زمانی که از بورس ارز صحبت می کنیم، منظور قرارداد آتی ارز و ابزارهای مشتقه ی تعریف شده روی ارزهای مختلف است؛ یعنی اوراق بهاداری که روی ارز قابل تعریف است، بنابراین فعلا معاملات نقدی ارزهای مختلف در دستور کار نیست.

علی سعیدی معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار و سید شهاب الدین شمس، کارشناس بازار سرمایه با حضور در برنامه خبری تیتر امشب شبکه خبر،  به تشریح " کارنامه یکساله و چشم انداز پیش روی بازار سرمایه " پرداختند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، در ابتدای این گفتگوی تلویزیونی، سعیدی در پاسخ به مجری برنامه که از او درباره بورس ارز و تصمیم سازمان بورس برای راه اندازی آن پرسید، گفت: زمانی که از بورس ارز صحبت می کنیم، منظور  قرارداد آتی ارز و ابزارهای مشتقه ی تعریف شده روی ارزهای مختلف است؛  یعنی اوراق بهاداری که روی ارز قابل تعریف است، بنابراین فعلا معاملات نقدی ارزهای مختلف در دستور کار نیست.

نایب رئیس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به این سوال که این قرارداد آتی ارز تا چه میزان بر بازار سرمایه کشور اثرگذار خواهد بود و چه تحولی می تواند ایجاد   کند،  گفت: یکی از موضوعات مهمی که برای سرمایه گذاران خارجی وجود دارد  این است که چگونه می توانند ریسک خود را در زمانی که  معامله سهام می کنند، پوشش دهند و آن را مدیریت کنند. لذا در اینجا قراردادهای آتی که عمدتا برای پوشش ریسک مورد استفاده قرار می گیرند،  موضوعیت پیدا می کنند.  

سعیدی ادامه داد: وقتی  یک سرمایه گذار خارجی که پایه پول او یورو یا دلار  است در کشور ما بر حسب ریال سرمایه گذاری می کند، ممکن است به علت کاهش ارزش ریال در زمانی که می خواهد پول خود را خارج کند،  این تبدیل ارز  برای او کاهش ارزش ایجاد کند و در این جریان، بازدهی حاصل از بازار سهام  را از دست رفته ببیند؛ در چنین حالتی برای سرمایه گذار خارجی وجود چنین ابزارهایی در پوشش ریسک قطعا بسیار مفید خواهد بود ؛  هرچند نوسانات دو طرفه وجود دارد  و ممکن است گاهی ریال افزایش ارزش و گاهی کاهش ارزش پیدا کند .

معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار ، قرارداد آتی ارز  را برای سرمایه گذاران داخلی هم مفید  دانست و اظهار داشت: یکی از مزایایی که بازار آتی ارز می تواند به ارمغان آورد این است که برای سرمایه گذاران داخلی امکان کسب سود در زمان نوسان قیمت ارز وجود دارد، بدون آنکه نیازی به خرید فیزیکی ارز داشته باشند و بخواهند اسکناس دلار یا یورو را خریداری و در منزل نگهداری کنند.

در ادامه این گفتگو، سید شهاب الدین شمس  کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار سرمایه کشور را هنوز نمی توان بازاری کاملا بالغ تلقی کرد، گفت: قوانین بازار سرمایه ما عمر زیادی ندارد ومربوط به آذر 84 است، بنابراین بورس در کشور ما همچنان جوان و نیازمند فرهنگ سازی است.                                                                                                        

عضو هیات مدیره شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس،  در عین حال بازار سرمایه کشور را بازاری در حال رشد دانست و خاطر نشان کرد: اگرچه توسعه  ابزارهای کنونی نسبت به چند سال گذشته قابل مقایسه نیست، ولی  ما همچنان در نهاد ناظر بازار سرمایه، به دنبال اصلاح ابزارهای فعلی هستیم.

 شمس افزود: ممکن است برخی قوانین مرجع بورس نیاز به اصلاح و بازنگری داشته باشند ؛ همچنین نهادها نیازمند تبیین روشن تری هستند و مجوزها و فعالیت این نهادها نیز باید خلاصه تر  باشد تا فرآیند تشکیل آنها تسهیل شود.

در بخش دیگری از این گفتگو، سعیدی نایب رئیس هیات مدیره سازمان بورس ، خبر از معافیت معاملاتی معاملات زیان ده در بورس داد و گفت: مطابق  آنچه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هم بیان کرده،  قرار است از معاملات زیان ده مالیاتی اخذ نشود؛ ولی باید برای این کار قانونگذاری هایی انجام شود. ضمن اینکه ارکان بازار سرمایه نیز کارمزدهای خود را  در طول سال کاهش داده اند یا تخفیف هایی را قایل شده اند .

نایب رئیس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: در حال حاضر مالیات مقطوع، ملاک عمل است ولی برنامه هایی داریم که بتوانیم معاملات الگوریتمی با تکنولوژی بالاتر را انجام دهیم و از این طریق به کاهش هزینه ها در بازار سرمایه کمک کنیم.

وی با بیان اینکه مجموعه این اقدامات به روان تر شدن معاملات کمک خواهد کرد، افزود: البته سازمان بورس و اوراق بهادار برای نهایی شدن این مساله مشغول کار بر روی لایحه ای مشترک است که پس از رایزنی با سازمان امور مالیاتی و فعالان بازار آن را به مجلس پیشنهاد می دهد تا در کمیسیون های تخصصی نیز روی آن بحث و در صورت تایید و تصویب نهایی،  اجرا شود .

سعیدی در پاسخ به مجری برنامه که پیش بینی او برای نهایی شدن این لایحه چه زمانی است، گفت: هنوز پیش بینی دقیقی نمی توان در این موضوع داد اما انتظار متعارف این است که زیاد زمان بر نباشد.

در همین خصوص ، عضو هیات مدیره شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس هم تاکید کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار از سهم ها و درآمدهای خود – هم در بخش مالیات ها و هم کارمزدها-  چشم پوشی می کند تا به توسعه بازار کمک کرده باشد .

شمس یادآور شد:  اگر بنا باشد حجم بالایی از معاملات را در بازار سرمایه کشور داشته باشیم باید زمینه کاهش کارمزدها را فراهم کنیم و از طرفی سیستم معاملاتی نیز به حمایت از این بازار شفاف بلند شود .

وی با بیان اینکه شفافیت قیمت ها انگیزه های بالاتری برای خرید در بین فعالان بازار سرمایه ایجاد می کند، افزود: بازارهایی کامل هستند که هزینه های آن به حداقل رسیده باشد .  

ریسک و ابزارهای مدیریت آن از دیگر محورهایی بود که در برنامه تیتر امشب به بررسی گذاشته شد .

شمس کارشناس بازار سرمایه،  کشور را به لحاظ سابقه بکارگیری ابزارهای مدیریت ریسک "فقیر " توصیف کرد و گفت: تا چند سال پیش هیچ کدام از مشتقات در بازار وجود نداشت اما اخیرا توسعه ابزارها، این نقیصه را تا حدود زیادی جبران کرده است .

وی افزود: هم اکنون ابزارهای بازار بدهی هم به ابزارهای قابل معامله در بازار های ثانویه تبدیل شده است .

در ادامه، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار به موضوع شفافیت و لزوم انتشار اطلاعات مالی در کشور اشاره کرد و گفت: قانون از  حدود دو سال قبل تمام بنگاه های اقتصادی  را مکلف به انتشار اطلاعات مالی خود کرده است و اگر به هر دلیل، اطلاعات توسط ناشر روی سایت کدال قرار نگیرد یا به صورت حسابرسی شده نیاید، نماد شرکت متوقف می ماند.

وی سپس توصیه کرد: سرمایه گذاران بورسی  جهت اطمینان کامل، اطلاعات مالی را  حتما از طریق مجاری رسمی و سایت کدال که تمام مدیران بازار سرمایه در آن امضای دیجیتال دارند ، برداشت کنند.

معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار  گفت: ما نمایندگی ها و شعباتی تخصصی برای اطلاع رسانی داریم بنابراین گروه ها و افراد داوطلب سرمایه گذاری باید تحقیق لازم را انجام دهند و به گروه ها و شبکه های مجازی اطمینان نکنند.

 وی افزود: اخیرا هم از طریق پلیس فتا توانستیم برخی سایت های متخلف و بدون مجوز  فعالیت در بازار سرمایه را شناسایی کنیم و پرونده آنها را به دادگاه ارجاع دهیم .

 سعیدی همچنین تصریح کرد: اخیرا دستورالعمل ها در این بخش به نفع سهامدار تغییر کرده است که به زودی اعلام و ابلاغ خواهد شد ؛ همچنین  سازمان بورس و اوراق بهادار، خود را مسوول افزایش نقدشوندگی و کوتاه سازی دوره توقف نمادها می داند؛ اما همه عوامل  هم در اختیار و انتخاب این سازمان نیست .

وی افزود: فرض بورس ها این است که ناشر اطلاعات لازم را ارائه دهد ، بنابراین اگر ناشری اطلاعات را در اختیار نگذارد -  که این موضوع متاسفانه بر خلاف دیگر کشورها مبتلابه شرکت های ما بوده است- طبیعی است که با او برخورد می شود  .

معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت:  مسئول انتشار اطلاعات ناشر است و پس از آن بازرس قانونی ؛ لذا بعد از این مرحله اگر اطلاعات به هر دلیلی روی سایت نیاید به علت تعلل بازرس و ناشر است و مربوط به سازمان نخواهد بود .

سعیدی با تاکید بر اینکه سازمان بورس همواره به دنبال شفاف سازی و به هنگام کردن اطلاعات است افزود: موضوع شفافیت و تقارن اطلاعاتی کاملا  بر ارزش سهام شرکت ها تاثیر گذار است .

عضو هیات مدیره شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس،  در ادامه این برنامه تلویزیونی به بررسی نقش رسانه ها در جهت دهی به رویدادهای بازار سرمایه پرداخت و گفت: متاسفانه برخی سایت ها و کانال های بی مجوز  زمان توقف یک نماد خاص، جریان سازی می کنند که اگر رسانه های حرفه ای، میدان اطلاع رسانی و جهت دهی افکار عمومی را در دست بگیرند، جلوی جوسازی های نادرست در این بازار  گرفته خواهد شد.

وضعیت بورس انرژی و روند حرکتی آن از دیگر  موضوعاتی بود که در این برنامه درباره آن گفتگو شد.

معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در این رابطه گفت: بورس انرژی در سال های اخیر رشد بیشتری را تجربه کرده و به محلی برای انجام معاملات حامل های انرژی تبدیل شده است.

سعیدی ادامه داد: چند سالی است که برق دارد در این بازار مورد معامله قرار می گیرد. همچنین با همکاری های خوبی که وزارت نفت داشته، برنامه داریم که نفت خام را در این بازار معامله کنیم . درمورد گاز هم البته صحبت هایی مطرح شده است.

شمس کارشناس بازار سرمایه نیز  با بیان اینکه کشور ما هم صادرات برق دارد و هم کشوری نفتی است،  گفت: در حال حاضر معاملات بورس انرژی در  برخی کشورهای دنیا به صورتی است که با اینکه نفت ندارند، نهادها در آن فعال هستند ؛ حال آنکه کشور ما در این حوزه آن چنان که باید فعال نیست.  

در پایان برنامه از میهمانان درخصوص  پیش بینی و چشم انداز بازار سرمایه سوال شد که معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: ما در سازمان بورس وظیفه داریم که بازار را برای شرایط پیش رو آماده کنیم و  از حقوق سرمایه گذاران نیز به هر نحو ممکن حمایت خواهد شد.

شمس کارشناس بازار سرمایه هم  وضع بازار سرمایه کشور را تابعی از وضع شاخص های کلان اقتصادی کشور دانست و اظهار داشت : هم اکنون حالتی از انتظار در بازار احساس می شود اما اگر چشم انداز اقتصادی کشور ، گذر از رکود به رونق باشد، می توان به تعدیل مثبت سودها و حرکت بازار سرمایه به سمت رونق امیدوار بود .