است و نرخ آن در بازار بورس ارائه میشود. نایبی در ادامه یادآور شد: اما بازار طویل رقبای بیشتری هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی دارد که تولیداتی با کیفیت و قیمتهای متفاوت ارائه میکنند. از اینرو نوسان قیمتی ورق نسبت به سایر محصولات خیلی کمتر است. مزیت محصولات تخت تنوع آن است ورقهای فولادی با استاندارد خاصی تعریف میشوند که استانداردهای رایج در ایران بهطور معمول زیر نظر استاندارد آلمان تعریف شده است. درباره محصولات تخت در ایران محمد اصفهانی کارشناس بازار فولاد در گفتوگو با صمت اظهار کرد: محصولات فولادی تخت محصولاتی را شامل میشوند که به طور تقریبی تمامی آنها از کالای فولادی نیمهساخته شدهای بهنام اسلب (شمش ورق) تهیه شده باشند. اسلب نوعی شمش فولادی است که برخلاف بیلت که در مقاطع مربعی شکل تهیه میشود، بیشتر حالت تخت داشته و برای تولید ورق مناسب است. ؛ استاندارد ASTM امریکا و استاندارد گوس روسیه بهندرت در ایران قابل استفاده است. وی با اشاره به انواع ورق فولادی عنوان کرد: ورقهای گرم (سیاه)، ورقهای سرد (روغنی)، اسیدشویی، سفید (گالوانیزه)، رنگی و تین پلیت جزو ورقهای تخت بهشمار میروند. این کارشناس فولاد در ادامه خاطرنشان کرد: همانگونه که توضیح داده شد، دامنه تولید و مصرف ورق فولادی به مراتب گستردهتر از مقاطع طویل فولادی بوده، بهطوریکه به غیراز حوزه ساختوسازهای ساختمانی، گستره وسیعی از مواد اولیه مورد مصرف صنایع کوچک و بزرگ حوزه صنایع را هم در بر میگیرد. در حوزه ساختمانی بهطور مثال میتوان به تولید انواع لوله و پروفیل یا انواع جعبههای فلزی اشاره کرد. حوزه صنعت، خودروسازی و تولیدکنندگان انواع لوازمخانگی ازجمله مهمترین مصرفکنندگان این کالای ویژه هستند. اصفهانی ادامه داد: بهدلیل تنوع گستردهای که در زمینه تولید انواع مختلف این کالا در دنیا وجود دارد به تبع وسعت اختلاف نرخ انواع مختلف این محصولات نسبت به مقاطع طویل فولادی بیشتر خواهد بود. همانگونه که از که درباره فرآیند تولید این محصولات داده شد، دامنه اختلاف نرخ این کالا بسیار بستگی به پیچیدگی فرآیند تولید آن داشته و متغیر است، ارزانترین محصول در حوزه محصولات فولادی تخت شامل ورقهای گرم ضخیم (۶ میلیمتر به بالا) و گرانترین آنها شامل انواع ورقهای سرد و روکشدار یا آلیاژی است. وی در ادامه با اشاره به وضعیت تولیدکنندگان محصولات طویل در کشور عنوان کرد: درحالحاضر از لحاظ تعداد تولیدکنندگان و حجم تولید مقاطع طویل فولادی نسبت به محصولات تخت، کشور ما در سطح مطلوبی قرار دارد، بهطوریکه نهتنها ضرورت واردات این کالا در کشور احساس نشده، بلکه ما اکنون به نوعی صادرکننده این محصول بهویژه بیلت فولادی در اقصی نقاط جهان هم هستیم.این کارشناس بازار فولاد عنوان کرد: اما در زمینه محصولات تخت فولادی و بهویژه ورقهایی که از فرآیند تولید پیچیدهتری برخوردار هستند، نیاز ما به واردات برخی از انواع این کالا وجود داشته و ضرورت توسعه این صنعت در کشور هنوز وجود دارد. بهطوریکه در صورت بروز هرگونه اختلال در فرآیند عرضه برخی از محصولات وارداتی برخی از انواع خاص این کالا، برخی از صنایع کوچک و بزرگ وابسته به آن در روند تولیدات خود دچار اختلال خواهند شد. برای مثال مسئله کمبود عرضه برخی از انواع ورق رول گرم این روزها در بازار پررنگ شده است که موجب شده نرخ این نوع کالاها در بازار بهشدت افزایش پیدا کند.

حتی این نوع محصولات با توجه به تنوع تولید و بازاری که در اختیار دارند از رکود چند سال اخیر به‌ویژه در بازار مسکن که بازار فولادی‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده، در امان مانده‌اند.

کیفیت خوب محصولات تختال ایران
بزرگترین تولیدکننده محصولات تختال در کشور فولاد مبارکه است، البته برخی تولیدکنندگان خصوصی نیز در این زمینه تولیداتی به بازار روانه می‌کنند. درباره محصولات تخت، زکریا نایبی، مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: محصولات تخت یک خانواده از فولاد به‌شمار می‌روند که به صورت ورق و صفحه تولید می‌شوند. این ورق‌ها یا به شکل رول یا اگر بریده شوند به‌صورت صفحه تولید می‌شوند. نایبی در ادامه خاطرنشان کرد: در ایران بزرگترین تولیدکننده محصولات تختال فولاد مبارکه به‌شمار می‌رود. البته در بخش خصوصی نیز چند کارخانه مشغول به کار تولید هستند، اما بزرگترین تولیدکننده که در سال ۶ میلیون تن تولید دارد، فولاد مبارکه اصفهان است. وی در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدات تختال فناوری متفاوت‌تری نسبت به سایر محصولات فولاد دارند، گفت: در این رده فناوری محصولات تخت تفاوتی با سایر محصولات فولادی ندارد. تولید آنها با ریخته‌گری مداوم و نورد انجام می‌شود. در واحد ریخته‌گری مداوم، محصولات تخت به شکل تختال و اسلب ریخته‌گری می‌شوند. در این مرحله هر یک تعریف و نسبت ابعاد جداگانه‌ای دارد، اگر ضخامت و پهنای آن به نسبت مشخصی برسد، تختال نامیده می‌شود. تختال‌ها دارای ضخامت بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ هستند. همچنین طول آنها از یک متر بیشتر است. مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز در ادامه عنوان کرد: البته برخی ورق‌ها هستند که ابعاد بیشتری دارند، مانند ورق‌های تختی که در کشتی‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند که این نوع ورق‌ها بیشتر در فولاد اکسین تولید می‌شوند. نایبی در ادامه عنوان کرد: ورق‌هادر واحدهای نورد سرد به ورق‌های خیلی نازک به شکل گالوانیزه، قلع‌اندود و ورق‌های رنگی و... تبدیل می‌شوند. نایبی در پاسخ به این پرسش که تفاوت بازار این محصولات با سایر محصولات فولادی چگونه است، عنوان کرد: بازار انواع ورق‌های تخت در داخل بازار بسیار متنوع و خوب است. این ورق‌ها در صنایعی چون پروفیل، لوله‌سازی، قوطی‌سازی و... کاربرد پیدا می‌کند و حتی برخی تولیدکنندگان برای تامین ورق مورد نیاز با مشکل روبه‌رو هستند. وی با اشاره به اینکه کیفیت ورق در محصولات فولادی از اهمیت خاصی برخوردار است، تاکید کرد: فولاد مبارکه اصفهان هم به‌خاطر تنوع تولید و هم به‌خاطر کیفیت مطلوب خود بیشتر بازار داخلی را در اختیار دارد و به‌دلیل کیفیت خوب این واحد فولادسازی، بازار صادراتی خوبی را نیز در اختیار گرفته است. در تولید ورق در منطقه خاورمیانه فولاد مبارکه حرف نخست را می‌زند. از این‌رو بازار وسیعی را در اختیار گرفته است. وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به تنوع محصولات تخت نسبت به سایر محصولات فولادی رکود چند ساله تاثیر بر بازار آنها نداشته است، گفت: بازار تختال‌ها وابسته به بازار داخلی نیست. بخشی خودروسازی و بخشی لوازم خانگی است. چون بازار متفاوتی دارد رکود یک بخش بر آن چندان تاثیرگذار نیست. از سوی دیگر بازار خارجی بسیار خوبی نیز دارد.
مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز همچنین درباره اختلاف نرخ محصولات تخت نسبت به سایر محصولات عنوان کرد: نرخ ورق نسبت به سایر محصولات فولادی گران‌تر است، چراکه کارهای بیشتری روی آن می‌توان انجام داد و از سوی دیگر تولیدکننده داخلی آن محدود است و نرخ آن در بازار بورس ارائه می‌شود. نایبی در ادامه یادآور شد: اما بازار طویل رقبای بیشتری هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی دارد که تولیداتی با کیفیت و قیمت‌های متفاوت ارائه می‌کنند. از این‌رو نوسان قیمتی ورق نسبت به سایر محصولات خیلی کمتر است.

مزیت محصولات تخت تنوع آن است
ورق‌های فولادی با استاندارد خاصی تعریف می‌شوند که استانداردهای رایج در ایران به‌طور معمول زیر نظر استاندارد آلمان تعریف شده است. درباره محصولات تخت در ایران محمد اصفهانی کارشناس بازار فولاد در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: محصولات فولادی تخت محصولاتی را شامل می‌شوند که به طور تقریبی تمامی آنها از کالای فولادی نیمه‌ساخته شده‌ای به‌نام اسلب (شمش ورق) تهیه شده باشند. اسلب نوعی شمش فولادی است که برخلاف بیلت که در مقاطع مربعی شکل تهیه می‌شود، بیشتر حالت تخت داشته و برای تولید ورق مناسب است. ؛ استاندارد ASTM امریکا و استاندارد گوس روسیه به‌ندرت در ایران قابل استفاده است. وی با اشاره به انواع ورق فولادی عنوان کرد: ورق‌های گرم (سیاه)، ورق‌های سرد (روغنی)، اسیدشویی، سفید (گالوانیزه)، رنگی و تین پلیت جزو ورق‌های تخت به‌شمار می‌روند. این کارشناس فولاد در ادامه خاطرنشان کرد: همان‌گونه که توضیح داده شد، دامنه تولید و مصرف ورق فولادی به مراتب گسترده‌تر از مقاطع طویل فولادی بوده، به‌طوری‌که به غیراز حوزه ساخت‌وسازهای ساختمانی، گستره وسیعی از مواد اولیه مورد مصرف صنایع کوچک و بزرگ حوزه صنایع را هم در بر می‌گیرد. در حوزه ساختمانی به‌طور مثال می‌توان به تولید انواع لوله و پروفیل یا انواع جعبه‌های فلزی اشاره کرد. حوزه صنعت، خودروسازی و تولیدکنندگان انواع لوازم‌خانگی ازجمله مهم‌ترین مصرف‌کنندگان این کالای ویژه هستند. اصفهانی ادامه داد: به‌دلیل تنوع گسترده‌ای که در زمینه تولید انواع مختلف این کالا در دنیا وجود دارد به تبع وسعت اختلاف نرخ انواع مختلف این محصولات نسبت به مقاطع طویل فولادی بیشتر خواهد بود. همان‌گونه که از که درباره فرآیند تولید این محصولات داده شد، دامنه اختلاف نرخ این کالا بسیار بستگی به پیچیدگی فرآیند تولید آن داشته و متغیر است، ارزان‌ترین محصول در حوزه محصولات فولادی تخت شامل ورق‌های گرم ضخیم (۶ میلیمتر به بالا) و گران‌ترین آنها شامل انواع ورق‌های سرد و روکش‌دار یا آلیاژی است. وی در ادامه با اشاره به وضعیت تولیدکنندگان محصولات طویل در کشور عنوان کرد: درحال‌حاضر از لحاظ تعداد تولیدکنندگان و حجم تولید مقاطع طویل فولادی نسبت به محصولات تخت، کشور ما در سطح مطلوبی قرار دارد، به‌طوری‌که نه‌تنها ضرورت واردات این کالا در کشور احساس نشده، بلکه ما اکنون به نوعی صادرکننده این محصول به‌ویژه بیلت فولادی در اقصی نقاط جهان هم هستیم.این کارشناس بازار فولاد عنوان کرد: اما در زمینه محصولات تخت فولادی و به‌ویژه ورق‌هایی که از فرآیند تولید پیچیده‌تری برخوردار هستند، نیاز ما به واردات برخی از انواع این کالا وجود داشته و ضرورت توسعه این صنعت در کشور هنوز وجود دارد. به‌طوری‌که در صورت بروز هرگونه اختلال در فرآیند عرضه برخی از محصولات وارداتی برخی از انواع خاص این کالا، برخی از صنایع کوچک و بزرگ وابسته به آن در روند تولیدات خود دچار اختلال خواهند شد. برای مثال مسئله کمبود عرضه برخی از انواع ورق رول گرم این روزها در بازار پررنگ شده است که موجب شده نرخ این نوع کالاها در بازار به‌شدت افزایش پیدا کند.