صنعت برق به عنوان یکی از صنایع زیربنایی در دنیا مطرح است. بیش از 23 هزار تراوات ساعت برق در دنیا تولید می شود که حدود 5 هزار تراوات ساعت آن مربوط به چین و چهار هزار و 300 تراوات ساعت نیز مربوط به آمریکا می باشد. تولید برق ایران در سال 93 حدود 274 تراوات ساعت بوده که چیزی در حدود 1 درصد تولید برق دنیاست.

جعفر جولا، عضو هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری صنایع برق و آب صبا در خصوص ظرفیت های سرمایه‌گذاری در صنعت برق ایران به پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، گفت: منابع لازم جهت سرمایه گذاری در صنعت برق ایران معمولا شامل مصارف بودجه دولتی در بخش های مختلف برق نظیر تولید، انتقال و توزیع است که برای این سرفصل در بودجه سال 94 جمعاً حدود 12 هزار و 900 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

وی افزود: از طرف دیگر بخشی از منابع لازم جهت انجام پروژه های برق از درآمد حاصل از قبوض دریافتی از مشترکین و صادرات برق تامین می شود که برای سال 93 مبلغ قبوض دریافتی حدود 14 هزار و 300 میلیارد تومان و صادرات برق حدود سه هزار و 500 میلیارد تومان پیش بینی شده است. اما باید دقت کرد که بخشی از وجوه قبوض دریافتی می بایست به سازمان هدفمندی یارانه ها و بخشی دیگر به وزارت نفت جهت مصرف سوخت در نیروگاه ها پرداخت گردد.

مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری صنایع برق و آب صبا تصریح کرد: با این وجود  خالص درآمدهای صنعت برق برای سال 94 احتمالا در حدود 9،400 میلیارد تومان خواهد بود. به عبارت دیگر مجموع کل منابع دولتی و همچنین درآمدها جهت تزریق در شریان صنعت برق در سال 94 مبلغی در حدود 22 هزار و 300 میلیارد تومان استکه این مقدار جوابگوی چشم اندازهای رشد صنعت برق نخواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: مطابق ماده 133 برنامه پنجم توسعه، وزارت نیرو مکلف است در طول برنامه نسبت به افزایش توان تولیدی برق تا حداقل  33 هزار  مگاوات سرمایه­گذاری های لازم را در تولید برق انجام دهد که این امر عملا محقق نشده است. اما به هر حال جهت پاسخگویی به رشد تقاضای برق داخلی می بایست سالانه حداقل حدود 5 هزار مگاوات ظرفیت تولید برق جدید در کشور ایجاد شود.

به گفته جولا در سال های اخیر تحقق این موضوع بیشتر به دلایل کاهش توان مالی دولت و وجود تحریم ها کم رنگ‌تر شده و در نتیجه مازاد تقاضای برق در ایران در زمان پیک کاملا مشهود است. لذا در سال های 93 و 94 پیک مصرف برق در تابستان را به زحمت و با استفاده حداکثری از ظرفیت نیروگاه ها و صرفه جویی های انجام شده در بخش توزیع سپری کردیم و این نکته نشان می‌دهد که همچنان تا رسیدن به وضعیت تعادلی برق فاصله بسیاری داریم.

وی افزود: در سال 93 حدود 219 میلیارد کیلووات ساعت مصرف برق در کشور داشته ایم که از این مقدار حدود 34 درصد، تقاضای صنعتی برق بوده است. با توجه به رکود فعلی حاکم بر صنعت کشور، واحدهای صنعتی اکثراً با ظرفیت ها یا نوبت های کاری کمتری فعالیت داشته اند. مسلما چنانچه اوضاع صنعت و تجارت در دوران پساتحریم بهبود یابد این بخش به عنوان یک متقاضی اصلی برق مطرح خواهد شد که می تواند سطح مازاد تقاضای برق را به شدت بالا ببرد.

این کارشناس ارشد اقتصاد انرژی معتقد است: در کنار تقاضای داخلی با توجه به پایین بودن ظرفیت تولید برق در کشورهای همسایه نظیر عراق، افغانستان و پاکستان و همچنین وجود تکنولوژی تولید و ساخت نیروگاه در ایران، این موضوع می تواند یک مزیت نسبی بسیار مناسب در صادرات برق برای ایران در بلندمدت ایجاد کند. سال 93 کل برق صادراتی ایران حدود 10 میلیارد کیلووات ساعت بوده و حدود 3700 میلیارد کیلووات ساعت نیز در مواقع پیک وارد کننده برق بوده ایم. بنابراین تراز صادراتی خیلی بالایی در سال گذشته به دلیل نیاز بالای داخلی نداشته ایم. اما با ایجاد ظرفیت های مناسب در کشور می توانیم امیدوار به صادرات بیشتر برق باشیم.

مدیر عامل سرمایه گذاری صبا، در مجموع فرصت های سرمایه‌گذاری در صنعت برق را پیش‌نیاز توسعه اقتصادی هم به دلیل لزوم ایجاد زیرساخت های اساسی در توسعه صنایع تولیدی و هم به جهت بهره‌گیری از فرصت های سرمایه گذاری منطقه ای بسیار مناسب قلمداد می کند و معتقد است که باید برنامه‌ریزی دقیق و حساب‌شده‌ای نیز در این بخش انجام پذیرد.