معدن گهر زمین برای ورود به بورس آماده است

*سید حامد موسوی

سنگ ‎آهن به عنوان چهارمین عنصر فراوان پوسته زمین (سنگ آهن) ماده اولیه تولید فولاد است و 98 درصد سنگ آهن استخراج شده در سطح جهان برای تولید فولاد به کار می رود. فولاد نیز یکی از مهمترین فلزاتی است که کشورها به خصوص کشورهای درحال توسعه برای توسعه زیرساخت ها ، راه سازی ، حمل و نقل و ماشین آلات و غیره از آن استفاده می کنند. در نتیجه ارتباط نزدیکی بین میزان مصرف فولاد و توسعه کشورها وجود دارد. به همین دلیل میزان تقاضای فولاد این بخش ها بر تقاضا و قیمت سنگ آهن می تواند تاثیرگذار باشد.

طبق آمار بیشترین ذخایر سنگ آهن نیز در چهار کشور استرالیا، برزیل، روسیه و چین قرارگرفته است به عبارتی حدود 70 درصد از ذخایر سنگ آهن در این کشورها وجود دارد. در روند استخراج سنگ آهن کیفیت و یا به عبارتی عیار سنگ آهن ، میزان ذخایر مربوطه ، تکنولوژی مورد استفاده و در نهایت دسترسی آسان به پروسه حمل و نقل بسیار حائز اهمیت است. بررسی های جهانی نشان داده است که عیار سنگ آهن در برزیل و استرالیا نسبت به سایر تولید کننده های بزرگ ، بسیار بالا بوده است. در مقابل چین به علت ضعف در موارد گفته شده از صرفه ی اقتصادی تولید سنگ آهن فاصله گرفته است. تا سال 2013 چین با ظرفیت 1.450 هزار تن اولین تولیدکننده ی جهانی بود اما در سال 2014 با افت شدید در تولید (به دلیل بهای تمام شده بالا) مواجه شد و اکنون پس از استرالیا و برزیل در جایگاه سوم قرار دارد.

به گزارش بانک جهانی چین وارد کننده بالای کانسنگ و فلزات در سال 2016 بود و پس از آن کشورهای ایالات متحده آمریکا و ژاپن قرار دارند. انتظار می رود در سال 2017 هند به این مجموعه افزوده شود. در پایان سال 2016 میزان ذخایر سنگ آهن 185.1 میلیارد تن برآورد شده است. استرالیا با حجم 54 میلیارد تن معادل 29.2 درصد از کل ذخایر به عنوان بزرگترین کشور دارای سنگ آهن شناخته شده است. بعد از آن به ترتیب کشورهای روسیه 13.5 درصد، برزیل و چین 12.4 درصد، آمریکا 6.2 درصد و هند 4.4 درصد قرار دارند.

بررسی وضعیت داخلی سنگ‎آهن

اکثر تولید سنگ‎آهن ایران در اختیار سایت های دولتی من جمله شرکت‎های چادرملو، گل‎گهر، سنگ‎آهن مرکزی بافق و سنگ‎آهن سنگان می‎باشد که حدود 90 درصد تولید سنگ‎آهن کشور در اختیار این چند شرکت می‎باشد و بقیه در دست معادن خصوصی که در قسمت‎های خراسان(سنگان و خواف)، کرمان، یزد، زنجان و آذربایجان شرقی می‎باشد. اکثر تولیدات این شرکت های بزرگ برای صنعت فولاد داخلی به مصرف می رسد که شرکت های فولاد مبارکه، ذوب آهن، فولاد خوزستان، هرمزگان، خراسان جزء بزرگترین مصرف‎کنندگان این ماده اولیه و جزء بزرگترین تولید‎کنندگان فولاد کشور می‎باشند.
در مجموع 62 میلیون تن سنگ‌آهن در کشور برای تولید محصولات دانه بندی و کنسانتره استخراج می‌شود که بخشی از آن صرف کارخانه‌های داخلی (برای تولید 15 میلیون تن شمش فولاد) می‌شود و بخشی به صورت دانه‌بندی شده صادر می‌شود.
در حال حاضر میزان تولید سالانه سنگ‌آهن دانه‌بندی و کنسانتره حدود 42 میلیون تن برآورد می‌شود و در صورتی که طرح‌های هفت گانه فولاد استانی راه‌اندازی شود، مصرف سنگ‌آهن نیز افزایش می‌یابد.

‌‎معادن سنگ‎آهن ایران

کانسارهای سنگ‌آهن در تمام سطح کشور وجود داشته و قابل رویت هستند، اما فقط تعداد محدودی از آنها مورد ارزیابی و اکتشاف قرار گرفته‌اند. نتایج عملیات اکتشافی و مطالعات انجام شده حاکی از آن است که محدوده مناطق آهن‌دار ایران به 4 زون تفکیک می‌شود که عبارتند از: زون همدان ـ اصفهان ـ کرمان (که مهم‌ترین کانسار این زون، معادن گل‌گهر سیرجان در استان کرمان است)؛ زون زنجان ـ سمنان ـ خراسان (که بزرگ‌ترین کانسار این زون، معادن سنگ‌آهن سنگان در استان خراسان است)؛ زون انارک ـ بافق ـ یزد ـ کرمان (که مهم‌ترین کانسار این زون، معادن چغارت و چادرملو است) و زون حوزه خلیج فارس بوشهر ـ بندرعباس ـ زاهدان؛ علاوه بر این‌ها،‌ کانسارهای پراکنده‌ای نیز در نواحی ملایر، کاشان،‌ نائین و … کشف شده‌اند.

ـ معدن گل‌گهر سیرجان: معدن سنگ‌آهن گل‌گهر در 55 کیلومتری جنوب غرب سیرجان قرار دارد. پیشینه تاریخی استخراج این معدن با توجه به مدارکی که به‌دست آمده حداقل به 900 سال پیش می‌رسد. این ناحیه معدنی، در سال 1348 مورد شناسایی قرار گرفت. در این ناحیه، شامل 6 ذخیره سنگ‌آهن، پتانسیل‌های بالایی از سنگ‌آهن با عیار مناسب و ذخیره قابل توجه شناسایی شده است. با توجه به مطالعات ژئوفیزیکی اولیه، مجموع ذخایر 6‌گانه گل‌گهر بیش از یک میلیارد و 135 میلیون تن تخمین زده شده که با توجه به مطالعات اکتشافی انجام شده اخیر، ذخایر موجود بیش از این مقدار نیز برآورد می‌شود.

ـ معدن سنگان: این کانسار در 250 کیلومتری جنوب‌شرقی مشهد و 18 کیلومتری شمال‌شرقی سنگان قرار دارد. در این معدن کانسارهای آهن را به دو تیپ تقسیم کرده‌اند که میانگین عیار تیپ یک، 53 درصد و تیپ دو، کمی بیش از 33 درصد است. معادن سنگ‌آهن سنگان برای نخستین‌بار حدود ۶۰۰ سال پیش با عنوان معادن سنگ‌آهن خواف معرفی و عملیات اکتشافات اولیه آن حدفاصل سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۸ انجام شد. نتایج مطالعات انجام شده حاکی از آن است که ذخیره زمین‌شناسی این معدن حدود 1.2 میلیارد تن برآورد می‌شود.

ـ معدن چغارت: عملیات اکتشافی معدن سنگ‌آهن چغارت در 133 کیلومتری جنوب‌شرقی یزد و 13 کیلومتری شمال‌شرقی بافق هم در تیر 1340 صورت گرفت و عملیات اکتشافی تکمیلی آن نیز در سال 1354 با ذخیره‌ای معادل 216 میلیون تن پایان یافت. بهره‌برداری از این معدن که نخستین معدن سنگ‌آهن ایران محسوب می‌شود، از سال 1350 توسط شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران آغاز شده است.

ـ معدن چادرملو: معدن سنگ‌آهن چادرملو در قلب کویر مرکزی ایران، در جنوب ساغند، 180 کیلومتری شمالی‌شرقی یزد و 300 کیلومتری جنوب طبس قرار گرفته است. این معدن در سال 1319 شناسایی و از سال 1342 اکتشاف آن آغاز شد. ذخیره این معدن 400 میلیون تن، ذخیره قابل استخراج آن 320 میلیون تن، ‌عمر این معدن با توجه به ظرفیت تولید فعلی 50 سال و مجموع محصول نهایی تولیدی معدن چادرملو 200 میلیون تن اعلام شده است.

چشم انداز استخراج و بازار آهن در ایران

کار معدن و معدنکاری و حتی تولید ، فروش داخلی و صادرات آن کار با ارزشی است چراکه ارزش افزوده ایی به مراتب بالاتر از هر گونه فعالیت دیگر تولیدی و اقتصادی دارد. در این روند سنگ آهن نیز با ارزش پایه پایین استخراج و پس از انجام کانی آرایی و پر عیار سازی بعنوان بزرگترین کالای استراتژیک جهان حاضر یعنی فولاد مصرف می گردد. هر چند که دردهه آینده یعنی دهه 2020-2030 کالای استراتژیک مس و آلومینیوم خواهد بود ولی هنوز میزان تولید فولاد به عنوان شاخص رشد اقتصادی یک کشور تعیین می شود. ظرف 7-8 سال آینده بازار اکتشاف ، استخراج، تولید و صادرات سنگ آهن بازار جذابی خواهد بود و با وجود ریسک بالای آن چه در فاز معدنی و چه درفاز تجاری، بستر مناسبی برای جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی و حتی خارجی می باشد.

بازار سنگ‌آهن جهانی بازاری پیچیده و چند بعدی است. این پیچیدگی دلایل بسیاری دارد. اولین مساله به خود سنگ‌آهن بازمی‌گردد؛ ماده‌ای استراتژیک که به محصول استراتژیک‌تر فولاد منتهی می‌شود. عملیات اکتشاف، استخراج، تولید و صادرات سنگ آهن در دهه گذشته با افزایش عرضه و تقاضای بازار چین شکل گرفته است ، هنوز این بازار جوان است و نیاز به حمایت های جدی مسئولین بخش دولتی و سرمایه گذاران بخش خصوصی دارد. همین فولاد ماده اولیه بسیاری از صنایع است و طبیعی است که هرکدام از این صنایع از قیمت سنگ‌آهن و فولاد تاثیر می‌پذیرند و بر آن اثر می‌گذارند. مساله بعدی تعداد کشورهای درگیر در این تجارت است که کنش‌ها و واکنش‌های بسیاری در بازار پدید می‌آورد. در این میان سیاست‌های داخلی کشور و شرایط آن هم اوضاع را پیچیده تر می‌کند. همین موارد به همراه چندین مورد دیگر ، سبب شده است که تجارت سنگ‌آهن به موضوعی بسیار تخصصی تبدیل شود، به گونه‌ای که اندکی غفلت از شرایط و اصول بازار، بلافاصله به ضرر، حذف و ورشکستگی می‌انجامد

گهر زمین بزرگترین معدن روباز خاورمیانه

آنومالی گل گهر با 6 معدن فعال ذخیره ای در حدود 1.1 میلیارد تن را در خود جای داده است که بیش از 60 درصد این ذخیره سنگ آهنی در معدن شماره 3 یعنی گهر زمین جای دارد، اولین چیزی که برای اثبات ارزشمندی مجموعه گهر زمین کفایت می کند.

معدن سنگ آهن گهر زمین با ذخیره زمین شناسی بالغ بر 643 میلیون تن یکی از بزرگترین ذخایر سنگ آهن در کشور است. اولین فعالیت های اکتشافی انجام شده در معدن در سال 1348 و مطالعات تفصیلی نیز با بیش از 46هزار متر حفاری در قالب 147 حلقه گمانه به اتمام رسیده که در حال حاضر فاز اول حفاری اکتشافی و ژئوتکنیکی به میزان 12500متر حفاری در قالب 52 حلقه گمانه به پایان رسیده است. بر اساس مطالعات صورت گرفته از میزان 643 میلیون تن ذخیره تخمین زده شده بیش از یک سوم از ذخایر به صورت عملیات روباز و مابقی به صورت زیر زمینی قابل برداشت است ذخایری که با گذشت زمان احتمالا با حجم بیشتری به صورت روباز استحصال خواهد شد. عملیات استخراج از معدن از سال 83 شروع شده است که تا پایان خرداد ماه 95 استخراج قریب به 241 میلیون تن شامل بیش از 18 میلیون تن سنگ آهن و 222میلیون تن باطله است. پهنه معدن روباز گهر زمین حدود1.5 در 1.5 کیلومتر با عمق بیش از 184 متر است. نهایتا عمق این معدن روباز تا 430 متر و پهنه آن 2در 2 کیلومتر خواهد بود. گهر زمین را به جرات می توان بزرگترین معدن روباز خاورمیانه دانست. مدیران اجرایی گهر زمین در تلاشند تا با استفاده از شیوه های روزآمد استخراج، هزینه های استخراج را کاهش دهند تا با کاهش قیمت تمام شده تولید بهره وری افزایش یابد.

ارزش گهر زمین

سرمایه گهر زمین در حال حاضر 1230 میلیارد تومان است. سنگ شکن مجموعه با هزینه ای بالغ بر 62 میلیون یورو، هر خط کنسانتره با هزینه ای بالغ بر 168 میلیون یورو و هر خط گندله سازی هزینه 82میلیون یوروو 220 میلیاردتومانی را در بر خواهد داشت. براساس برآورد اولیه کل گوهر زمین 1281میلیارد تومان و 439میلیون یورو هزینه در بر خواهد داشت که تاکنون 700 میلیارد تومان و 275میلیون یورو مصروف شده است و 578 میلیارد تومان و 164میلیون یورو باقی مانده به منظور تکمیل خطوط کنسانتره و گندله خواهد بود. این شرکت در سال 95 در حدود 1.5 میلیون تن کنسانتره تولید کرده است و بر اساس پیش بینی تولید قریب به 4 میلیون کنسانتره در سال جاری دور از ذهن نخواهد بود. لازم به ذکر است گهر زمین پس از طی مراحل، به زودی وارد بورس می‌شود.

معدن گهر زمین برای ورود به بورس آماده است

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا