علاقه بخش خصوصی کوچک به فرآوری باطلههای سنگآهن
معدنی به نام باطله
گروه معادن >سنگ آهن - بازیافت باطلههای سنگآهن یا فرآوری ثانویه آنها با طی ۲مرحله میتواند جزو برنامههایی باشد که باید در دستور کار معادن سنگآهن کشور از جمله معادن بزرگ قرار گیرد.
به گزارش ماین نیوز، به گفته کارشناسان بخش معدن و صنعت کشور در حوزه سنگآهن، عناصر موجود در باطلههای معادن سنگآهن دارای ارزش اقتصادی بالایی بوده و گاه ۲۰تا ۲۵درصد عیار دارند که برابر با عیار معادن سنگآهن چین است از اینرو به سود معدنکاران است که باطلههای معدن را استحصال کنند. اما بعد از جداسازی عناصر موجود در باطلهها، بازهم موادی از این باطلهها به نام سرباره باقی میماند که در نهایت میتوان آنها را به شکل دانهبندی شده در بخش راهسازی مصرف کرد به این شرط که پروژه در محدوده ۳۰۰کیلومتری از معدن واقع شده باشد. شرکتهای معدنی میتوانند با کمک گرفتن از شرکتهای مشاور ایرانی یا شریک شدن با خارجیها، زمینه را برای استفاده بهینه از این مواد فراهم کنند.سرمایهگذاری روی دپوی باطله
درحالحاضر معادن بسیاری از سنگآهن در کشور وجود دارند که ضمن برداشت از آنها شاهد تولید باطلههای سنگآهنی هستیم.
مهرداد اکبریان، عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران نیز درباره میزان صرفه اقتصادی بازیافت باطلههای سنگآهن موجود در معادن گفت: یکی از سودآورترین کارهایی که در معادن میتوان انجام داد فرآوری صنعتی باطلههای داخل معادن است زیرا هر اندازه پروژه اکتشاف و استخراج با هزینه کم انجام شود بازهم هزینه بالایی برای انفجار خردایش و بقیه فرآیند باید صرف شود. اما برای باطلههای معدن، تمام هزینهها صفر است و هر اندازه بتوان از این باطلهها، ماده معدنی استحصال کرد برای ما صرفه اقتصادی خواهد داشت. از اینرو بیشتر کشورها - ازجمله چین که پیش رو در بخش معدن است - روی فرآوری ثانویه باطله معادن خود فعالیت گستردهای را آغاز کردهاند. وی ادامه داد: فرآوری باطلهها به ۲ دسته تقسیم میشود. نخست اینکه باطله سنگآهن طی فرآیندهای دقیق و فنیتر دوباره آهن باقیمانده در آن استحصال میشود. دوم اینکه در میان این باطلهها یکسری عناصر وجود دارد که اگر بتوانیم با وارد کردن یک فناوری جدید این مواد را استحصال کنیم، به سود بسیار بالاتری از این باطلهها خواهیم رسید. اکبریان ادامه داد: میتوان عناصری همچون تنگستن، کبالت، نیکل، نقره، طلا و... را از باطلههای مواد معدنی همچون سنگآهن استخراج کرد. اکنون کشور چین سرمایهگذاری روی اینکار را در برنامههای خود قرار داده است. به گفته عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران، حدود ۳ سال پیش فرآوری ثانویه باطلههای معدن برای نخستین بار در انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران مطرح شد و ما سعی کردیم با انجام مذاکرات با معدنکاران، توجه آنها را به این موضوع جلب کنیم تا آنها به سمت فرآوری دوباره باطلههای موجود در معادن حرکت کنند. اکنون ۳ شرکت در ایران در حوزه مشاوره و تولید ماشینآلات برای این موضوع فعالند. همچنین در معدن گلگهر کرمان و دیگر معادن بزرگ کشور اقدامات خوبی برای استفاده بهینه از باطلههای معدنی در حال انجام است. اکبریان افزود: در ایران حدود ۱۷۰ معدن سنگآهن فعالند. در معادن بزرگ شاید میزان باطلههای معدنی به ۱۰ میلیون تن نیز برسد؛ در کنار آنها معادن کوچک مقیاس و متوسط کشور نیز حدود ۵۰۰هزار تا ۱ میلیون تن باطله سنگ دارند بنابراین در کل حدود ۳۰۰میلیون تن باطله به شکل آزاد در معادن داریم که اگر روی این باطلهها سرمایهگذاری شود به سود قابل توجهی خواهد رسید. به عقیده وی، فرآوری ثانویه باطلههای معدنی را میتوان به شکل جدی آغاز کرد و با شریک شدن با شرکتهای خارجی، ماشینآلات و تجهیزات مورد نیاز برای فرآوری باطلهها را تهیه کرد. وی در ادامه درباره اینکه بعد از بازیافت باطلههای سنگآهن و باقیماندن بقیه عناصر، چه اقدامی میتوان انجام داد نیز اینگونه توضیح داد: پیش از اینکه بخواهیم به باطلههای باقیمانده یا همان سربارههای حاصل از بازیافت باطلهها برسیم دو اقدام قابل اجراست. اقدام نخست جداسازی سنگآهن موجود در باطله است و بعد از آن استحصال عناصر کمیاب و ارزشمند موجود در این باطلههاست که میتواند در دستور کار قرار گیرد و در بازار داخلی و خارجی به فروش برسد. اکبریان ادامه داد: بعد از انجام این کار و باقیماندن سرباره این مواد، ممکن است فناوری لازم برای این کار وجود نداشته باشد یا اینکه دیگر مادهای برای جداسازی از این باطلهها موجود نباشد. در اینجاست که شاهد دپو شدن مواد باقیمانده در کنار معادن خواهیم بود.
تمرکز روی دپوهای بزرگ
عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران ادامه داد: سنگهای باقیمانده از این فرآوری ثانویه، دارای ضریب سختی بالا و دانهبندی مناسب است و اگر پروژه راهداری در اطراف معدن باشد مسلما بهترین گزینه به منظور خرید و استفاده برای شرکت راهسازی همین دپوی آماده است؛ اما اگر این دپو در فاصلهای بیش از ۳۰۰ کیلومتر از پروژه مورد استفاده قرار گرفته باشد، خرید آن صرفه اقتصادی نخواهد داشت. وی افزود: یکی دیگر از معضلهای وجود این دپوها در معدن، به وجود آمدن مشکلات زیستمحیطی است زیرا به مرور زمان که باطلهها در اطراف معدن دپو میشود کمکم حجم بالایی را به خود اختصاص میدهد و ممکن است پوشش گیاهی منطقه را از بین ببرد یا نقشه توپوگرافی منطقه را تغییر دهد. همچنین ممکن است آلودگیهای جوی بهوجود آورد و وزش باد باعث برخاستن گرد و خاک و پخش آن در هوا شده و در نهایت باعث ایجاد مشکل برای معدن شود. به گفته وی، این دپوها در معادن بزرگ کشور موجود هستند. بنابراین شرکتهای بزرگ معدنی و صنعتی میتوانند با گرفتن یک شرکت مشاور وضعیت دپوها را بررسی کنند و ضمن انجام فرآوری ثانویه، برای استفاده از بقیه باطلهها که به شکل دانهبندی در آمدهاند برنامهریزی کنند و آثار آن را به حداقل برسانند. برای نمونه ریختن خاک روی این باطلهها و ایجاد پوشش گیاهی در نزدیک دپوها به مرور زمان، باعث تثبیت خاک در منطقه شده و در نهایت با وزش باد گرد و غباری در فضا پخش نخواهد شد. عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران تاکید کرد: به مرور زمان دپوهای معادن حجم زیادی پیدا کرده و سطح بالایی را به خود اختصاص میدهند؛ این موضوع نیازمند توجه و پیگیری است. حال اگر از ابتدای کار توجهی به این موضوع نشده نباید این رویه ادامه یابد و لازم است معادن روی این موضوع تمرکز کافی داشته باشند.
کمک گرفتن از شرکتهای مشاور
مدیر مجتمع صنعتی چادرملو درباره بازیافت باطلههای سنگآهن اظهار کرد: درحالحاضر مجتمع صنعتی چادرملو اقدامی برای بازیافت این باطلهها انجام نداده و آنها را در کنار معادن نگهداری میکند. البته چادرملو با یک شرکت متخصص برای بازیافت سنگآهن و سرباره وارد مذاکره شده است. به گفته محمود مصرینژاد، به طور معمول باطلههای سنگآهن را سنگجوری کرده و آهن را از باطلهها جدا و بقیه را دپو میکنند. در واقع هزینه کردن برای فرآوری مواد باقیمانده از باطلهها صرفه اقتصادی ندارد. وی ادامه داد: بعد از جداسازی آهن از باطلهها، میتوان مواد باقیمانده را دانهبندی کرد و از آن در ساخت جادهها استفاده کرد. این در حالی است که خریداری برای این مواد وجود ندارد. مصرینژاد با بیان اینکه دانهبندی مواد باقیمانده بازیافت باطلهها در ایران توجیهی ندارد ادامه داد: در ایران ذخایر بسیاری از سنگ در کشور وجود دارد و متقاضیان میتوانند از مواد معدنی مانند آهک که به وفور در دل کوهها وجود دارد استفاده کنند. بنابراین کسی حاضر نیست سرباره باقی مانده از بازیافت باطله را خریداری و آن را با مادهای دیگر همچون قیر، ترکیب و در جادهها مصرف کند. مدیر مجتمع صنعتی چادرملو افزود: خرید باقیمانده بازیافت باطلهها که موسوم به سنگ دانهبندی است از سوی هیچکدام از نهادها همچون اداره راه یا وزارت راه، مسکن و شهرسازی انجام نمیشود. حال برای اینکه راهحلی برای استفاده از این سربارهها پیدا کنیم از یکی از شرکتهای ایرانی برای همکاری دعوت کردهایم تا با بررسی شرایط بتوانیم تصمیمگیری کنیم. یک شرکت دیگر نیز نمونهای از سربارهها را گرفته تا اقتصادی بودن تفکیک دوباره سربارهها را ارزیابی کند و برای اینکار وارد مذاکره شدهایم. مصرینژاد در ادامه صحبتهایش گفت: اکنون شاهدیم شرکتهای تولیدکننده فولاد سربارههای بسیاری را از بازیافت باطلههای سنگآهن در اختیار دارند اما خریداری برای این مواد تولید شده وجود ندارد. وی افزود: این شن و ماسهها با شن و ماسههای معمولی تفاوتی ندارند. پس به دلیل ذخایر فراوان سنگ و شن و ماسه در کشور ترجیح مصرفکنندگان بر این است که از این ذخایر استفاده کنند تا اینکه بخواهند از شرکتهای صنعتی و معدنی، شن و ماسه خریداری کنند. به گفته وی، شرکتهای فولادی که این سرباره را در اختیار دارند نسبت به انبار آنها اقدام میکنند زیرا این مواد از نظر زیستمحیطی نیز خطری نداشته و مانند شن و ماسه معمولی هستند. در واقع ناخالصی این مواد آهک و سیلیس است و چیزی به آن اضافه نمیشود که در بلندمدت به محیطزیست آسیب برساند. بلکه باید در بلندمدت این مواد دپو شود و اکنون در معدن چادرملو نیز باطلهها در کنار معدن دپو و نگهداری میشوند.