فرصت امروز: تحقق ظرفیت 55 میلیون تنی تولید فولاد از منظر زنجیره تولید بررسی می شود

فرصت امروز: تحقق ظرفیت 55 میلیون تنی تولید فولاد از منظر زنجیره تولید بررسی می شود مسیر توسعه از فولاد می گذرد در چشم انداز 1404 در حوزه فولاد پیش بینی شده است که با سیاست گذاری هایی که انجام می شود ظرفیت تولید فولاد باید به 55 میلیون تن برسد. ظرفیتی که به زعم برخی کارشناسان نه تنها قابل دستیابی نیست که حتی تحقق آن به ضرر اقتصاد کشور است. در ابتدا سیاست دستیابی به افزایش ظرفیت تولید را ایجاد زنجیره تولید مطرح کردند تا شرکت های بزرگ با ایجاد این زنجیره های تولید بتوانند سودآوری را در همه زنجیره پخش کنند و مجزا بودن بخش های مختلف و کم سود بودن برخی بخش ها مانع حرکت زنجیره تولید از نقطه A به D نشود. زنجیره ای که توسط برخی شرکت های بزرگ تامین شد، اما در این میان شرکت های کوچکی که توان ایجاد زنجیره در ساختار خود را نداشتند به حاشیه رانده شدند که سیاست زنجیره خوشه ای برای آنها تعریف شد تا این شرکت ها با کنار یکدیگر قرار گرفتن یا حتی پیوستن به شرکت های بزرگ بتوانند از حداکثر پتانسیل خود استفاده کنند و در زنجیره تولید و رقابت از بین نروند. روندی که به این آسانی قابل طی شدن نیست و هزاران مشکل و اما و اگر بر سر راه آن قرار دارد از تامین منابع انرژی مانند آب و برق گرفته تا تامین مواد اولیه از طریق اکتشاف که دیر یا زود در صورت عدم اکتشاف به پایان می رسند و زنجیره تولید را متوقف می کنند؛ مقولاتی که با سیاست گذاری مناسب و جذب سرمایه گذاری خارجی می تواند حل شود و مسیر رشد صنعت فولاد را هموار کند تا به توسعه اقتصاد کشور بینجامد. *** علی نادری: نمی توان براساس یک برنامه ریزی غلط اقدام کرد علی نادری، مدیرعامل شرکت میکا سازه معتقد است که باید در حوزه محصول نیمه نهایی که برای ما ایجاد مزیت رقابتی در منطقه می کند افزایش تولید داشته باشیم. با توجه به افقی که برای سال 1404 در حوزه افزایش ظرفیت تولید فولاد تا 55 میلیون تن پیش بینی شده است و راه رسیدن به این امر را تقویت زنجیره های تولید مطرح کرده اند، ارزیابی شما از تحقق این چشم انداز مبتنی بر تقویت زنجیره تولید چیست؟ دولت قبل با بی برنامگی و بدون هیچ دلیل و برهانی ظرفیت 55 میلیون تنی را برای تولید فولاد در سال 1404 پیش بینی کرد؛ ظرفیتی که با سیاست گذاری های نامناسب ساختار ایمیدرو را به هم ریخت و ظرفیت های موجود را نیز به خطر انداخت. اکنون بدون مطالعه این چشم انداز دنبال می شود که لازم است تغییر کند زیرا نمی توان براساس یک برنامه ریزی غلط برنامه ریخت. از آنجا که نیاز تولیدات داخلی ما بیش از 30میلیون تن نیست می توان در چشم انداز ظرفیت 35 میلیون تنی را در محصولات نیمه نهایی مانند آرماتور، ورق و تیرآهن بگذاریم. موضوعی که باید اصلاح شود نوع ظرفیت تولید است. مثلا ما در حوزه آهن اسفنجی، دی ای آر و بولوم می توانیم ظرفیت تولیدمان را حتی تا 70 درصد افزایش دهیم. وقتی می گوییم ظرفیت تولید فولاد باید 55 میلیون تن بشود، داریم از ورق، آرماتور و تیرآهن صحبت می کنیم. ما هرگز نباید بیش از 30 تا 35 میلیون تن که مصرف نهایی ما است تولید داشته باشم. به این علت که در مصرف نهایی کالاهایی با تکنولوژی پایین مانند آهن و آرماتور در دنیا رقیب زیادی داریم. کشورهای همسایه ما درcIA ، چین و ترکیه سرمایه گذاری های کلانی در حوزه فولاد انجام داده اند که توان رقابت با آنها را نداریم. ترکیه اکنون روی 60 میلیون تن محصول نهایی سرمایه گذاری کرده است. ما اکنون 17 میلیون تن تولید داریم و درنهایت بتوانیم به 30 میلیون تن برسیم. تازه این 30 میلیون تن افزون بر نیاز داخلی ما است و باید بخشی از آن را صادر کنیم. حتی در حوزه هایی همیشه نیاز به واردات داریم. این نیاز به واردات در چه حوزه هایی است و چرا نمی توانیم آن را صفر کنیم؟ فولاد مبارکه به عنوان بزرگ ترین کارخانه تولید فولاد خاورمیانه با ظرفیت 9 تن در حال فعالیت است که در کنار فولاد هرمزگان و چهارمحال 12 میلیون تن محصول نهایی تولید می کنند، اما با همه ظرفیت تولیدی که این کارخانه ها دارند نمی توانند 200 مدل ورق تولید کنند چون تغییر ورق نیاز به تغییر غلتک دارد و تغییر مداوم غلتک بهره وری را کاهش می دهد، بنابراین زمانی که فولاد مبارکه می تواند ورقه های کیفی یا به اصطلاح API اپرو بزند دلیلی ندارد که ورق 2میلی متر بزند. بنابراین ورق هایی باکیفیت بالا می زند، به اندازه نیاز داخل بر می دارد و بقیه را صادر می کند و به جای آن با هزینه کمترمثلا ورق 2میلی متر وارد می کند. بنابراین اگر ما به ظرفیت 35میلیون تن نیز برسیم 8 میلیون تن آن را باید صادر و 7میلیون را وارد کنیم. بنابراین مطمئن باشید که منافع ایران بیش از 35 میلیون تن تولید محصول نهایی نخواهد بود. در کشورهای منطقه که فولاد تولید می کنند 50 درصد آنها مواد اولیه مانند گندوله، آهن اسفنجی و بولوم ندارند و این مزیت برای ایران وجود دارد که بیش از 35 میلیون تن مصرف داخلی نهایی 35 میلیون محصول نیمه نهایی تولید کند و به این کشورها صادر کند. 80 درصد قیمت فولاد به محصول نیمه نهایی آن باز می گردد که مزیت ما در تولید و صادر کردن آن است. با توجه به این ظرفیت تولید نهایی برای صادرات که برای رشد اقتصادی بسیار لازم است را داریم، چه مشکلی سبب شده ما نتوانیم به افزایش تولید محصول نیمه نهایی دست پیدا کنیم؟ مدیران ناکارآمد و غیر متخصصی که در دولت قبل مدیریت ایمیدرو را بر عهده گرفتند سبب شدند تا توسعه موزون یک سازمان تخصصی که تا پیش از آن در دوره آقای جهانگیری و مدیریت آقای موذن زاده با برنامه ریزی مناسب در جهت درست قدم برمی داشت دچار مشکل شود و ساختار تولید محصول نیمه نهایی که مزیت صادراتی و رشد درآمد داخلی برای ما ایجاد می کرد دچار مشکل شود. اکنون بهترین راهکار این است تمام بخش های دولتی به بخش خصوصی واگذار شود تا این توازن در صنعت فولاد فراهم شود. حال معتقدید دولت فعلی در چشم انداز 55 میلیون تنی تغییر و هدف متفاوتی ایجاد کند؟ 100درصد این اتفاق می افتد. دولت قبل 60 میلیون تن سرمایه دست مردم داده اند که کار اشتباهی است و همه افراد دخیل در زنجیره تولید فولاد ورشکست می شوند. ما رقبای قدری در چین داریم که سالانه 200 میلیون تن تولید دارند با توجه به عدم توازن بازار در حال کاهش این ظرفیت است. این یعنی ما در حوزه محصولات نهایی تنها باید به اندازه نیاز داخلی تولید کنیم و به جای آن محصول نیمه نهایی که برای ما مزیت رقابتی ایجاد کرده است تولید کنیم و متاسفانه در استان ها مثل ریگ بیابان به مردم پروانه تولید نورد داده اند که با وام های اندک توقع تولید از این کارخانه های کوچک دارند که این کارخانه ها نه توان تولید و نه رقابت با غول هایی مانند فولاد مبارکه را دارند و تنها با این رویه محکوم به ورشکست شدن هستند. لازم است تا این کارخانه ها تغییر کاربری دهند و در حوزه هایی مانند شیت و پک کردن ورود کنند تا صنعت فولاد تهدید نشود. این شرکت ها می توانند ضمن ترکیب شدن با شرکت های بزرگ یا با ترکیب شدن به شکل خوشه ای کمک کنند زنجیره های تولید کارآمد فعال شود و محصول نیمه نهایی جهت صادرات تولید کنند. *** محمد افخمی: تحقق 55 میلیون تن تولید امکان پذیر است محمد افخمی، قائم مقام فولاد خراسان معتقد است زنجیره تولید برای رسیدن به هدف تولید 55 میلیون تنی فولاد فراهم شده و نگرانی برای امروز بی دلیل است. در برنامه پنجم توسعه برای سال1404 پیش بینی شده ظرفیت تولید فولاد به 55 میلیون تن برسد که کارشناسان معتقدند با ایجاد زنجیره تولید می توان در تحقق این امر قدم برداشت. اساسا ارزیابی شما از روند تقویت زنجیره تولید و تحقق ظرفیت 55 میلیون تنی تولید چیست؟ در اوخر دهه 70 برای افق 1404 پیش بینی شد که ظرفیت تولید فولاد به 55 میلیون تن برسد. ما به عنوان بخشی از زنجیره تولید فولاد در حوزه استان خراسان، ظرفیت تولید فولاد خام را از 630 هزار تن باید به 2 میلیون تن می رساندیم. 720 هزار تن ماه آینده وارد مدار می شود که تا سال 1404 ما فاز 3فولادسازی مان را به ماخذ 750 یا یک میلیون تنی فعلی اضافه می کنیم که در استان خراسان به آن سهم 2میلیون تنی که برای ما پیش بینی شده حتی بیشتر دست پیدا کنیم. اما این محدود به استان خراسان است، اما در حوزه ملی اگر بخواهیم نگاه کنیم با توجه به سیاست ها و برنامه هایی که در حال حاضر در حال پیاده سازی است در مجموعه زنجیره تولید اگر حالا نه دقیق 55 میلیون تن اما ظرفیت تولید تا سال 1404 چیزی نزدیک به این رقم خواهد رسید. مسئولان در وزارت صنایع با توجه به پروژه هایی که کلنگ آنها زمین زده شده، ظرفیت بیش از 30 میلیون تنی را برآورد می کنند که با توجه به 9سال باقی مانده و ظرفیت فعلی، فکر می کنم رقم 55 میلیون تن نزدیک شود. در حوزه زنجیره تولید شرایط را چگونه ارزیابی می کنید؟ در حوزه زنجیره تلاش هایی شده است. مثلا در حوزه سنگان 20میلیون تن زنجیره فولاد فراهم شده است. در آن مکان سنگ آهن موجود است و 20میلیون تن مجوز کنسانتره داده اند که در واحد های 2.5میلیون تنی و 5میلیون تنی تخس شده است. بخشی از آن را فولاد مبارکه، بخشی را بانک ملی و بخشی را هم بنیاد و فولاد خراسان گرفته اند. در این زنجیره 20میلیون تن کنسانتره و 20میلیون تن گندوله می زنند. خب این امر در زنجیره اتفاق می افتد. در گل گهر نیز چنین زنجیره ای تعبیه شده و در حال افزایش ظرفیت تولید هستند که با ظرفیت 16 میلیون تنی که تا به حال فراهم بوده من فکر می کنم حدود زنجیره به زودی به ظرفیت 55 میلیون تنی دست پیدا کند. اینکه در محصول فولاد نهایی بتوان به 55 میلیون تن رسید، مجوزهایی تاکنون صادر شده و در حال احداث هستند اما اینکه در عمل بتوانند به 55 میلیون تن تولید برسند بستگی به ساختار این واحدهای تازه احداث دارد. بنا بر صحبت های شما، پس در زنجیره تولید مشکلی نیست و با روندی که در حال طی شدن است افق 1404 به راحتی قابل وصول است؟ تقریبا با همین رویکرد صحبت کردم. ببینید زنجیره به این شکل است که در ابتدا ما باید معدن داشته باشیم که ما سه معدن بزرگ سنگان، گل گهر و فلات مرکزی یا بافق را داریم. در زنجیره ما نیاز به سنگ آهن داریم، پس از آن سنگ آهن با دانه بندی باید کنسانتره شود و پس از آن گندوله شود. گندوله باید بیاید به واحد احیا و در آن واحد آهن اسفنجی تولید شود و با ذوب آن در کوره، فولاد خادم دست می آید که این همان محصول نهایی 55 میلیون تن است. در حوزه گندوله و کنسانتره برنامه ریزی شده است. سنگ آهن نیز که موجود است و واحد های احیا که آهن اسفنجی تولید می کنند در سرتا سر کشور احداث شده اند و تنها در حوزه گرفتن آهن اسفنجی وریختن آن در کوره ظرفیت کمی داریم که تقریبا به نظر من زنجیره تولید آماده و فعال است. اگر ضعف هایی هم باشد به نظر من در مدت باقی مانده قابل ترمیم است. برخی کارشناسان معتقدند که در حوزه مواد اولیه با محدودیت هایی رو به رو هستند و ممکن است تا دوسال آینده منابع سنگ آهن معدن های موجود تمام شود و همین زنجیره فعال تولید فلج شود و معتقدند برای روند رو به رشد زنجیره تولید نیاز به اکتشاف معادن جدید است که با کمبود سرمایه گذاری در این حوزه ها نگرانی برای از بین رفتن روند تولید وجود دارد، ارزیابی شما از این نظر چیست؟ اینکه این مسئله را مشکل امروز ببینیم چنین مسئله ای اکنون وجود ندارد. اینکه در آینده نیاز به اکتشاف است، بله صحبت درستی است. اما ما روی کمربند زمین شناسی هستیم که سنگ آهن به وفور در آن یافت می شود. همین الان ایمیدرو نزدیک فلات مرکزی نشانه هایی از سنگ آهن پیدا کرده که معدن بسیار بزرگی است و نشان می دهد این بضاعت و پتانسیل در کشور ما وجود دارد. بخش خصوصی به دلیل هزینه زیاد اکتشاف و این ریسک که اکتشاف به نتیجه برسد، نگران ورود به این حوزه هستند اما اگر سرمایه گذار خارجی تشویق به ورود شود با توجه به تکنولوژی های قوی که در اختیار دارند با ریسک کمتری می توانند وارد حوزه اکتشاف شوند و نگرانی سال های آینده را از میان بردارند.
بازگشت به شاخه اخبار صنعت و اقتصاد بازگشت به صفحه نخست

نظرات کاربران

دسته بندی های "بازتاب رسانه ها" استیل پدیا