بیش از ۱۴۰ هزار میلیارد ریال معاملات سلف عادی و اوراق استاندارد طی سال جاری در بورس کالای ایران انجام شد که به واسطه آن شرکت ها موفق به تامین مالی از این طریق شدند.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»،این آماری بود که مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در پایان سال ۹۵ در جمع رسانه های خبری اعلام کرد. گزارش عملکرد از یک سال فعالیت بورس کالای ایران در حالی رسانه ای شد که در آن سال بورس کالای ایران شاهد رکورد شکنی خود در تامین مالی بخش کشاورزی بود. درواقع تاخیر دولت ها در پرداخت مطالبات گندمکاران سبب شده بود تا با آغاز فصل کشت، کشاورزان پولی مجبور شوند تا از نهاده های بی کیفیت مانند کودها و سمومی که هیچ ارزشی برای محصول ندارند، استفاده کنند.

این مشکلات  هر ساله نمایندگان مجلس را بر آن می داشت که در نطق های خود، تذکری به دولت های وقت دهند. اگر چه دولت در حمایت از کشاورزان، محصولات آنها را به صورت تضمینی خریداری می کرد، اما با این حال دیر کرد دولت در پرداخت مطالبات کشاورزان، نمی توانست از بار اعتراضات آنها بکاهد. براین اساس بود که بورس کالای ایران بستری شد برای اجرای سیاست قیمت تضمینی محصولات کشاورزی، تا به این واسطه با فروش کالاهای کشاورزی به صورت هدفمند از طریق مکانیسم بورس، قیمت ها و روند معاملات شفاف و دست دلالان پر شمار از بازار کشاورزی کوتاه شود.

همچنین این اقدام تلاشی بود تا حداقل بخش اصلی مطالبات کشاورزان به سرعت پرداخت شود. اینگونه بود که قیمت تضیمنی جایگزین خرید تضمینی شد و حتی در این میان برخی ها هم درخواست کردند که شرایطی مهیا شود تا مابه التفاوت قیمت کشف شده در بورس با قیمت تضمینی ظرف چند روز به کشاورزان پرداخت شود، این گروه از فعالان کشاورزی معتقد بودند که در صورت تحقق این امر طرح قیمت تضمینی در مدت کوتاهی به یکی از سیاست های موفق در بخش کشاورزی مبدل می شود.

در ادامه این مسیر بود که کارگزاری بانک کشاورزی به یاری دولت شتافت تا شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران را برای خرید تضمینی گندم مورد حمایت خود قرار دهد. بر این اساس بود که با انتشار  ۲۶۵۰ میلیارد تومان اوراق سلف موازی استاندارد گندم در ۲۴ شهریورماه ۹۵، شرکت بورس کالای ایران رکورد دار تامین مالی در بخش کشاورزی شد. در پی این اقدام بود که سهم معاملات کشاورزی که  طی سال های گذشته به زیر ٤ درصد معاملات بورس کالای رسیده بود، با انتشار این اوراق به بالای ١٠ درصد رسید.

در واقع شرکت کارگزاری بانک کشاورزی به نمایندگی از شرکت بازرگانی دولتی ایران مبادرت به انتشار اوراق سلف موازی استاندارد کرد تا با انتشار این اوراق به جبران نیاز مالی دولت و پرداخت بخشی از مطالبات گندمکاران در پروژه عاملیت خرید تضمینی گندم مبادرت ورزد؛ به این واسطه بود که ۲۶۵۰۰ میلیارد ریال اوراق سلف موازی استاندارد گندم در بورس کالای ایران عرضه شد. این موفقیت سبب شد تا عضو شورای عالی بورس و دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با استناد به انتشار اوراق مزبور، از بررسی مقرارت مربوط به فرآیند انتشار اوراق سلف موازی استاندارد به طور کامل در شورای عالی بورس خبر دهد و عنوان کند که از لحاظ فقهی هیچ مشکلی برای این روند تامین مالی وجود ندارد تا در نهایت با اظهار امیدواری بگوید که این ابزار می تواند به عنوان یک ابزار فراگیر در بورس کالا  برای صنایع مختلف و دولت مورد استفاده قرار گیرد.

به هر حال پس از موفقیت دولت در تامین مالی از طریق بورس کالا، سید عباس موسویان به تشویق دولت و تولید کنندگان سایر محصولات در استفاده از این ابزار مالی پرداخت تا در آینده به واسطه این ابزار مالی قابل اعتماد و در ساختاری شفاف همچون بورس کالا به تامین مالی بپردازند.

در نهایت پس از گذشت شش ماه از انتشار این اوراق، در آخرین روزهای پایانی سال ۹۵، تسویه بزرگترین تأمین مالی بخش کشاورزی از بازار سرمایه صورت گرفت و اولین تجربه صندوق سرمایه گذاری در بازارگردانی و پذیره نویسی اوراق با درآمد ثابت با موفقیت رقم خورد. مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی که مشاور عرضه و صندوق سرمایه گذاری یکم کارگزاری بانک کشاورزی که در جایگاه متعهد پذیره نویسی و بازارگردان این اوراق قرار داشتند، در بیان دلایل موفقیت این عرضه عنوان کرد: اوراق سلف موازی استاندارد برخلاف اوراق مشارکت، سود میان دوره ندارد و ناشر می تواند کل منابع حاصل از اوراق سلف را برای هدف مورد نظرش هزینه کند؛ تنها ناشر اوراق در آخر دوره سررسید با سازو کارهای خاص تسویه، ملزم به تسویه نقدی یا فروش کالا به سرمایه گذاران است.

منبع: بورس امروز