رییس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور خبر داد:
تهیه نقشه خطر زمینلرزه ایران
گروه اكتشاف و زمين شناسي - سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور: پروژه تهیه نقشه خطر زمینلرزه ایران، از طرف سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور باهدف تهیه نقشه یکپارچه خطر زمینلرزه کشور با استفاده از اطلاعات بهروز و روشهای جدید به پژوهشکده علوم زمین واگذار شد.
به گزارش ماین نیوز، مرتضی طالبیان، رئیس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور بابیان این مطلب گفت: "در کشور نقشههای خطر زمینلرزه متعددی وجود دارد که در سالهای گذشته تهیهشده اند اما مبنای تهیه این نقشه جدید با نقشههای قدیمی متفاوت است. نقشههای قدیمی عمدتا بر مبنای ثبت زمینلرزههای گذشته بوده و در هر منطقهای که زمینلرزه بیشتری اتفاق افتاده است در نقشه به عنوان منطقهای که توان لرزه زایی بیشتری دارد شناخته میشد که این روش در عمل و با توجه به روش های بروز شده جهانی با مشکلاتی همراه است. "وی افزود: بسیاری از مناطق با وجود قرار گیری در مجاورت گسله های فعال، دادههای دستگاهی و اطلاعات تاریخی را ندارند که دلیل آن هم دوره بازگشت طولانی زمین لرزه ها که گاه تا چند صد سال میرسد و همچنین ثبت ناقص داده های دستگاهی و تاریخی است. دادههای دستگاهی دادههایی هستند که از زمان نصب و راه اندازی شبکه های لرزهنگاری، حدود یکصد و ده سال پیش، تا کنون بوسیله این دستگاه ها ثبت شده اند و دادههای تاریخی متعلق به قبل از آن زمان است. از این رو استناد به زمینلرزههای گذشته نمیتواند مبنای خوبی برای برآورد خطر در آینده باشد. برای رفع این مشکل از دادههای تکمیلی استفاده میشود که از نوع دادههای زمینشناسی هستند. این دادهها میتوانند حرکت یا روند حرکت و سرعت بلوکهای دو طرف اطراف گسل را در تاریخ زمینشناسی، که ده هزار سال اخیر آن اهمیت بیشتری دارد، مشخص کنند. با استفاده از این دادهها میتوان توان لرزه زایی و مکان و میزان شتاب احتمالی رویداد زمین لرزه در آینده را مشخص کنیم، اگر چه زمان دقیق رویداد هنوز قابل پیش بینی نیست.
طالبیان خاطرنشان کرد: در این روش از مطالعات دیرینه لرزه شناسی، زمین ریختشناسی و تکتونیک جوان در کنار سایر مطالعات زمینشناسی استفاده میشود تا بتوان یک گسل را معرفی نمود و ابزار کلیدی برای مطالعه نرخ حرکت گسل، سن یابی مطلق است.
وی گفت: از دادههای جی پی اس نیز استفاده میشود که دادههای شبکه ژئودتیک کشوری میزان تغییر شکل منطقه، کوتاه شدگی و حرکت گسلها را مشخص میکند. البته از دادههایی تکمیلی ماهوارهای و از روشهای تداخل سنجی رادار نیز برای تعیین نرخ حرکت گسلها استفاده میشود.
رئیس پژوهشکده علوم زمین تصریح کرد: اطلاعات زمینشناسی زمانی که با نقشههای گسلهای فعال و غیرفعال، سازوکار گسلها شامل هندسه، درازای گسل و نوع حرکتشان تلفیق میشوند، میتوانند تاریخچه کاملی از فعالیت گسلها را در اختیار قرار دهند. از این روش در تهیه نقشه لرزهخیزی کشور استفاده میشود که با نقشههای گذشته متفاوت است.
این پروژه در یک بازه 5- 6 ساله برای کل کشور اجرا خواهد شد و نتایج آن در اختیار عموم قرار میگیرد.
وی در ادامه افزود: وبسایت پروژه راهاندازی و تمامی اطلاعات از ابتدا تا مرحله نهایی، شامل نقشههای متعدد که نشانگر بیشینه شتاب و طیف پاسخ حرکت زمین متناسب با دوره های بازگشت مختلف لرزهخیزی است در آن قرارگرفته است. این اطلاعات مبنای طراحی سازه مقاوم دربرابر زمین لرزه را فراهم می نمایند و در وبسایت با آدرس http://ries.ac.ir/EQHAZARD در دسترس عموم قرار گرفته است.
طالبیان خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت این مطالعات و به منظور کاربردی نمودن آن بخشنامهای از سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور ابلاغ شده است و در آن تمامی پروژههای عمرانی موظف شدهاند که از اطلاعات این وبسایت جهت تعیین محل مناسب پروژههایشان استفاده کنند.
این نقشه دید کلی نسبت به میزان امنیت محل اجرای پروژههای بزرگ در اختیار دستاندرکاران توسعه کشور قرار میدهد. البته برای هر پروژه مطالعات دقیق محلی در زمان اجرای آن نیز نیاز است.
رئیس پژوهشکده علوم زمین در ادامه خاطرنشان کرد: در حال حاضر نیمه شمالی کشور که در بالای عرض 34 درجه واقعشده کامل و اطلاعات آن در وبگاه پروژه در دسترس عموم قرارگرفته است. نیمه جنوبی کشور نیز در دست تهیه است.
انتظار می¬رود بخش جنوب غربی کشور که منطقه زاگرس و ایران مرکزی را پوشش می¬دهد درچند ماه آینده خاتمه یابد و در نهایت بخش جنوب شرقی کشور که شامل مکران است و اطلاعات تکمیلی بیشتری را نیاز دارد، احتمالاً یک یا دو سال آینده تکمیل و نتایج آن در اختیار عموم قرار گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اطلاعات وضعیت لرزهخیزی کشور روزانه افزایش مییابد، بنابراین لازم است در بازههای زمانی مشخص نقشهها بازنگری و اطلاعات در سایت پروژه نیز بهروزرسانی گردد و به نحو مناسب به مردم منتقل شود.